Mụn trứng cá có di truyền không?

Nội dung chính của bài viết

• Mụn trứng cá được quyết định một phần bởi yếu tố di truyền, vì vậy nếu cả bố mẹ đều dễ bị mụn thì khả năng cao là bạn cũng sẽ như vậy.
• Tuy nhiên, các yếu tố khác như môi trường, chế độ ăn uống, tập thể dục và chế độ chăm sóc da cũng ảnh hưởng đến khả năng bị mụn trứng cá.
• Thay đổi một số thói quen sống có thể giúp duy trì một làn da khỏe mạnh và giảm nguy cơ bị mụn.

Giống như màu tóc, màu mắt và các đặc điểm khác trên khuôn mặt, loại da cũng là một đặc điểm được quyết định từ khi sinh ra. Vì vậy nên nếu bạn có làn da dễ bị mụn trứng cá thì rất có thể là do di truyền. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng gen di truyền không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến sự hình thành và mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu thêm về những nguyên nhân gây ra mụn trứng cá và vai trò của cả yếu tố di truyền cũng như là yếu tố môi trường đối với vấn đề về da này.

Thế nào là da dễ bị mụn trứng cá?

Da bị mụn trứng cá là một trong các loại da nhạy cảm, vì vậy nên bất cứ ai có làn da nhạy cảm (dù là loại nào theo bảng phân loại Baumann) thì đều có thể dễ bị mụn hơn so với các loại da khác do phản ứng viêm trong da. Mặc dù tất cả các loại da nhạy cảm đều bị viêm nhưng không phải loại nào cũng nổi mụn trứng cá.

Ở những người có làn da dễ bị mụn thì lỗ chân lông rất dễ bị tắc nghẽn, gây mụn đầu trắng và mụn đầu đen, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và hình thành nên các nốt mụn đỏ, viêm hay thậm chí dẫn đến mụn bọc.

Cả hai loại da khô và da dầu đều có thể dễ bị mụn trứng cá.

Gen di truyền ảnh hưởng đến mụn trứng cá như thế nào?

Gen di truyền quyết định nhiều đặc điểm khác nhau của cơ thể, bao gồm cả mụn trứng cá. Viêm là nguyên nhân gốc rễ gây mụn trứng cá và các vấn đề khác ở da nhạy cảm như bệnh trứng cá đỏ, nóng rát và châm chích hay dị ứng và kích ứng da. Ở những người có làn da nhạy cảm, cơ thể dễ phản ứng với các tác nhân bằng cách tạo ra phản ứng viêm, đây là điều mà chúng ta không thể kiểm soát và được chi phối bởi gen di truyền.

Đó là lý do tại sao dù cùng tiếp xúc với một chất nhưng một số người bị nổi mụn đỏ, sưng đau trong khi những người khác lại chỉ gặp phải mụn đầu đen. Tương tự, cơ thể của một số người phản ứng với các chất gây dị ứng nhất định, chẳng hạn như niken, trong khi những người khác thì không. Vì vậy, nói ngắn gọn thì mụn trứng cá là một đặc điểm di truyền.

Yếu tố môi trường và mụn trứng cá

Một nghiên cứu gần đây được thực hiện ở 202 cặp sinh đôi cùng trứng và 53 cặp sinh đôi khác trứng đã cho thấy vai trò của gen di truyền đối với mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá. 64% cặp sinh đôi cùng trứng trong nghiên cứu này cùng bị mụn trứng cá trong khi tỷ lệ này ở các cặp sinh đôi khác trứng là 49%, điều này chứng minh cho kết quả nghiên cứu trước đây cho thấy da dễ bị mụn trứng cá là một đặc điểm di truyền. Tuy nhiên, trong nhóm các cặp song sinh cùng trứng thì mức độ nghiêm trọng của các đợt nổi mụn còn bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố môi trường.

Ví dụ, trong cùng một cặp song sinh, người có chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể) cao và ít tập thể dục có xu hướng bị mụn trứng cá nặng hơn so với người còn lại. Các yếu tố môi trường khác cũng ảnh hưởng đến mức độ và khả năng bị mụn trứng cá còn có tiếp xúc với nắng, các sản phẩm chăm sóc da hay mỹ phẩm trang điểm, lượng đường và carbohydrate tinh chế trong chế độ ăn…

Nghiên cứu này cũng chứng minh rằng trong các cặp song sinh, ai tiếp xúc với nắng nhiều hơn thì sẽ bị mụn trứng cá nặng và kéo dài hơn so với người tiếp xúc ít. Do đó, nên sử dụng các loại kem chống nắng không gây mụn nếu bạn có làn da dễ bị mụn trứng cá.

Ngoài ra, trong nghiên cứu này thì chế độ ăn nhiều đường và đồ chiên rán cũng làm tăng mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá. Tuy nhiên, chu kỳ kinh nguyệt và thuốc tránh thai lại không ảnh hưởng đến tình trạng mụn ở phụ nữ như nhiều người vẫn nghĩ.

Làm thế nào để giảm mụn trứng cá?

Vì loại da và khả năng bị mụn trứng cá một phần được quyết định bởi gen nên không có cách nào để thay đổi từ da nhạy cảm sang da thường hay thay đổi cách mà mà cơ thể phản ứng với viêm. Tuy nhiên, bạn có thể thay đổi một số thói quen trong lối sống để giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá:

• Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh: Tránh các loại thực phẩm có đường và đồ chiên rán, vì các loại thực phẩm này có thể kích hoạt phản ứng viêm và dẫn đến nổi mụn trứng cá. Thay vào đó, hãy ăn nhiều thực phẩm tươi và các thực phẩm chứa chất chống viêm như cà chua, các loại rau xanh, trái cây, trà xanh, gừng hay nghệ.
• Tập thể dục thường xuyên: Thói quen tập thể dục thường xuyên rất có lợi cho tình trạng sức khỏe tổng thể, bao gồm cả làn da. Cần lưu ý tẩy trang sạch sẽ trước và rửa mặt sau khi tập để tránh gây bít tắc lỗ chân lông.
• Bảo vệ làn da khỏi ánh nắng mặt trời: Sử dụng kem chống nắng vật lý thay vì kem chống nắng hóa học sẽ giảm được nguy cơ tắc nghẽn lỗ chân lông. Ngoài ra, nên đeo khẩu trang và đội mũ khi đi ngoài trời nắng.
• Có thói quen chăm sóc da đúng cách: Mặc dù mụn trứng cá một phần là do di truyền, nhưng bằng cách duy trì một thói quen chăm sóc da phù hợp với loại da của mình thì bạn sẽ có thể kiểm soát và ngăn ngừa mụn.
• Hạn chế căng thẳng: Căng thẳng là một trong những nguyên nhân gây mụn trứng cá. Vì thế, hãy cố gắng hạn chế căng thẳng và có các biện pháp thư giãn như ngồi thiền, tập yoga và ngủ đủ 7 tiếng mỗi đêm để giữ cho làn da sạch mụn.