7 cách hiệu quả nhất để điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn

Viêm âm đạo do vi khuẩn là một vấn đề rất phổ biến ở phụ nữ. Mặc dù bệnh có thể tự khỏi nhưng việc điều trị có thể làm giảm nguy cơ xảy ra một số biến chứng như viêm vùng chậu.

Hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân gây viêm âm đạo do vi khuẩn, các phương pháp điều trị hiệu quả nhất và cách giảm nguy cơ mắc bệnh.

Viêm âm đạo do vi khuẩn là gì?

Viêm âm đạo do vi khuẩn (bacterial vaginosis) là tình trạng nhiễm trùng âm đạo do vi khuẩn có hại phát triển quá mức. Điều này làm mất cân bằng hệ vi khuẩn trong âm đạo và dẫn đến các triệu chứng như:

Tiết dịch lỏng màu trắng xám, đặc biệt là sau khi quan hệ tình dục

• Khí hư có mùi tanh
• Nóng rát khi đi tiểu
• Đau trong hoặc sau khi quan hệ tình dục
• Ngứa ngáy

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, viêm âm đạo do vi khuẩn không có triệu chứng.

Viêm âm đạo do vi khuẩn thường xảy ra ở phụ nữ độ tuổi từ 15 đến 44. Những phụ nữ có quan hệ tình dục có nguy cơ gặp phải vấn đề này cao hơn.

Các phương pháp trị viêm âm đạo do vi khuẩn

1. Metronidazole

Một trong những phương pháp điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn hiệu quả nhất là dùng thuốc kháng sinh metronidazole. Thuốc này có cả dạng viên uống và dạng bôi.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) đưa ra khuyến nghị về liều dùng metronidazole như sau: (1)

• Thuốc uống: uống hai lần mỗi ngày, mỗi lần 500mg trong vòng 7 ngày
• Thuốc bôi: bôi khoảng 5mg trực tiếp vào âm đạo một lần mỗi ngày trong 5 ngày.

Trong những trường hợp bị viêm âm đạo do vi khuẩn tái đi tái lại, bác sĩ có thể sẽ kê thuốc đường uống liều 500mg dùng trong 10 đến 14 ngày hoặc sử dụng thuốc bôi hàng ngày trong vòng 10 ngày, sau đó chỉ cần bôi hai lần mỗi tuần trong 3 đến 6 tháng.

2. Clindamycin

Clindamycin cũng là một loại thuốc kháng sinh có tác dụng điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn. Thuốc này có dạng viên uống, dạng bôi và dạng thuốc đặt âm đạo.

Hướng dẫn của CDC về liều dùng clindamycin như sau:

• Thuốc uống: uống hai lần mỗi ngày, mỗi lần 300mg trong 7 ngày.
• Thuốc bôi: bôi khoảng 5mg trực tiếp vào âm đạo trước khi đi ngủ. Sử dụng hàng ngày trong vòng 7 ngày.
• Thuốc đặt: đưa viên thuốc vào âm đạo trước khi đi ngủ. Sử dụng hàng ngày trong vòng 3 ngày.

Clindamycin dạng bôi và dạng viên đặt có chứa dầu nên có thể làm thủng bao cao su và màng ngăn âm đạo. Tác động này của viên đặt có thể kéo dài 72 giờ và của thuốc bôi có thể kéo dài đến 5 ngày nên cần chú ý thời gian sử dụng thuốc và quan hệ tình dục.

3. Tinidazole

Nếu đã sử dụng metronidazole hoặc clindamycin và gặp phải tác dụng phụ, bác sĩ có thể sẽ chỉ định chuyển sang tinidazole.

Tinidazole cũng là một loại thuốc kháng sinh có dạng viên uống. Liều dùng để điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn:

• 2g uống một lần mỗi ngày trong vòng 2 ngày, hoặc
• 1g uống một lần mỗi ngày trong vòng 5 ngày.

4. Secnidazole

Một lựa chọn khác để điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn là secnidazole. Đây là một loại thuốc kháng sinh đơn liều.

Secnidazole có dạng viên uống. Liều khuyến nghị là 2g.

Secnidazole có giá cao hơn đáng kể so với các loại thuốc khác. Tuy nhiên, đây là một lựa chọn phù hợp cho những người không muốn uống thuốc nhiều lần.

5. Men vi sinh

Men vi sinh hay probiotic là những vi khuẩn có lợi. Uống men vi sinh sẽ giúp khôi phục sự cân bằng hệ vi khuẩn trong cơ thể, bao gồm cả hệ vi khuẩn trong âm đạo.

Theo một đánh giá tài liệu được thực hiện vào năm 2014 tập trung vào tác động của men vi sinh đến bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn, có bằng chứng cho thấy rằng bổ sung men vi sinh hàng ngày có thể giúp điều trị và ngăn ngừa viêm âm đạo do vi khuẩn. (2)

Khi bị viêm âm đạo do vi khuẩn, hãy thử dùng men vi sinh để điều trị và ngăn ngừa vấn đề tái phát trong tương lai. Các sản phẩm men vi sinh có cả dạng viên uống và dạng lỏng. Ngoài ra nên ăn thêm các loại thực phẩm có chứa lợi khuẩn như sữa chua.

Thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại. Việc uống men vi sinh và sữa chua sẽ giúp tăng cường số lượng vi khuẩn có lợi và lấy lại sự cân bằng hệ vi khuẩn.

6. Tỏi

Tỏi có đặc tính kháng khuẩn mạnh và từ lâu đã được sử dụng để chữa trị nhiều bệnh do nhiễm khuẩn như viêm âm đạo do vi khuẩn.

Có thể thêm tỏi vào các món ăn, sử dụng bột tỏi hoặc uống thực phẩm chức năng dầu tỏi nhưng không được đưa tỏi vào âm đạo vì làm vậy sẽ gây tổn thương mô âm đạo.

Một nghiên cứu vào năm 2014 đã so sánh tác dụng điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn của viên uống dầu tỏi và metronidazole đường uống. Kết quả nghiên cứu cho thấy viên uống dầu tỏi có hiệu quả điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn. (3)

7. Axit boric

Thuốc đặt âm đạo chứa axit boric thường được sử dụng để điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn.

Lưu ý, không được uống axit boric vì hợp chất này gây độc hại khi vào bên trong cơ thể. Để thuốc ở xa tầm tay trẻ em và động vật. Phụ nữ mang thai cũng không nên dùng thuốc đặt axit boric.

Tuy nhiên, khi đưa vào trong âm đạo, thuốc đặt axit boric lại rất an toàn. Một nghiên cứu vào năm 2015 cho thấy rằng axit boric có thể điều trị hiệu quả viêm âm đạo do vi khuẩn. (4)

Trong một nghiên cứu vào năm 2009, các nhà nghiên cứu đã sử dụng kết hợp liệu pháp kháng khuẩn ức chế (suppressive antimicrobial therapy) và thuốc đặt axit boric để điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn tái phát ở 58 phụ nữ. Kết quả cho thấy phương pháp điều trị này mang lại hiệu quả khác nhau ở mỗi người nhưng nhìn chung, tình trạng viêm âm đạo ở tất cả những người tham gia đều đã thuyên giảm.

Giảm nguy cơ viêm âm đạo do vi khuẩn

Theo CDC, các chuyên gia hiện vẫn chưa hiểu rõ về nguyên nhân chính xác gây viêm âm đạo do vi khuẩn. Nhưng nói chung, bất cứ điều gì làm thay đổi sự cân bằng hệ vi khuẩn trong âm đạo đều có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn âm đạo.

Dưới đây là một số biện pháp để giảm thiểu nguy cơ gặp phải vấn đề này:

• Không sử dụng băng vệ sinh, tampon và các sản phẩm dùng cho vùng kín có mùi thơm.
• Không thụt rửa vì điều này sẽ phá vỡ sự cân bằng tự nhiên của hệ vi khuẩn âm đạo và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Khi đã bị nhiễm trùng, việc thụt rửa có thể làm cho tình trạng càng thêm trầm trọng hơn.
• Mặc đồ lót bằng vải cotton thoáng khí, kích cỡ thoải mái, không mặc đồ chật.
• Không quan hệ tình dục với nhiều người.
• Sử dụng bao cao su hoặc các biện pháp rào cản khác mỗi khi quan hệ tình dục.
• Tắm và thay đồ ngay sau khi ra nhiều mồ hôi hoặc quần áo bị ướt. Vi khuẩn dễ dàng sinh sôi, phát triển hơn trong môi trường ẩm ướt.
• Lau từ trước ra sau khi đại tiện để tránh làm lây lan vi khuẩn từ hậu môn sang âm đạo.

Biến chứng của viêm âm đạo do vi khuẩn

Mặc dù viêm âm đạo do vi khuẩn có thể tự khỏi nhưng đôi khi bệnh lại tiến triển nặng hơn theo thời gian nếu không được điều trị. Điều này có thể làm tăng nguy cơ xảy ra các vấn đề như:

• Nhiễm HIV khi quan hệ tình dục với người nhiễm HIV
• Mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI)
• Biến chứng khi mang thai
• Sinh non nếu bị viêm âm đạo do vi khuẩn trong thời gian mang thai
• Viêm vùng chậu
• Các vấn đề về khả năng sinh sản do bệnh lây truyền qua đường tình dục và viêm vùng chậu
• Giảm tỷ lệ thành công khi thụ tinh trong ống nghiệm

Khi nào cần đi khám?

Nên đi khám bác sĩ phụ khoa nếu có các triệu chứng kéo dài dai dẳng không đỡ hoặc đã điều trị một tuần mà tình trạng vẫn không thuyên giảm.

Ngoài ra cũng cần đi khám nếu như thường xuyên bị viêm âm đạo do vi khuẩn, xuất hiện các triệu chứng mới hoặc các triệu chứng hiện tại ngày càng nặng hơn, bị loét âm đạo hoặc sốt.

Nên đi khám khi không có kinh nguyệt để bác sĩ lấy mẫu dịch tiết âm đạo và quan sát một cách chuẩn xác.

