Làm thế nào để cải thiện hệ vi sinh vật trên da?
Hệ vi sinh vật trên da là gì?
Hệ vi sinh vật trên da là một quần thể gồm tất cả các loài vi sinh vật, gồm có vi khuẩn, nấm và virus sống trên bề mặt da. Theo thời gian, quần thể vi sinh vật này thích nghi dần và có khả năng phát triển mạnh trong môi trường tương đối khắc nghiệt trên da người. Hệ vi sinh vật trên da mất cân bằng có thể dẫn đến nhiều vấn đề về da. Nhưng liệu rằng các sản phẩm chăm sóc da chứa probiotic có thực sự giúp cân bằng hệ vi sinh vật phức tạp trên da hay không? Và những hoạt chất nào có thể tác động đến hệ vi sinh vật của da?
Vai trò của hệ vi sinh vật trên da
Hệ vi sinh vật trên da đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe làn da và ngăn ngừa các vấn đề về da. Quần thể vi sinh vật sống trên da của chúng ta tham gia điều hòa nhiều các chức năng và quá trình như đáp ứng miễn dịch, chữa lành vết thương, bảo vệ chống lại nhiễm trùng và viêm. Khi hệ vi sinh vật trên da bị mất cân bằng, da sẽ xảy ra nhiều vấn đề.
Mất cân bằng hệ vi sinh vật trên da xảy ra khi các vi khuẩn có lợi trên bề mặt da bị giảm số lượng. Điều này tạo điều kiện cho các vi khuẩn có hại phát triển và dẫn đến nhiễm trùng. Các vi khuẩn có lợi trên da có thể trở thành vi khuẩn có hại khi chúng phát triển quá mức và lấn át các vi khuẩn có lợi khác. Sự đa dạng các chủng vi khuẩn có lợi là điều cần thiết để có hệ vi sinh vật cân bằng và làn da khỏe đẹp. Đây cũng là mục tiêu của các sản phẩm chăm sóc da nhắm đến hệ vi sinh vật trên da.
Mất cân bằng hệ vi sinh vật trên da
Hệ vi sinh vật trên da mất cân bằng được gọi là rối loạn hệ vi sinh vật. Gần đây khoa học mới tìm ra những hậu quả của tình trạng rối loạn hệ vi sinh vật trên da. Các vấn đề về da như mụn trứng cá, viêm da cơ địa, viêm da tiết bã và vết thương lâu lành đều có liên quan đến sự mất cân bằng hệ vi sinh vật trên da. Các vấn đề với hệ miễn dịch ở da cũng có liên quan đến tình trạng rối loạn hệ vi sinh vọa. Bằng cách khôi phục sự đa dạng và cân bằng của hệ vi sinh vật trên da, chúng ta sẽ có thể ngăn ngừa và điều trị nhiều vấn đề về da.
Nhưng vấn đề là, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra loại vi khuẩn nào có lợi nhất cho da và loại vi khuẩn nào gây ra mụn trứng cá, bệnh trứng cá đỏ và các vấn đề về da khác.
Sản phẩm chăm sóc da nào có ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật trên da?
Có rất nhiều loại mỹ phẩm có thể làm thay đổi hệ vi sinh vật trên da. Một trong những sản phẩm có ảnh hưởng nhiều nhất đến hệ vi sinh vật trên da là sữa rửa mặt.
Sữa rửa mặt làm mất đi một phần lượng lipid trên da, khiến cho lượng lipid còn lại “vón cục” và tạm thời làm thay đổi độ pH cũng như độ ẩm của da, tất cả những điều này sẽ làm xáo trộn hệ vi sinh vật trên da. Tuy nhiên, sự thay đổi này chỉ là tạm thời và có thể xảy ra với tất cả các loại sữa rửa mặt. Nhưng rửa mặt quá nhiều hoặc sử dụng sữa rửa mặt kháng khuẩn có chứa cồn hoặc các chất kháng khuẩn khác có thể làm thay đổi trầm trọng hệ vi sinh vật trên da.
Kem dưỡng ẩm và serum cũng có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật trên da. Trên thực tế, những sản phẩm này ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật nhiều hơn so với sữa rửa mặt.
Nghiên cứu về ảnh hưởng của sản phẩm làm sạch da đến hệ vi sinh vật trên da
Trong một thử nghiệm lâm sàng, các nhà nghiên cứu đã phân tích tác động của các loại sữa tắm dạng lỏng khác nhau đến vùng da ở cẳng tay (sử dụng sữa tắm thường xuyên). Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng lượng peptide có chức năng kháng khuẩn trên da giảm đi một chút sau khi tắm nhưng không có sự thay đổi lớn nào về tính đa dạng của hệ vi khuẩn.
Một nghiên cứu khác cho thấy rằng mặc dù việc tắm rửa làm thay đổi thành phần vi sinh vật nhưng hệ vi sinh vật trên da có khả năng thích nghi và những vi sinh vật bị mất đi có thể tự khôi phục. Hệ vi sinh vật trên da thay đổi nhanh chóng sau khi tắm rửa nhưng chỉ trong vòng một ngày sau là lại trở về trạng thái cân bằng.
Nhìn chung, các nghiên cứu chỉ ra rằng việc tắm hay rửa mặt có thể gây ra những biến động tạm thời ở hệ vi sinh vật trên da nhưng hệ vi sinh vật có thể tự phục hồi và đồng thời giảm vi khuẩn có hại. Duy trì hàng rào bảo vệ da vững chắc bằng cách sử dụng kem dưỡng ẩm hàng ngày và tránh tắm rửa quá nhiều sẽ giúp giảm thiểu sự xáo trộn trong hệ vi sinh vật trên da.
