Bệnh BUERGER - cắt cụt chi vì thuốc lá - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

1. Bệnh Buerger là gì?

Bệnh Buerger còn được gọi là bệnh viêm thuyên tắc mạch máu, là bệnh lý thường gặp ở các mạch máu nhỏ và vừa ở bàn tay và bàn chân được mô tả bởi bác sĩ Leo Buerger vào năm 1908. Bệnh Buerger có đặc điểm là sự phối hợp của phản ứng viêm và cục máu đông trong lòng mạch máu khiến lưu lượng máu nuôi chi bị suy giảm dẫn đến tổn thương và hủy hoại mô, sau cùng là nhiễm trùng và hoại tử.

2. Nguyên nhân và đối tượng mắc bệnh

Bệnh xảy ra nhiều nhất ở nam từ 20 đến 50 tuổi, ngày nay số lượng bệnh nhân nữ cũng đang ngày càng tăng. Người ta vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân gây ra bệnh.

Tuy nhiên, bệnh thường xảy ra ở những người hút thuốc lá hoặc dùng những sản phẩm có chứa nicotine. Hút thuốc lá đóng vai trò quan trọng trong việc khởi phát và làm nặng thêm tình trạng bện.

3. Triệu chứng và dấu hiệu

• Cảm giác lạnh, tê các ngón hoặc bàn tay, chân
• Các ngón tay, chân nhợt màu hoặc tím tái
• Đau rát ở bàn tay bàn chân là triệu chứng quan trọng của bệnh.
• Các triệu chứng trên tăng lên khi bàn tay, chân gặp lạnh.

Khi bệnh nặng hơn có thể xuất hiện các vết loét ở ngón tay và ngón chân. Hoại tử chi sẽ xảy ra nếu các mô bị thiếu máu nuôi dưỡng kéo dài.

4. Khi nào cần đi khám bệnh

Cần đến gặp ngay các bác sĩ chuyên khoa về mạch máu khi bạn có bất kỳ những triệu chứng nào kể trên

5. Tầm soát và chẩn đoán

Bác sĩ sẽ hỏi bạn về triệu chứng và dấu hiệu, thăm khám tình trạng tay chân và chỉ định một số xét nghiệm để hướng đến chẩn đoán, và phân biệt với những bệnh lý khác. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:

• Xét nghiệm máu: có thể giúp loại trừ bệnh xơ cứng bì, lupus, các rối loạn đông máu, đái tháo đường…
• Dấu hiệu Allen: Bệnh nhân nắm chặt bàn tay. Bác sĩ dùng bàn tay mình siết chặt cổ tay người bệnh. Sau đó, bệnh nhân mở lòng bàn tay và bác sĩ cũng buông tay mình khỏi cổ tay bệnh nhân. Dựa trên thời gian phục hồi màu sắc ở bàn tay bệnh nhân, sơ bộ có thể đánh giá lưu lượng của các mạch máu. Máu đến bàn tay một cách chậm chạp là dấu hiệu gợi ý cho bệnh Buerger.
• Siêu âm Doppler mạch máu để có những đánh giá ban đầu về tình trạng mạch máu tay chân của người bệnh.
• Chụp động mạch: còn gọi là chụp mạch máu, giúp thầy thuốc hiểu rõ tình trạng của các động mạch. Bác sĩ tiêm cản quang vào động mạch sau đó chụp X-quang hoặc dùng các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác như chụp cắt lớp vi tính đa lát cắt (MSCT), chụp động mạch xoá nền kỹ thuật số (DSA). Các chỗ tắc nghẽn trong lòng động mạch sẽ được phát hiện ngay.

6. Điều trị

Không có cách nào có thể chữa hẳn khỏi bệnh Buerger, vì vậy mục đích điều trị là ngăn chặn bệnh tiến triển thêm cũng như kiểm soát các triệu chứng.

Ngưng thuốc lá dưới mọi hình thức:

Điều trị đơn giản và quan trọng nhất của bệnh Buerger là bỏ thuốc lá. Thậm chí hút một điếu thuốc một ngày cũng làm bệnh diễn biến nặng hơn. Phản ứng viêm sẽ ngừng lại khi ngừng hút thuốc.

Đa số bệnh nhân bỏ được thuốc lá kịp thời sẽ tránh được nguy cơ bị cắt bỏ ngón về sau này. Tuy nhiên, bạn không thể dùng các sản phẩm thay thế có chứa nicotine như miếng thuốc dán hoặc kẹo sing-gum, vì nicotin trong các sản phẩm này cũng sẽ ảnh hưởng đến bệnh Buerger.

Các điều trị khác:

• Thuốc kháng viêm, giảm đau
• Thuốc để cải thiện lưu lượng máu và làm hạn chế cục máu đông.
• Phẫu thuật cắt thần kinh giao cảm để giảm đau.
• Đoạn chi, nếu nhiễm trùng và hoại tử xảy ra.

7. Phòng ngừa

Bạn có thể phòng ngừa bệnh Buerger bằng cách bỏ thuốc lá. Để bảo vệ đôi tay chân của bạn, xin hãy tránh xa điếu thuốc!

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn