HÔI NÁCH (SMELLY ARMPITS)

TỔNG QUAN

• Hôi nách là tình trạng nách có mùi khó ngửi, có nhiều nguyên nhân như tăng tiết mồ hôi ở nách, vệ sinh không sạch, mặc quần áo không phù hợp, ăn nhiều thực phẩm có mùi, dùng thuốc, thay đổi nội tiết tố, hoặc một do một số bệnh lý di truyền…
• Hôi nách gây khó khăn trong trong giao tiếp của người bị cũng như ảnh hưởng mọi người trong môi trường hẹp.

CƠ CHẾ

• Cơ thể có hai loại tuyến mồ hôi chính: eccrine và apocrine, ngoài ra có loại tuyến mồ hôi có đặc điểm của 2 loại trên là apoeccrine.
• Các tuyến eccrine bao phủ phần lớn cơ thể và mở trực tiếp trên bề mặt da, tiết ra mồ hôi chủ yếu là nước, có chứa một số chất điện giải như natri clorua nên có vị mặn.
• Các tuyến apocrine nằm ở những khu vực chứa nhiều nang lông, như da đầu, háng và nách, mở vào nang lông và sau đó đổ ra bề mặt da, tiết ra mồ hôi nhờn chứa nước, protein, chất thải carbohydrate, lipid và steroid. Cả hai tuyến apocrine và tuyến bã nhờn đều mở vào nang lông nên mồ hôi apocrine được trộn lẫn với bã nhờn. Mồ hôi apocrine chứa các hợp chất giống pheromone để thu hút khác giới, tăng tiết mạnh khi cơ thể căng thẳng, rụng trứng, hưng phấn tình dục hoặc tức giận.
• Tuyến mồ hôi apoeccrine lớn hơn các tuyến eccrine nhưng nhỏ hơn các tuyến apocrine, được tìm thấy ở nách và vùng quanh hậu môn, có các ống dẫn mở trên bề mặt da, chiếm tới 50% các tuyến ở nách, do đó đóng vai trò lớn trong việc đổ mồ hôi nách.
• Mồ hôi thường không mùi, nó có mùi khi phân hủy bởi vi khuẩn hoặc do một số loại thực phẩm, đồ uống cũng như một số loại thuốc làm mồ hôi có mùi.

HƯỚNG XỬ LÝ HÔI NÁCH

Điều trị hôi nách phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra.

VỆ SINH TẠI CHỖ (loại trừ vi khuẩn gây mùi)

• Tắm hàng ngày bằng xà phòng, tắm sau khi hoạt động cường độ cao như tập thể dục hoặc chơi thể thao, loại bỏ vi khuẩn và mồ hôi gây ra mùi hôi.
• Lau cồn, povidine hoặc oxy già lên nách vài lần trong ngày.
• Dùng chanh chà lên nách làm thay đổi độ pH của da, làm cho da có tính axit hơn, ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây mùi.

TRANG PHỤC

Mặc các loại trang phục thoáng khí như cotton, lanh và các loại vải thấm nước tốt nếu đổ mồ hôi nhiều, tránh quần áo nhiều nylon.

LOẠI BỎ LÔNG VÙNG NÁCH

• Cạo lông, wax lông hoặc triệt lông vùng nách, lông nách làm tăng mùi hôi nách do là nơi chứa nhiều mồ hôi và vi khuẩn.
• Triệt lông nách bằng laser diode được chứng minh có hiệu quả vượt trội so với cạo lông hay wax lông trong giảm mùi hôi nách do năng lượng laser phá huỷ các tuyến mồ hôi apocrine và tuyến bã nhờn trong quá trình đốt cháy nang lông.

CHẾ ĐỘ ĂN

• Hạn chế các thực phẩm nhiều chất béo, thức ăn nhanh, những người ăn nhiều thức ăn nhanh và thịt có mùi nặng hơn những người ăn nhiều rau và trái cây.
• Thực phẩm nhiều gia vị và bia rượu cũng làm mùi cơ thể nặng hơn, vì vậy nên hạn chế, đặc biệt là hành tây, tỏi…
• Ăn nhiều trái cây làm cơ thể có mùi dễ chịu hơn, đặc biệt những loại trái cây như thơm, chuối…
• Trên thị trường cũng có một số viên uống có tinh dầu hoa hồng giúp cải thiện mùi hương tự nhiên của cơ thể.

BOTOX

Botox làm giảm tiết mồ hôi nách bằng cách chặn các tín hiệu thần kinh đến các tuyến mồ hôi, Botox đã được chứng minh khi tiêm vào tuyến mồ hôi làm giảm lượng mồ hôi tiết ra và mùi hôi.

SÓNG RF (MiraDry)

Được FDA chấp thuận để phá huỷ các tuyến mồ hôi nách bằng năng lượng mà không cần đến phẫu thuật.

PHẪU THUẬT

Cắt bỏ hoặc đốt cháy các tuyến mồ hôi bằng laser CO2, plasma.

ĐỔI CHỦNG VI KHUẨN

Một nghiên cứu thú vị của Callewaert cho thấy khi dùng tế bào da chết của một người không bị hôi nách để lên vùng nách của một người bị hôi (sau khi đã sát khuẩn sạch vùng nách) thì sẽ cải thiện mùi vùng nách của người bị hôi dựa trên cơ chế thay đổi hệ sinh thái vi khuẩn vùng nách, có thể kéo dài lên tới vài tháng.

TÓM TẮT CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ HÔI NÁCH DỄ THỰC HIỆN

• Vệ sinh sạch vùng nách, trang phục thoáng mát
• Chế độ ăn ít béo, ít gia vị, nhiều trái cây, viên uống hỗ trợ
• Triệt lông
• Botox
• Xin tế bào chết vùng nách của người ít hôi chà lên nách mình

Nguồn: Bs Trương Tấn Minh Vũ