Hệ vi sinh vật trên da và các vấn đề về da
Mụn trứng cá
Mụn trứng cá là một vấn đề về da mạn tính do viêm ở nang lông. Nguyên nhân chính xác gây ra mụn trứng cá rất phức tạp và vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, hai loại vi khuẩn trên da là Propionibacteria acnes (P. acnes) và Malassezia có thể ảnh hưởng đến sự sản xuất bã nhờn, làm bít tắc lỗ chân lông và gây viêm.
Trong một nghiên cứu vào năm 2017, các nhà nghiên cứu đã phân tích hệ vi sinh vật trên da của 26 người bị mụn trứng cá mức độ từ nhẹ đến vừa. Ban đầu, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng da của những người này có số lượng vi khuẩn Proteobacteria và Firmicutes cao hơn trong khi số lượng vi khuẩn Actinobacteria lại thấp hơn so với da của người không bị mụn. Trong khi vi khuẩn Staphylococci (vi khuẩn tụ cầu) có nhiều hơn ở các nang lông bị mụn trứng cá thì vi khuẩn P. acnes chỉ chiếm chưa đến 2% số lượng vi khuẩn. Sau 28 ngày trị mụn bằng thuốc kháng sinh hoặc sản phẩm chăm sóc da, vi khuẩn Actinobacteria và Staphylococci giảm đi nhưng chỉ có vi khuẩn Actinobacteria là giảm nhờ kháng sinh.
Trong một nghiên cứu khác vào năm 2018, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy rằng những người có nhiều vi khuẩn P. acnes (hiện được gọi là C. acnes) trên da bị mụn trứng cá nặng hơn. Những người bị mụn trứng cá có hệ vi sinh vật ở má khác so với những người không bị mụn (bao gồm một số loại vi khuẩn Streptococcus nhất định). Thuốc isotretinoin và lymecycline giúp làm giảm mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá, giảm số lượng vi khuẩn P. acnes và tăng sự đa dạng vi sinh vật trên má và lưng.
Những nghiên cứu này cho thấy việc giảm số lượng vi khuẩn P. acnes và tăng sự đa dạng của hệ vi sinh vật có thể giúp cải thiện tình trạng mụn trứng cá.
Lão hóa da
Nghiên cứu cho thấy lão hóa có tác động đáng kể đến thành phần và sự đa dạng của hệ vi sinh vật trên da. Một nghiên cứu vào năm 2019 đã phân tích mẫu hệ vi sinh vật trên da của 495 người. Các nhà nghiên cứu xác định lão hóa là một trong những yếu tố hàng đầu (sau lối sống, sinh lý, gen di truyền và sắc tố da) làm thay đổi hệ vi sinh vật trên da.
Sự lão hóa gây ra nhiều thay đổi về đặc tính của da, gồm có làm suy yếu hàng rào bảo vệ da, giảm hoạt động của tuyến bã nhờn và ảnh hưởng đến quá trình sản xuất protein. Những thay đổi do lão hóa này làm xáo trộn môi trường sống của hệ vi sinh vật trên da. Khi môi trường sống thay đổi, quần thể vi sinh vật sẽ trở nên mất cân bằng. Điều này sẽ ảnh hưởng đến chức năng miễn dịch, hàng rào bảo vệ da và các chức năng khác. Khôi phục sự cân bằng hệ vi sinh vật trên da là mục tiêu của các sản phẩm chăm sóc da chống lão hóa nhắm đến hệ vi sinh vật.
Viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa (hay còn gọi là bệnh chàm, eczema) cũng có liên quan đến tình trạng mất cân bằng hệ vi sinh vật trên da.
Mặc dù cần có thêm nghiên cứu để xác nhận nhưng một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ở những người bị viêm da cơ địa, vi khuẩn Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng) phát triển ở những vùng da bị bệnh mà không phát triển ở những vùng da lành. Nghiên cứu còn nhận thấy mức độ mất cân bằng hệ vi sinh vật trên da và sự phát triển quá mức của các vi khuẩn có hại như S. aureus tỷ lệ thuận với mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm da cơ địa. Những vùng da bệnh có mức độ đa dạng vi sinh vật thấp, nhiều vi khuẩn S. aureus và S. epidermidis hơn trong khi lại ít vi khuẩn Propionibacter acnes hơn so với vùng da khỏe mạnh. Sự xâm nhập của vi khuẩn S. aureus diễn ra trước khi khởi phát các triệu chứng viêm da cơ địa, có nghĩa là vi khuẩn này có thể góp phần gây bùng phát triệu chứng bệnh. Quá nhiều vi khuẩn S. aureus và quá ít vi khuẩn S. cholermidis là điều thường gặp ở những người bị viêm da cơ địa.
Tuy nhiên, nếu chỉ loại bỏ vi khuẩn S. aureus thì cũng không thể điều trị được bệnh viêm da cơ địa.
Vì hệ vi sinh vật trên da có ảnh hưởng đến bệnh viêm da cơ địa nên rất có thể việc bổ sung probiotic, prebiotic hay một số vi khuẩn có lợi nhất định có thể giúp điều trị bệnh. Tuy nhiên, số lượng nghiên cứu hiện tại còn quá ít và cần nghiên cứu thêm để xem phương pháp này có thực sự hiệu quả hay không và cần bổ sung những loại vi khuẩn nào. Một số nghiên cứu đã thử nghiệm sử dụng các vi sinh vật hội sinh như S. hominis hoặc R. mucosa để làm giảm các triệu chứng viêm da cơ địa tại chỗ và số lượng vi khuẩn S. aureus.
Các sản phẩm làm sạch da có tác dụng làm giảm vi khuẩn trên da hoặc tích tụ axit béo trên da có thể giúp điều chỉnh hệ vi sinh vật hoặc ngăn ngừa nhiễm trùng thứ cấp ở người mắc bệnh viêm da cơ địa.
Prebiotic và probiotic
Probiotic là những vi khuẩn có lợi trong khi prebiotic là thức ăn nuôi dưỡng những vi khuẩn này. Cả prebiotic và probiotic đều giúp tăng số lượng vi khuẩn có lợi cho da, giúp da chống lại mầm bệnh, điều chỉnh độ ẩm và giảm viêm, đồng thời thúc đẩy sự cân bằng của hệ vi sinh vật trên da.
Prebiotic
Prebiotic cung cấp chất dinh dưỡng và hỗ trợ các vi sinh vật có lợi sống trên bề mặt da như Lactobacilli và Actinobacteria – những vi sinh vật này là một phần trong hệ vi sinh vật trên da. Prebiotic cung cấp chất dinh dưỡng cho vi sinh vật một cách có chọn lọc, có nghĩa là chỉ nuôi dưỡng những vi sinh vật có lợi chứ không nuôi dưỡng vi khuẩn gây hại.
Nhờ nguồn dinh dưỡng từ prebiotic, các vi sinh vật có lợi sẽ sinh trưởng và phát triển mạnh, chiếm ưu thế trên da, giảm bớt số lượng vi sinh vật có hại và duy trì sự cân bằng hệ vi sinh vật.
Một hệ vi sinh vật cân bằng với nhiều vi sinh vật có lợi sẽ giúp giữ cho làn da khỏe đẹp.
Có hai cách bổ sung prebiotic cho các vi sinh vật có lợi trên da. Một là bổ sung qua đường uống và hai là bổ sung trực tiếp lên da.
Bổ sung prebiotic qua đường uống
Một số loại prebiotic phổ biến gồm có inulin, fructooligosaccharides (FOS), galacto-oligosaccharides (GOS) và tinh bột kháng (resistant starch). Khi đến đại tràng, prebiotic sẽ được lên men bởi các vi khuẩn đường ruột như Bifidobacteria và Lactobacilli. Điều này giúp những vi khuẩn có lợi phát triển mạnh. Chế độ ăn giàu chất xơ đã được chứng minh là cung cấp thức ăn cho vi khuẩn có lợi trong ruột, làm tăng sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột, tăng cường chức năng miễn dịch, cải thiện hệ tiêu hóa và mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe. Nói chung, prebiotic hỗ trợ sự cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột.
Bổ sung prebiotic tại chỗ
Bổ sung prebiotic tại chỗ bằng cách sử dụng các sản phẩm chăm sóc da sẽ có lợi cho sức khỏe làn da. Prebiotic nuôi dưỡng và kích thích có chọn lọc sự phát triển của vi khuẩn có lợi trên bề mặt da. Một số loại prebiotic thường có trong các sản phẩm chăm sóc da gồm có:
- Beta-glucan
- Nha đam
- Mật ong
- Chiết xuất rong biển
- Chiết xuất quả lựu
- Chiết xuất cam thảo
Khi thoa lên da, những loại prebiotic này sẽ giúp củng cố lớp vi sinh vật có lợi bảo vệ da. Điều này sẽ ức chế sự phát triển của vi sinh vật có hại, nhờ đó ngăn ngừa nhiều vấn đề về da như viêm, mụn trứng cá… Bổ sung prebiotic tại chỗ còn giúp giữ ẩm cho da, cải thiện chức năng hàng rào bảo vệ da và mang lại lợi ích chống oxy hóa. Việc cải thiện sự cân bằng hệ vi sinh vật trên da sẽ giúp giảm kích ứng, nhạy cảm và các dấu hiệu lão hóa da.
Probiotic
Probiotic là những vi sinh vật sống có lợi giúp củng cố và tạo sự đa dạng cho hệ vi sinh vật trên da.
Bổ sung probiotic giúp làm gia tăng số lượng vi sinh vật có lợi cho da, nhờ đó giảm vi sinh vật có hại và giúp da có quần thể vi sinh vật cân bằng, khỏe mạnh.
Tương tự như prebiotic, có hai cách bổ sung probiotic là bổ sung qua đường uống và bổ sung tại chỗ.
Bổ sung probiotic qua đường uống
Probiotic là các vi sinh vật sống mang lại lợi ích cho da cả khi bổ sung qua đường uống và bổ sung trực tiếp lên da. Các chủng probiotic phổ biến đến từ hai nhóm vi khuẩn là Lactobacillus và Bifidobacteria. Những chủng probiotic này cung cấp vi sinh vật có lợi cho đường ruột, nhờ đó giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng. Probiotic có thể giúp ngăn ngừa và điều trị nhiều vấn đề về đường tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, hội chứng ruột kích thích (IBS), không dung nạp lactose và nhiễm trùng. Probiotic còn hỗ trợ chức năng miễn dịch và quá trình sản xuất vitamin. Các nghiên cứu cho thấy probiotic có thể giúp cải thiện tâm trạng, sức khỏe tim mạch, hỗ trợ giảm cân và cải thiện các vấn đề về da. Probiotic có trong các loại thực phẩm lên men như sữa chua, kefir, dưa muối và kim chi có chứa probiotic. Bạn cũng có thể bổ sung probiotic bằng cách uống men vi sinh. Những vi khuẩn có lợi này rất cần thiết cho việc duy trì sự cân bằng nội môi đường ruột và sức khỏe tổng thể.
Bổ sung probiotic tại chỗ
Dùng sản phẩm chăm sóc da chứa probiotic sẽ cung cấp vi khuẩn có lợi cho da và cải thiện hệ vi sinh vật trên da. Một số loại probiotic thường có trong sản phẩm chăm sóc da gồm có:
- Bifidobacterium
- Lactobacillus, Bacillus
- Các chủng nấm men
Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy sử dụng sản phẩm chăm sóc da chứa probiotic giúp làm giảm độ nhạy cảm của da, tăng khả năng giữ ẩm, giảm cytokine gây viêm và điều hòa sự sản xuất bã nhờn.
Bổ sung probiotic trực tiếp lên da có thể giúp ức chế mầm bệnh, cân bằng lượng bã nhờn, cấp ẩm cho hàng rào bảo vệ da và làm giảm các tình trạng viêm da như mụn trứng cá, bệnh trứng cá đỏ (rosacea) và viêm da cơ địa.
Xịt khoáng, kem dưỡng, lotion, sữa rửa mặt và mặt nạ có chứa probiotic hoặc sản phẩm phụ của chúng có thể giúp khôi phục sự đa dạng hệ vi sinh vật, bảo vệ da khỏi tổn thương và giúp da khỏe đẹp hơn. Giống như trong đường ruột, sự cân bằng giữa vi sinh vật có lợi và vi sinh vật có hại trên da là điều rất quan trọng đối với chức năng làn da.
Các thành phần chăm sóc da ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật trên da
Dưới đây là danh sách các loại prebiotic và probiotic có trong các sản phẩm chăm sóc da và cơ chế hoạt động của mỗi loại.
Alpha-glucan oligosaccharide
Alpha-glucan oligosaccharide là một carbohydrate có nguồn gốc từ thực vật gồm có các chuỗi phân tử glucose ngắn liên kết với nhau. Alpha-glucan oligosaccharide thường có nguồn gốc từ gạo, lúa mạch, yến mạch, nấm men, tảo và nấm.
Trong các sản phẩm chăm sóc da, alpha-glucan oligosaccharide thường có vai trò là chất hút ẩm, điều chỉnh độ pH của da và chống oxy hóa. Một số lợi ích chính của alpha-glucan oligosaccharide gồm có:
- Dưỡng ẩm cho da
Cấu trúc oligosaccharide cho phép alpha-glucan hút nước và nhờ đó tăng cường độ ẩm cho da. Khác với nhiều chất hút ẩm khác chỉ có tác dụng tạm thời, alpha-glucan oligosaccharide có tác dụng dưỡng ẩm về lâu dài.
- Phục hồi hàng rào bảo vệ da
Alpha-glucan oligosaccharide tăng cường chức năng hàng rào bảo vệ da bằng cách kích thích sự sản xuất ceramide và lipid. Điều này giúp phục hồi hàng rào bảo vệ da bị tổn thương và cải thiện khả năng tự giữ ẩm của da.
- Chống viêm
Các nghiên cứu cho thấy alpha-glucan oligosaccharide có thể ức chế các cytokine và enzyme gây viêm như elastase (enzyme phân hủy collagen). Điều này giúp làm dịu kích ứng và mẩn đỏ.
- Chống oxy hóa
Alpha-glucan oligosaccharide có khả năng vô hiệu hóa gốc tự do và bảo vệ da khỏi stress oxy hóa do tiếp xúc với tia cực tím và chất gây ô nhiễm.
- Chữa lành vết thương
Nghiên cứu chỉ ra rằng alpha-glucan oligosaccharide có thể kích hoạt các tế bào miễn dịch và kích thích sự sản xuất collagen, nhờ đó đẩy nhanh quá trình lành vết thương và tái tạo mô.
Nhìn chung, alpha-glucan oligosaccharide là một thành phần chăm sóc da “đa năng” có tác dụng dưỡng ẩm, làm dịu da, củng cố và bảo vệ toàn diện cho da. Nhờ những đặc tính có lợi kể trên nên alpha-glucan oligosaccharide có thể giúp chống lão hóa da, trị mụn trứng cá, giảm da nhạy cảm và đẩy nhanh tốc độ lành vết mổ sau phẫu thuật.
Men trực khuẩn
Men trực khuẩn (Bacillus ferment) là một sản phẩm thu được từ quá trình lên men trực khuẩn. Nghiên cứu trên gen sirtuin-3 cho thấy men trực khuẩn có thể giúp làm tăng năng lượng tế bào.
Các nghiên cứu vẫn đang được thực hiện để tìm hiểu thêm về những lợi ích của men trực khuẩn đối với da.
Diglucosyl gallic acid
Diglucosyl gallic acid là một phân tử được tạo ra bằng công nghệ sinh học, được kích hoạt bởi hệ vi sinh vật trên da và có tác dụng làm sáng da, chống viêm và bảo vệ da.
