Chăm sóc da Bauman - Da khô, khỏe, nhiễm sắc tố, căng (DRPT)

Nội dung chính của bài viết

• Da DRPT là da khô, khỏe, nhiễm sắc tố và căng. Loại da này có khả năng kháng viêm, nhưng cần phải giải quyết 2 vấn đề là khô và nhiễm sắc tố.
• Dưỡng ẩm là vấn đề sống còn để chống lại khô da. Ngoài ra cần phải dùng hàng ngày sản phẩm chống nắng để bảo vệ da bạn và giúp giảm nhiễm sắc tố.
• Các chất chống oxi hóa (như Vitamin C, Vitamin E hoặc trà xanh) sẽ giúp da bạn giảm vết đen và chống lại sự lão hóa.
• Retinol cũng chống lão hóa và giúp làm sáng những vết đen.
• Chăm sóc da kết hợp lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp bạn bảo vệ làn da của mình một cách tốt nhất. 

Da DRPT là gì?

Da DRPT là da khô, khỏe, nhiễm sắc tố và căng. Mặc dù là da khô nhưng da DRPT có khả năng kháng viêm, cho phép làn da có thể chịu được nhiều loại thành phần mạnh mà các loại da khác cần phải tránh.

Các vấn đề thường gặp của da DRPT

Mối quan tâm lớn nhất đối với những người có làn da DRPT là da thường hình thành những vùng sắc tố không mong muốn. Bất kể bạn có màu da nào thì mức độ sắc tố cao đều có thể dẫn đến các hiện tượng tăng sắc tố da, để lại các đốm hoặc vệt tối màu trên da. Loại da này có khả năng cao bị nám hoặc tăng sắc tố da sau chấn thương hơn các loại da khác.

Ngoài ra, da DRPT còn có một vấn đề nữa là hàng rào bảo vệ da bị suy yếu, đi kèm với hiện tượng nước bốc hơi qua da (TEWL, dẫn đến mất nước và da bị khô. Khi bị thiếu đi lượng nước mà các enzyme cần để có thể hoạt động tốt thì các chức năng bảo vệ da sẽ bị ảnh hưởng. Do đó, duy trì khả năng giữ nước cho da là một phần quan trọng đối vớ da DRPT.

Chăm sóc da DRPT

Không bao giờ là quá sớm để bắt đầu việc chăm sóc da. Dưới đây cũng là một vài hướng dẫn chung mà những người có da DRPT nên làm theo để duy trì vẻ trẻ trung và khỏe mạnh cho làn da.

• Làm sạch da sữa rửa mặt dạng kem, sữa, dầu hoặc lotion thay cho sữa rửa mặt tạo bọt. Điều này sẽ giúp bảo vệ các chất béo quan trọng tạo nên hàng rào bảo vệ của da.
• Dưỡng ẩm với một sản phẩm có chứa các thành phần phục hồi hàng rào da như ceramide, các axit béo và cholesterol.
• Kem chống nắng. Tất cả các loại da đều nên sử dụng kem chống nắng với chỉ số SPF ít nhất 15 mỗi ngày để chống lại các tác động tiêu cực của ánh nắng.
• Các chất ức chế tyrosinase – Nên chọn các sản phẩm có thành phần làm sáng da như hydroquinone, axitkojic, arbutin, và các chất ức chế tyrosinase – loại enzyme cần thiết cho các tế bào da tạo ra melanin (sắc tố da). Những sản phẩm này nên được sử dụng trong thời gian 3 tháng liên tục, sau đó tiếp tục duy trì một tháng nhưng không dùng các chất ức chế tyrosinase. (Nếu dùng quá 3 tháng thì hiệu quả của các chất ức chế này sẽ giảm đi).

Những điều nên và không nên làm đối với da DRPT

Nên:

• Sử dụng kem dưỡng ẩm phục hồi hàng rào bảo vệ da sau khi rửa mặt, tắm hoặc bơi lội.
• Sử dụng nước ấm khi rửa mặt
• Bôi kem chống nắng mỗi ngày
• Tránh ma sát quá mạnh vì điều này có thể làm tổn thương hàng rào của da.
• Hạn chế tiếp xúc lâu với nước có chứa clo
• Ăn các loại thực phẩm giàu axit linoleic, như quả óc chó, hạt lanh, dầu oliu,…

Không nên:

• Sử dụng sữa rửa mặt tạo bọt, xà phòng bánh hoặc sữa tắm tạo bọt
• Tẩy tế bào chết quá nhiều

Bản full:

“Làn da tối màu của tôi bị khô, nhưng may mắn là da tôi hiếm khi bị trứng ca hay đỏ da. Mục tiêu của tôi là có được làn da nhẵn mịn, sáng và cân bằng hơn. Tôi muốn dùng các sản phẩm tốt, nhưng tôi không muốn phí tiền vào các sản phẩm không cần thiết.”

VỀ DA CỦA BẠN

Nếu bảng câu hỏi chỉ ra da bạn là DRPT, thì bạn có cùng loại da với nhiều phụ nữ đẹp khác khắp nơi trên hành tinh. Thần tượng người Ý như Sophia Loren, người phụ nữ Châu Á hấp dẫn như Lucy Liu, nữ minh tinh da màu lộng lẫy như Halle Berry, một vẻ đẹp Tây Ban Nha ấn tượng như Penelop Cruz, tất cả đều có làn da DRPT màu đồng. Dù không phải tất cả DRPT đều may mắn có được màu da đẹp và lộng lẫy, nhưng gần như mọi nhóm chủng tộc đều có loại da này. Dù ít gặp hơn ở người gốc Bắc Âu, nhưng loại da này có ở mọi nhóm người, điều này khiến nó trở thành một trong những loại da phổ biến nhất.

Làn da căng và không bị lão hóa của bạn là niềm mơ ước của những loại da khác ‒ những người phải chiến đấu với nếp nhăn. Bạn hiếm khi gặp vấn đề với dầu và mụn nên tuổi thiếu niên và tuổi 20 qua đi không lo lắng. Dù da bạn sẽ khô hơn một chút khi bạn già đi, nhưng điều này dễ giải quyết vì da khỏe dễ dàng dùng được các sản phẩm mà các loại da khác phải tránh. 

Dù những người DRPT da trắng Châu Âu và da màu có khả năng rám nắng (hiện tượng da sậm đi khi phơi nắng nhiều) khá tốt do có lượng sắc tố da từ trung bình đến cao, nhưng rám nắng có thể gây ra nếp nhăn, những vết đen và nám má nên tốt nhất là nên tránh. Hầu hết các bạn nhận được thông điệp là nên tránh xa sự phơi nắng quá mức. Cùng với nguồn gen tốt và chế độ sống lành mạnh, bạn sẽ được tận hưởng làn da căng. Dưỡng ẩm thường xuyên sẽ giúp duy trì chất lượng da tươi trẻ của bạn. Hãy dùng các sản phẩm không gây khô da và bảo vệ da bạn khỏi các yếu tố không tốt.

Da căng do sự kết hợp của yếu tố sống và gen, và đối với phần lớn DRPT nguồn gen tốt đóng vai trò chủ yếu. Ở người da màu và da đen, do da khỏe và có nhiều melanin nên có ít khuynh hướng bị nhăn hơn, da họ có độ đàn hồi cao hơn và kéo dài hơn so với người da trắng. Đối với người da trắng DRPT, yếu tố sống có vai trò lớn hơn trong việc duy trì da căng. Dùng dưỡng ẩm, tránh nắng, ăn rau và hoa quả chứa nhiều chất chống oxi hóa, không hút thuốc, bảo vệ da khỏi các điều kiện gây khô như tắm nước Clo, phòng nóng, gió lạnh, thời tiết khô, bồn tắm xông hơi, và kể cả mát xa…là chìa khóa để duy trì làn da căng cho bạn.

NHIỄM SẮC TỐ VÀ DA BẠN

Trong khi loại da này phổ biến ở người da màu và da đen, thì vài người DRPT da trắng Châu Âu cũng có những dấu hiệu của nhiễm sắc tố như những đốm đen, chấm tàn nhang di truyền, nám má hay tàn nhang do ánh nắng. Nếu bạn là một người Ailen tóc đỏ với khuynh hướng bị chấm tàn nhang thì không cần phải test lại, bạn thuộc loại da này. Tất cả các bạn có khuynh hướng chung là bị nhiễm sắc tố. Người tóc đỏ có thể khó rám nắng, nhưng họ dễ bị tàn nhang. Người DRPT da tối màu rám nắng dễ dàng hơn nhưng lại hay bị những vết đen hơn.

Nhiều người cho rằng tàn nhang trông đáng yêu, nhưng có nhiều dạng biểu hiện của nhiễm sắc tố không đẹp chút nào. Nhiễm sắc tố và khô da tương tác với nhau làm da bạn có những mảng thô ráp, đen, khô ở đầu gối và khuỷu tay. Chà sát bằng xà bông hay nước không thể làm mất những vùng trông “bẩn bẩn” đó. 

Bạn cũng có thể bị chứng dày sừng nang lông, biểu hiện là những cục sẩn nhỏ kích thước bằng đầu ghim có màu đen, đỏ hoặc cùng màu da ở phía sau cánh tay hoặc ở đùi. Chúng không có tác hại gì, nhưng khá xấu xí. Khô da và cọ sát nhiều là nguyên nhân gây ra chúng. Bố mẹ hoặc anh em ruột của bạn cũng có thể bị, vì nó có liên quan đến gen di truyền.

Bạn cũng dễ bị những vết đen trên mặt như nám da và tàn nhang, đặc biệt là khi mang thai, uống thuốc tránh thai hoặc dùng liệu pháp thay thế nội tiết. Vì nội tiết tố nữ (estrogen) cao làm tế bào sắc tố sản xuất nhiều sắc tố melanin hơn. Đối với phụ nữ và đàn ông, phơi nắng có thể làm tăng tàn nhang hoặc nốt ánh nắng ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể. Khi chúng xuất hiện trên bàn tay, chúng còn được được gọi bằng tên khác là nốt đồi mồi.

Những đám đen xuất hiện có thể do chấn thương như cắt, lông mọc ngược vào trong da, mụn sần hoặc do tiếp xúc với nhiệt nóng. Khí hậu lạnh và khô làm da của bạn khô hơn, đặc biệt là ở vùng cánh tay và cẳng chân. Cá biệt khi khô, da bạn có thể bị ngứa. Da khô tồi tệ hơn khi bạn già đi, vì vậy việc tăng độ giữ ẩm và tính giữ nước của da là điều cốt yếu.

Tất cả những vết đen, mảng đen và nám má là hậu quả của việc gia tăng sản xuất sắc tố da melanin. Vải khô xù xì hoặc các dạng nhiệt nóng, các yếu tố kích ứng và gây viêm sẽ kích thích sự hình thành các rối loạn sắc tố đó.

Người DRPT da trắng Châu Âu có thể được hưởng lợi từ các liệu pháp da liễu điều trị những vết đen, trong khi người da đen và người da màu Châu Á nên theo các sản phẩm tôi giới thiệu để giải quyết vấn đề này.

Những đám đen, dày xuất hiện phía dưới cánh tay có thể là hiện tượng rối loạn được gọi là chứng đen dày lớp gai, xảy ra phổ biến nhất ở những người thừa cân. Những sản phẩm làm sáng da tôi đưa ra không điều trị được tình trạng này, thay vào đó bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa, họ sẽ giúp bạn giảm cân.

CẬN CẢNH DA BẠN

Với DRPT bạn có thể bị:

• Khô da
• Đám sần sùi ở đầu gối và khuỷu tay trông đen hơn các vùng da khác.
• Tàn nhang
• Những đám đen trên má (nám má chẳng hạn)
• Quầng thâm quanh mắt làm bạn trông như gấu trúc
• Các vùng da thâm đen do trước đó bị chấn thương hoặc bị viêm như cắt, cạo hoặc mụn.
• Ngứa da
• Tróc vảy da
• Phương pháp peel da hoặc các liệu pháp điều trị khác làm các vết đen tệ hơn

Các quầng thâm dưới mắt khá phổ biến. Chúng xuất hiện bởi hiện tượng giảm khả năng tuần hoàn của máu (sự xung huyết), từ đó làm lắng đọng chất hemisiderin có màu đỏ tía ở vùng dưới mắt, chất này cũng xuất hiện ở những vùng da bị bầm dập, thâm tím. Những loại kem mắt hiệu quả là loại chứa vitamin K hoặc arnica, các chất này làm tăng tốc độ tuần hoàn máu, từ đó giải quyết các quầng thâm. Qua thời gian, có vấn đề da DRPT sẽ tệ hơn, nhưng có vấn đề sẽ được cải thiện. Phụ nữ sẽ bớt nám má khi nội tiết estrogen giảm xuống ở tuổi trung niên. Trong khi đó tàn nhang và nốt ánh nắng sẽ tăng lên theo tuổi và khô da cũng thường tồi tệ hơn sau thời kì mãn kinh.