Một số câu hỏi thường gặp về viêm âm đạo do vi khuẩn

Viêm âm đạo do vi khuẩn có lây không?

Viêm âm đạo do vi khuẩn không phải bệnh lây truyền qua đường tình dục nhưng quan hệ tình dục sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Bạn tình của người bị viêm âm đạo do vi khuẩn có thể cũng phải điều trị.

Cách nhanh nhất để điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn

Cách nhanh nhất để điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn là đi khám để bác sĩ kê thuốc.

Khi điều trị bằng các loại thuốc kê đơn, các triệu chứng có thể biến mất chỉ sau 2 đến 3 ngày. Việc điều trị sớm là điều đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ mang thai hoặc đang trong quá trình tiến hành các thủ thuật y tế.

Tùy vào tình trạng bệnh mà bác sĩ có thể sẽ kê thuốc kháng sinh đường uống hoặc thuốc đặt âm đạo, chẳng hạn như clindamycin, metronidazole hoặc tinidazole.

Viêm âm đạo do vi khuẩn có tự khỏi không?

Viêm âm đạo do vi khuẩn có thể tự khỏi nhưng tốt nhất vẫn nên điều trị.

Nếu không điều trị thì có thể phải sau khoảng 2 tuần các triệu chứng mới biến mất và nguy cơ tái phát khá cao. Trong thời gian đó, bạn sẽ phải chịu đựng các triệu chứng khó chịu như ngứa ngáy, nóng rát và vùng kín có mùi hôi tanh.

Viêm âm đạo do vi khuẩn bao lâu thì khỏi?

Khi điều trị bằng thuốc kháng sinh, các triệu chứng viêm âm đạo do vi khuẩn có thể bắt đầu thuyên giảm trong vòng 2 đến 3 ngày.

Tuy nhiên, phải dùng thuốc đủ thời gian, ngay cả khi không còn triệu chứng để tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn và ngăn ngừa bệnh tái phát. Thời gian dùng thuốc điều trị thường là khoảng 7 ngày.

Có nên điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn khi đang mang thai không?

Phụ nữ đang mang thai cần điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn càng sớm càng tốt. Lý do là bởi viêm âm đạo do vi khuẩn có thể làm tăng nguy cơ sinh non và các biến chứng thai kỳ khác.

Đa số các loại thuốc kháng sinh trị viêm âm đạo do vi khuẩn đều an toàn cho phụ nữ mang thai.

Viêm âm đạo do nấm và viêm âm đạo do vi khuẩn có gì khác nhau?

Viêm âm đạo do vi khuẩn và viêm âm đạo do nấm (nhiễm trùng nấm men âm đạo) có một số triệu chứng giống nhau nhưng nguyên nhân và cách điều trị khác nhau. Nguyên nhân gây viêm âm đạo do vi khuẩn là do sự mất cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại, còn nguyên nhân gây viêm âm đạo do nấm là do sự phát triển quá mức của một loại nấm men có tên là Candida albicans.

Mặc dù có nhiều triệu chứng tương tự nhưng viêm âm đạo do vi khuẩn và viêm âm đạo do nấm vẫn có một số triệu chứng khác nhau. Viêm âm đạo do vi khuẩn gây mùi hôi tanh trong khi nhiễm trùng nấm men âm đạo thường không gây mùi. Ngoài ra, nhiễm trùng nấm men thường gây đỏ ở bên ngoài âm đạo trong khi viêm âm đạo do vi khuẩn thường không có triệu chứng này.

Để xác định nguyên nhân gây viêm âm đạo là do vi khuẩn hay do nấm men, bác sĩ sẽ:

• Lấy bệnh sử, bao gồm cả những lần bị viêm âm đạo trước đây
• Khám âm đạo để tìm các dấu hiệu nhiễm trùng, chẳng hạn như dịch tiết âm đạo
• Lấy mẫu dịch tiết để làm xét nghiệm tìm sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại hoặc nấm
• Kiểm tra độ pH âm đạo. Độ pH từ 4,5 trở lên có thể là dấu hiệu của viêm âm đạo do vi khuẩn

Tóm tắt bài viết

Mặc dù viêm âm đạo do vi khuẩn nhẹ có thể tự khỏi nhưng điều trị sẽ giúp làm giảm nguy cơ biến chứng. Phương pháp điều trị hiệu quả nhất là dùng thuốc kháng sinh theo đơn của bác sĩ, chẳng hạn như metronidazole và clindamycin. Các loại thuốc này có cả dạng viên uống và dạng bôi tại chỗ.

Ngoài ra, viêm âm đạo do vi khuẩn còn có thể được điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh khác như tinidazole hoặc secnidazole, bổ sung men vi sinh, viên uống dầu tỏi và thuốc đặt axit boric.

Mặc dù các triệu chứng có thể thuyên giảm hoặc biến mất chỉ sau vài ngày nhưng vẫn phải uống thuốc đủ liều theo chỉ định để tiêu diệt vi khuẩn hoàn toàn và ngăn ngừa bệnh tái phát.