Sau khi thoa lên da, diglucosyl gallic acid được hệ vi sinh vật trên da chuyển đổi một phần thành trihydroxy benzoic acid, một chất ức chế tyrosinase tự nhiên. Hai phân tử này kết hợp với nhau giúp kiểm soát sắc tố và màu da.
Diglucosyl gallic acid là một thành phần mỹ phẩm mới, dựa vào chính hệ vi sinh vật của da để mang lại tác dụng làm sáng, làm dịu da và chống tia cực tím (UV). Nhờ những đặc tính này nên diglucosyl gallic acid là một thành phần lý tưởng cho các sản phẩm điều trị thâm nám và viêm da.
Các lợi ích của diglucosyl gallic acid
Diglucosyl gallic acid đã được chứng minh là có khả năng làm giảm sự hình thành gốc tự do, ức chế sự sản xuất tyrosinase (enzyme cần thiết cho sự sản sinh sắc tố melanin), ngăn chặn sự di chuyển của melanin lên các lớp da bên trên và kiểm soát tình trạng viêm da. Nghiên cứu chỉ ra rằng diglucosyl gallic acid có thể bảo vệ da chống lại tia cực tím và làm giảm sự hình thành các đốm nâu do tiếp xúc với ánh nắng theo thời gian. Diglucosyl gallic acid còn giúp điều chỉnh màu da bằng cách cải thiện độ sáng của da, giảm sắc tố đỏ, vàng và nâu. Điều này là nhờ đặc tính chống hình thành sắc tố và chống viêm của diglucosyl gallic acid.
Độ an toàn của diglucosyl gallic acid
Nhóm hoạt động vì môi trường (Environment Working Group – EWG) đánh giá mức độ độc hại của diglucosyl axit galic ở mức 1 (có nghĩa là rất an toàn). Hiện chưa ghi nhận bất kỳ độc tính nào của thành phần này.
Gluco-oligosaccharide
Gluco-oligosaccharide (GOS) là một carbohydrate chuỗi ngắn có nguồn gốc từ thực vật hoặc các sản phẩm từ sữa và được sử dụng trong nhiều sản phẩm chăm sóc da. Gluco-oligosaccharide mang lại một số lợi ích cho da như:
- Đặc tính hút ẩm: Gluco-oligosaccharide hút nước và làm tăng độ ẩm cho da.: Gluco-oligosaccharide là một chất hút ẩm rất hiệu quả giúp da ẩm mượt và căng mọng hơn tức thì.
- Prebiotic: Khi thoa lên da, gluco-oligosaccharide nuôi dưỡng và kích thích có chọn lọc sự phát triển của vi khuẩn có lợi trên bề mặt da. Điều này giúp tăng cường hệ vi sinh vật trên da.
- Củng cố hàng rào bảo vệ da: Nghiên cứu cho thấy gluco-oligosaccharide có thể thúc đẩy sự sản xuất ceramide trong tế bào da. Ceramides là một loại lipid tự nhiên tạo nên hàng rào bảo vệ da.
- Chống viêm: Gluco-oligosaccharide đã được chứng minh là có tác dụng ức chế các cytokine gây viêm và giảm tình trạng kích ứng ở da nhạy cảm. Điều này giúp làm giảm triệu chứng của các bệnh về da do viêm như viêm da cơ địa.
- Kháng khuẩn: Bằng cách thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi, gluco-oligosaccharide làm giảm số lượng vi khuẩn có hại. Điều này mang lại sự bảo vệ cho da.
- Chữa lành vết thương: Trong các nghiên cứu, gluco-oligosaccharide cho thấy khả năng kích thích nguyên bào sợi sản xuất collagen. Điều này hỗ trợ quá trình phục hồi mô và đẩy nhanh tốc độ lành vết thương.
Nhìn chung, gluco-oligosaccharide dưỡng ẩm cho da, tăng vi khuẩn có lợi trên da, củng cố hàng rào bảo vệ da, làm dịu kích ứng và tăng tốc độ chữa lành vết thương. Gluco-oligosaccharide là một thành phần chăm sóc da đa chức năng rất tốt cho da khô, da nhạy cảm và da đang bị tổn thương.
Lysate
Lysate là dung dịch chứa thành phần bên trong của các tế bào bị ly giải (bị vỡ). Lysate chứa tất cả các phân tử sinh học phức tạp được giải phóng từ bên trong tế bào, gồm có protein, DNA, RNA, lipid, carbohydrate và các phân tử sinh học khác. Thành phần tế bào, độ đàn hồi và hoạt động của đại thực bào là khác nhau giữa các chủng vi khuẩn, ngay cả các chủng thuộc cùng một loài. Lysate từ vi khuẩn có lợi (probiotic) được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da vì chúng chứa nhiều phân tử hoạt tính sinh học có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe và chức năng của da. Lysate chứa các chất hòa tan của tế bào vi khuẩn chứ không chứa toàn bộ tế bào vi khuẩn.
Lysate từ vi khuẩn Bifidobacterium longum reuteri:
Lysate từ lợi khuẩn Bifidobacteria longum reuteri đã được chứng minh là có tác dụng làm giảm sự giãn mạch, phù nề, thoái hóa tế bào mast và sự giải phóng yếu tố hoại tử khối u alpha (TNF-alpha). Các nghiên cứu cho thấy sử dụng sản phẩm có chứa loại lysate này giúp cải thiện chức năng của hàng rào bảo vệ da và giảm sự mất nước qua da.