DRPT TRÊN KHẮP THẾ GIỚI

Da DRPT khá phổ biến ở Mỹ Latinh. Ở Venezuela, việc chống nắng đã ăn sâu vào tiềm thức. Những đứa trẻ 5 tuổi đã được học cách dùng sản phẩm chống nắng đều đặn. Những phụ nữ Venezuela quý trọng làn da sáng màu, không nếp nhăn và không vết đen. Những người Venezuela ngưỡng mộ và tôn trọng cái đẹp đến mức phụ nữ sau khi đạt vương miệng hoa hậu Venezuela đôi khi còn được bầu làm chính khách cao cấp.

DRPT Latinh không thích rửa mặt bằng xà bông và nước vì biết chúng làm khô da họ. Họ dùng sữa rửa mặt nền dầu, sau đó lau sạch bằng khăn để tạo ra sự lột da nhẹ.

Phần lớn người Châu Á là loại da nhiễm sắc tố và rơi vào loại da DRPT và DSPT. Nhiều người Châu Á phàn nàn về da dầu nhưng khi tôi kiểm tra dầu trên mặt họ thì hầu hết họ thuộc loại da khô, vì thế rất khó để một người có thể tự đánh giá chính xác loại da của mình. Người Châu Á lo lắng về những đốm đen nhiều hơn nếp nhăn.

Hydroquinone là chất làm sáng da được dùng phổ biến ở Mỹ nhưng lại ít được dùng ở Châu Âu và Châu Á vì có một số rất ít (hiếm) trường hợp sau khi sử dụng một thời gian dài bị hỏng giác mạc. Không biết vì nguyên nhân gì mà một số ít người Châu Á cũng dễ phát triển các vấn đề về rối loạn sắc tố sau khi sử dụng nó một thời gian dài. Vì thế mà ở Châu Á các thành phần khác (như acid kojic) được sử dụng làm chất sáng da phổ biến hơn. Để tránh các vấn đề tiềm ẩn do dùng hydroquinone trong thời gian dài, tôi khuyên dùng các sản phẩm chứa hydroquinone trong vòng bốn tháng rồi luân phiên thay đổi với acid kojic, azelaic acid và các thành phần làm sáng da khác.

DRPT da đen

DRPT da đen có khuynh hướng phát triển “màu xám tro” là màu xám của mảng da tróc vảy, chúng sáng hơn màu đen của nền da bên dưới. Điều này khá phổ biến ở người da khô và vấn đề này có thể được điều trị dễ dàng bằng một sản phẩm dưỡng ẩm.

Những vết đen phát triển tại vị trí trước đó có vết thương gây khó khăn cho người da đen vì nó kéo dài lâu hơn nhiều so với bản thân vết thương. Những bệnh nhân da đen thường lo sợ rằng những vết đen này là sẹo vĩnh viễn, nhưng chúng không phải là sẹo và cũng không vĩnh viễn. Bạn cũng sẽ vất vả hơn so với người DRPT da trắng khi muốn loại bỏ những vết đen.

Các liệu pháp điều trị bằng ánh sáng (hay được sử dụng để điều trị vết đen) không có ích cho bạn, vì ánh sáng có thể ảnh hưởng đến toàn bộ sắc tố da chứ không chỉ những vết đen bạn muốn loại bỏ. Thay vào đó, bạn hãy đặt niềm tin vào các sản phẩm tôi giới thiệu. Khi những bệnh nhân da đen và người Châu Á của tôi thấy thiệt thòi vì bản thân họ không được sử dụng các liệu pháp điều trị đó, tôi nhắc nhở rằng nguy cơ ung thư da của họ thấp hơn nhiều so với người DRPT da trắng. Đó là một sự trao đổi công bằng.

Với DRPT da đen bạn có thể trải qua:

• Khô da
• Đám sần sùi ở đầu gối, khuỷu tay trông đen hơn các vùng da còn lại
• Đám đen ở mặt (nám má chẳng hạn)
• Các đám đen mà trước đó có chấn thương hoặc viêm như cắt, cạo, mụn
• Ngứa da
• Tróc vảy da
• Phương pháp lột da hoặc các điều trị khác làm vết đen tệ hại hơn

Nếu bảng câu hỏi chỉ ra rằng da bạn rất khô, thì bạn có thể bị tróc vảy ở khắp mặt cũng như ở đầu (gầu). Với người da màu, khô da thường xuyên trở nên tệ hơn bởi các sản phẩm chăm sóc tóc. Không như loại da nhạy cảm, loại da khỏe không có phản ứng (như nổi ban hay ngứa) với các thành phần này, nhưng bạn sẽ cảm thấy chúng rất khô.

Các sản phẩm chăm sóc tóc không được đề cập trong quyển sách này, nhưng nếu bạn thấy bạn có quá nhiều gầu thì tôi gợi ý bạn tìm các sản phẩm gội dịu nhẹ, tránh dầu gội đầu và các sản phẩm dưỡng tóc chứa các chất tẩy rửa, tránh sản phẩm duỗi tóc, thuốc nhuộm, các liệu pháp điều trị tóc chứa các chất hóa học thô. Bạn cũng nên hạn chế việc đi làm tóc để giảm thiểu nguy cơ bị ảnh hưởng. 

NGUY CƠ UNG THƯ DA

Dù da bạn ít bị ung thư tế bào không sắc tố da hơn những loại da không nhiễm sắc tố, nhưng người DRPW da trắng vẫn có nguy cơ phát triển ung thư tế bào sắc tố da tương đối cao. Đó là loại ung thư có thể cứu được khi phát hiện sớm.

Bạn nên đến bác sĩ da liễu kiểm tra định kì, đặc biệt nếu bạn thường xuyên bị cháy nắng. Điều trị bằng ánh sáng có thể dễ dàng loại bỏ những vết đen phiền hà (chúng có thể phát triển thành ung thư), nhưng biết được các yếu tố tiềm ẩn và kiểm tra ung thư da định kì để phát hiện các tổn thương ung thư tế bào sắc tố da vẫn rất quan trọng. 

Nếu bạn là DRPW có vài các yếu tố dưới đây,thì bạn có nguy cơ phát triển ung thư tế bào sắc tố da khá cao.

• Da trắng Châu Âu
• Cháy nắng dễ dàng
• Tiền sử một hoặc vài lần cháy nắng nghiêm trọng
• Nhiều chấm tàn nhang di truyền
• Tiền sử gia đình có người bị ung thư tế bào sắc tố da

Nếu bạn có tóc đỏ, nguy cơ của bạn cao hơn. Các nghiên cứu phát hiện ra gen MC1R liên quan đến tóc đỏ, tàn nhang và hình thành ung thư sắc tố da. Tàn nhang không chỉ là một vấn đề về thẩm mĩ, nó còn là dấu hiệu cảnh báo sớm của khả năng ung thư da trong tương lai. Nếu bạn có những dấu hiệu trên, bạn nên gặp bác sĩ kiểm tra ít nhất mỗi năm một lần, đặc biệt khi bạn có tiền sử thường xuyên bị cháy nắng. Hãy tham khảo về ung thư tế bào sắc tố da A,B,C,D trong chương 9.

Vùng môi dễ bị ung thư nhất vì môi không tiết dầu, mà dầu chứa hàm lượng cao của vitaminE là chất chống oxi hóa bảo vệ da khỏi sự lão hóa và ung thư. Vì thế mà vài sản phẩm dưỡng môi thường có chứa vitaminE như một chất bảo vệ. Các cửa hàng thực phẩm cũng bán dầu vitamin E- thứ quá dầu đối với hầu hết các vùng da nhưng có thể sử dụng được trên môi.