Lysate từ vi khuẩn Lacticaseibacillus rhamnosus GG:
Lysate từ các chủng vi khuẩn thuộc chi lactobacilli gồm L. rhamnosus GG và L. reuteri có thể làm tăng đáng kể tốc độ tái tạo mô ở vết thương.
Mới chỉ có rất ít báo cáo về thành phần hóa học của lysate trong mỹ phẩm. Đặc tính và tác dụng của lysate đối với da thay đổi theo chủng vi khuẩn. Mặc dù việc sử dụng các sản phẩm chứa lysate có thể có lợi cho da nhưng vẫn cần có thêm những nghiên cứu chuyên sâu hơn để xác nhận những lợi ích cụ thể cũng như rủi ro.
Chiết xuất men Pseudoalteromonas
Chiết xuất men Pseudoalteromonas là một thành phần công nghệ sinh học được tạo ra từ quá trình lên men Pseudoalteromonas (một chi vi khuẩn sống ở vùng biển Nam Cực). Chiết xuất men Pseudoalteromonas đã chứng minh là mang lại những lợi ích sau cho da:
- Chống oxy hóa: Chiết xuất men Pseudoalteromonas có chứa một số hợp chất chống oxy hóa như carotenoid và các axit amin như taurine. Những chất này trung hòa các gốc tự do và ngăn ngừa tổn thương oxy hóa cho tế bào da.
- Chống viêm: Các nghiên cứu cho thấy chiết xuất men Pseudoalteromonas có thể ức chế các chất trung gian gây viêm như oxit nitric và prostaglandin. Giảm viêm trên da sẽ giúp giảm mẩn đỏ, kích ứng và nhạy cảm.
- Kháng khuẩn: Chiết xuất men Pseudoalteromonas có khả năng chống lại các vi khuẩn thông thường trên da như Propionibacteria acnes và Staphylococcus aureus. Điều này giúp bảo vệ da khỏi các mầm bệnh gây mụn trứng cá và nhiễm trùng da.
- Tăng sinh collagen: Các hợp chất trong chiết xuất men Pseudoalteromonas như polysaccharide sunfat hóa và axit amin có thể kích thích hoạt động của nguyên bào sợi và sự tổng hợp collagen trong da. Điều này giúp cho da săn chắc và trẻ trung hơn.
- Củng cố hàng rào bảo vệ da: Chiết xuất men Pseudoalteromonas đã được chứng minh là có thể làm tăng sự sản xuất ceramide trong da và sự biểu hiện các protein liên kết chặt. Điều này giúp tăng cường chức năng của hàng rào bảo vệ da và cải thiện khả năng tự giữ ẩm của da.
Nhìn chung, chiết xuất men Pseudoalteromonas giúp cải thiện sự bảo vệ toàn diện cho da, chống lão hóa da và tăng cường khả năng giữ ẩm cho da. Nhờ chứa các hợp chất hoạt tính sinh học đa dạng nên chiết xuất men Pseudoalteromonas là một thành phần có lợi cho da nhạy cảm, dễ bị mụn và da khô.
Saccharide isomerate
Saccharide isomerate, một loại hợp chất hút ẩm có khả năng hấp thụ và giữ nước, cũng có thể = được chuyển hóa bởi hệ vi sinh vật trên da.
Nghiên cứu về saccharide isomerate
Vào năm 2020, một nghiên cứu khoa học đã đánh giá tác động của sữa tắm gốc xà phòng có bổ sung saccharide isomerase đến thành phần vi sinh vật trên da. Nghiên cứu này nhằm mục đích xác định xem sữa tắm có làm thay đổi sự đa dạng chủng loại vi sinh vật trên da hay không. Kết quả chỉ ra rằng saccharide isomerase liên kết với da, mang lại tác dụng dưỡng ẩm cả về ngắn hạn và dài hạn. Mặc dù sữa tắm làm giảm số lượng vi sinh vật nhưng hệ vi sinh vật trên da đã có khả năng tự phục hồi.
Saccharide isomerase trong sữa tắm giúp làm giảm số lượng các vi khuẩn như B. casei và R. mucilaginosa, những vi khuẩn gây nhiễm trùng da. Mặt khác, số lượng những vi khuẩn có lợi như P.marcusii lại gia tăng. Đáng chú ý là astaxanthin - sản phẩm trao đổi chất của saccharide isomerase – còn mang lại các lợi ích khác cho da. Cần có thêm nghiên cứu trong lĩnh vực này l để làm sáng tỏ hơn nữa tác động của các thành phần chăm sóc da như saccharide isomerase đến hệ vi sinh vật trên da.
Dịch lọc men Saccharomyces
Dịch lọc men Saccharomyces là sản phẩm phụ thu được từ quá trình lên men Saccharomyces (một chi nấm men). Dịch lọc men Saccharomyces được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da vì có đặc tính bảo vệ và làm dịu da. Cụ thể, dịch lọc men Saccharomyces được tạo ra sau khi lên men Saccharomyces cerevisiae, một loại nấm men được sử dụng trong sản xuất rượu vang, làm bánh và nấu bia. Trong quá trình lên men, loại nấm men này chuyển hóa đường thành rượu, carbon dioxide và các hợp chất khác tạo ra hương vị và mùi thơm đặc trưng.