BẠN CẦN DƯỠNG ẨM

Dưỡng ẩm là vấn đề sống còn để chống lại khô da. Nhưng chỉ bôi dầu lên da thôi là chưa đủ, mục tiêu của bạn là kéo nước vào trong da. Vì thế tôi giới thiệu phương pháp dùng nước xịt khoáng trước khi bôi dưỡng ẩm. Bạn nên bôi dưỡng ẩm ngay sau khi xịt nước. Nếu để cho da bạn khô trước khi bôi dưỡng ẩm thì nó có thể làm da khô da.

Bạn nên dùng sản phẩm dưỡng ẩm chứa SPF để phòng việc bị phơi nắng dẫn đến những vết đen. Đợi 5 phút để da bạn hấp thụ các thành phần chống nắng trước khi trang điểm, điều này sẽ giúp ngăn ngừa việc kem nền bị chảy. Kem nền bạn dùng cũng có thể cung cấp bổ sung dưỡng ẩm và chống nắng. Dù bạn có dùng kem nền hay không thì bạn cũng có thể bôi dưỡng ẩm bổ sung nếu cần, cả vào buổi sáng và buổi tối.

Vì da của bạn khỏe, nên bạn cần các sản phẩm chứa các thành phần thẩm thấu được vào trong da như Retinol hoặc vitaminK. Các sản phẩm chứa cồn thì quá khô đối với da bạn. Hãy nghiên cứu danh sách các thành phần trên nhãn để đảm bảo bất kỳ sản phẩm nào bạn định chọn mua không chứa cồn ở vị trí bảy thành phần đầu tiên. Glycerin được sử dụng trong nhiều loại kem, lotion, xà bông giúp giữ nước cho da nên bạn có thể dùng các sản phẩm chứa chất này.

Lưu ý của Baumann: Những sản phẩm dưỡng ẩm tôi giới thiệu sẽ giúp ích cho làn da khô của bạn, đồng thời giảm ngứa và giảm những “mảng xám tro”. Hãy dùng sản phẩm chống nắng để bảo vệ da bạn và giúp giảm nhiễm sắc tố.

CHĂM SÓC DA HÀNG NGÀY

Mục đích của chăm sóc da hàng ngày là giải quyết tình trạng khô da và những vết đen bằng các sản phẩm tăng tính giữ nước, dưỡng ẩm, và các chất làm sáng da. Các chất chống oxi hóa (như Vitamin C, Vitamin E hoặc trà xanh) cũng có tác dụng giảm viêm nên giúp làm giảm vết đen và chống lại sự lão hóa. Retinol cũng chống lão hóa và giúp làm sáng những vết đen. Nếu sau hai tháng theo chế độ này mà vẫn cần thêm sự giúp đỡ để giải quyết những vết đen, hãy gặp bác sĩ da liễu để lấy retinoid theo đơn.

CHẾ ĐỘ CHĂM SÓC DA

BUỔI SÁNG

• B1: rửa bằng sữa rửa mặt  
• B2: nếu lo lắng về những vết đen, bôi chất làm sáng da  
• B3: xịt nước xịt khoáng 
• B4: bôi kem mắt (không bắt buộc)
• B5: bôi dưỡng ẩm chứa chất chống nắng 
• B6: bôi kem nền ban ngày chứa SPF 15 (không bắt buộc), hoặc kết hợp dưỡng ẩm, chống nắng và kem nền đảm bảo tổng SPF trên 15  

BUỔI TỐI

• B1: rửa bằng sữa rửa mặt
• B2: nếu lo lắng về những vết đen, bôi chất làm sáng da
• B3: xịt nước xịt khoáng
• B4: bôi kem mắt (không bắt buộc)
• B5: bôi kem đêm

Buổi sáng rửa mặt bằng sữa rửa mặt. Nếu có những vết đen, bôi trực tiếp chất làm sáng da lên chúng. Tiếp theo, xịt nước xịt khoáng lên toàn mặt sau đó bôi kem mắt nếu bạn muốn. Sau đó bôi dưỡng ẩm chứa chất chống nắng (SPF), cuối cùng bôi kem nền nếu muốn.

Buổi tối bạn nên rửa sạch mặt và bôi sản phẩm làm sáng da lên những vết đen. Sau đó xịt nước xịt khoáng lên toàn mặt và cổ. Sau đó bôi kem mắt nếu muốn, cuối cùng là bôi kem dưỡng ban đêm.