Phần chất lỏng thu được sau khi lên men nấm men sẽ được lọc và xử lý để tạo ra thành phần mỹ phẩm. Dịch lọc men Saccharomyces có chứa axit amin, protein, khoáng chất, vitamin và các chất dinh dưỡng khác. Dịch lọc men Saccharomyces rất giàu các vitamin nhóm B như biotin (vitamin B7), niacin (vitamin B3) và axit pantothenic (vitamin B5). Dịch lọc men Saccharomyces còn chứa lượng lớn glutathione, một chất chống oxy hóa có khả năng trung hòa gốc tự do và ngăn ngừa tổn thương tế bào.
Khi thoa lên da, dịch lọc men Saccharomyces mang lại một số lợi ích như:
- Chống viêm: Các chất dinh dưỡng trong dịch lọc men Saccharomyces giúp làm dịu tình trạng viêm bằng cách ức chế các con đường gây viêm có sự tham gia của cytokine, histamin và prostaglandin. Điều này giúp giảm mẩn đỏ, sưng tấy và da nhạy cảm.
- Chống oxy hóa: Glutathione và vitamin trong dịch lọc men Saccharomyces có thể loại bỏ các gốc tự do và ngăn ngừa tổn thương oxy hóa do tiếp xúc với tia cực tím và chất gây ô nhiễm. Điều này giúp ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa da.
- Cải thiện chức năng hàng rào bảo vệ da: Dịch lọc men Saccharomyces tăng cường hàng rào bảo vệ tự nhiên của da bằng cách kích thích sự sản xuất ceramide và tăng khả năng giữ ẩm. Điều này giúp giữ ẩm cho da, giúp da mịn màng và giảm nguy cơ kích ứng.
- Làm sáng da: Các vitamin B và axit amin trong dịch lọc men Saccharomyces có thể ức chế hoạt động của enzyme tyrosinase và nhờ đó ức chế sự sản xuất sắc tố melanin. Điều này giúp làm sáng da, đều màu da và làm mờ các vết thâm trên da.
Dịch lọc men Saccharomyces là một thành phần chăm sóc da đa tác dụng, mang lại lợi ích chống viêm, chống oxy hóa, dưỡng ẩm và làm sáng da. Nhờ các đặc tính này nên dịch lọc men Saccharomyces rất phù hợp cho da nhạy cảm, da khô, da xỉn màu, tăng sắc tố và da bị tổn thương.
Sodium carboxymethyl beta-glucan
Beta-glucan có nhiều đặc tính có lợi như kích thích hệ miễn dịch, chống viêm, chống vi khuẩn, chống oxy hóa và chữa lành vết thương. Tuy nhiên, do cấu trúc xoắn ba dày đặc nên beta-glucan có khả năng hòa tan kém, điều này gây khó khăn trong việc điều chế các sản phẩm chứa beta-glucan và bản thân thành phần này cũng khó thẩm thấu vào da.
Để dễ dàng sử dụng hơn, beta-glucan được biến đổi thành các thành phần khác như sodium carboxymethyl beta-glucan (natri carboxymethyl beta-glucan), đây là một beta-1,3-glucan dã được biến đổi về cấu trúc hóa học, tan trong nước, có nguồn gốc từ thành tế bào của nấm men Saccharomyces cerevisiae.
Carboxymethyl beta-glucan được sử dụng trong mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân dùng ngoài da khác với vai trò là chất liên kết và làm tăng độ nhớt cho sản phẩm.
Các lợi ích của sodium carboxymethyl beta-glucan
Sodium carboxymethyl beta-glucan có nhiều lợi ích cho da:
- Hút ẩm: Sodium carboxymethyl beta-glucan có đặc tính hút ẩm, nghĩa là hút và giữ nước trong da. Điều này giúp tăng độ ẩm cho da.
- Chống lão hóa: Sodium carboxymethyl beta-glucan có tác dụng chống oxy hóa nên có thể giúp bảo vệ da khỏi tác hại của các gốc tự do. Điều này có thể giúp làm chậm các dấu hiệu lão hóa da.
- Làm dịu da: Sodium carboxymethyl beta-glucan có đặc tính chống viêm giúp làm làn da nhạy cảm hoặc da đang bị kích ứng.
- Cải thiện kết cấu sản phẩm: Sodium carboxymethyl beta-glucan có thể giúp cho các sản phẩm chăm sóc da có kết cấu nhẹ và mịn mượt, nhờ đó tạo cảm giác dễ chịu hơn khi thoa lên da.
- Chất ổn định: Sodium carboxymethyl beta-glucan có thể giúp ổn định và làm đặc các sản phẩm chăm sóc da như emulsionvà kem dưỡng để giúp sản phẩm để được lâu hơn và không bị tách lớp.
Độ an toàn của sodium carboxymethyl beta-glucan
Một nghiên cứu cho thấy rằng sodium carboxymethyl beta-glucan không có độc tính.
Nhóm hoạt động vì môi trường (EWG) đã đánh giá mức độ độc hại của sodium carboxymethyl beta-glucan ở mức 1, có nghĩa là thành phần này rất an toàn.
Sodium carboxymethyl beta-glucan có thể chứa gluten nên không phù hợp với những người bị dị ứng gluten.
Men Vitreoscilla
Men Vitreoscilla là một thành phần thu được sau khi lên men Vitreoscilla filiformis - một loại vi khuẩn gram âm có lợi. Vi khuẩn Vitreoscilla filiformis được lên men trong điều kiện có kiểm soát. Quá trình lên men sinh học Vitreoscilla filiformis sẽ tạo ra các enzyme, axit amin, peptide glycoprotein và các hợp chất có lợi khác. Các hoạt chất này mang lại nhiều lợi ích cho da và do đó được sử dụng trong nhiều sản phẩm chăm sóc da
Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác minh hiệu quả và tính an toàn của men Vitreoscilla trong chăm sóc da.
Các lợi ích của men Vitreoscilla
Men Vitreoscilla được cho là có tác dụng giữ ẩm, làm dịu và chống oxy hóa. Các peptide và glycoprotein trong men Vitreoscilla có thể giúp tăng cường chức năng hàng rào bảo vệ da. Các axit amin có thể góp phần dưỡng ẩm cho da.
Các chất dinh dưỡng trong men Vitreoscilla có thể nuôi dưỡng tế bào da, kích thích sự sản xuất collagen và điều tiết bã nhờn/dầu trên da. Các enzyme trong men Vitreoscilla có tác dụng tẩy tế bào chết nhẹ nhàng trên bề mặt da.
Men Vitreoscilla có trong nhiều sản phẩm chăm sóc da của K-beauty. Những sản phẩm này có nhiều tác dụng như chống lão hóa, làm sáng da, ngăn ngừa mụn và dưỡng ẩm da. Do có nhiều đặc tính có lợi nên men Vitreoscilla là một thành phần chăm sóc da rất linh hoạt.
Tính an toàn
Men Vitreoscilla an toàn khi dùng trên da. Nhóm hoạt động vì môi trường (EWG) đã đánh giá mức độ độc hại của men Vitreoscilla ở mức 1, nghĩa là rất an toàn Tuy nhiên mới chỉ có rất ít nghiên cứu cụ thể về men Vitreoscilla và tính an toàn về lâu dài của thành phần này.
Hệ vi sinh vật bình thường trên da gồm những gì?
Mặc dù vẫn còn nhiều điều cần tìm hiểu về hệ vi sinh vật trên da nhưng các nghiên cứu đã xác định được một số loại vi sinh vật chính có trên da người.
Các loại vi khuẩn thường gặp trên da
Các nghiên cứu gần đây sử dụng phương pháp giản trình tự gen hiện đại đã phát hiện được các loài vi khuẩn tồn tại với số lượng lớn trên da người khỏe mạnh. Vi khuẩn trên da người chủ yếu là các vi khuẩn gram dương như Staphylococcus, Corynebacteria, Enhydrobacter, Micrococcus, Cutibacteria và các loài Veillonella. Các vi khuẩn gram âm chính trên da gồm có Roseomonas mucosa, Pseudomonas, Acinetobacter, Pantoea septica và Moraxella osloensis. Một số nghiên cứu đã xác nhận các vi khuẩn gram âm như Enterobacteriaceae và vi khuẩn kỵ khí là một phần trong hệ vi sinh vật tạm thời trên da.
Các loại nấm thường gặp trên da
Ngoài vi khuẩn, hệ vi sinh vật trên da còn có các loài nấm và nấm men. Malassezia là loài nấm chiếm tỷ lệ lớn nhất trên da người. Những loại nấm men ưa chất béo này “ăn” bã nhờ trên bề mặt da. Mặc dù thường vô hại nhưng Malassezia đôi khi có thể phát triển quá mức và gây ra các vấn đề về da như bệnh lang ben, viêm nang lông và viêm da tiết bã. Các loại nấm cũng tồn tại với số lượng lớn trên da còn có Candida, Cryptococcus, Rhodotorula, Aspergillus và các loài Alternaria. Những loại nấm này là một phần của hệ vi sinh vật bình thường trên da nhưng đôi khi gây ra vấn đề cho da. Các nghiên cứu vẫn đang tiếp tục tìm hiểu về quần thể nấm sống trên da và sự tương tác phức tạp giữa chúng với quần thể vi khuẩn cũng như với hệ miễn dịch của cơ thể. Hiểu được điều gì tạo nên một hệ vi sinh vật khỏe mạnh trên da là điều cần thiết để tìm ra những phương pháp duy trì sức khỏe da và điều trị các bệnh về da.
Mặc dù chúng ta không thể nhìn thấy được mọi thứ sống trên da nhưng trên thực tế, có một nhóm vi sinh vật với chủng loại rất đa dạng sinh sống trên làn da và trong cơ thể của chúng ta. Những vi sinh vật này hoàn toàn vô hại và đôi khi còn có lợi trong việc duy trì sự khỏe mạnh cho cơ thể và làn da.
Bạn đã bao giờ nói không với sản phẩm chăm sóc da nói chung hoặc kem dưỡng ẩm nói riêng đơn giản bởi vì nó chứa các loại dầu tự nhiên?
Hầu hết chúng ta có một tá các dụng cụ được sử dụng để chăm sóc và làm đẹp da hàng ngày. Lần cuối cùng bạn làm sạch bàn chải trang điểm, bàn chải chăm sóc da hoặc nhíp lần cuối cùng? Đây là những gì bạn cần biết để giữ cho dụng cụ của mình sạch.
Chúng ta đều biết những tác hại mà ánh nắng và môi trường gây ra cho làn da nhưng có rất ít người nghĩ đến những tác động tiêu cực của việc học hành, thi cử đối với sức khỏe làn da của lứa tuổi còn đi học.
Chúng ta đều biết rằng bôi kem chống nắng hàng ngày là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ làn da của chúng ta ngăn ngừa những tác hại của tia UV như những đốm sậm màu, lão hóa sớm và ung thư da.