Cách xử lý rắn độc cắn, tránh xử lý liệt, tử vong

Cách nhận biết khi bị rắn cắn

Việc nhận biết khi bị rắn cắn rất quan trọng để xác định liệu bạn có bị rắn độc cắn hay không, và để cung cấp thông tin cho nhân viên y tế. Dưới đây là cách nhận biết khi bị rắn cắn:

• Đau và sưng: Một trong những biểu hiện đầu tiên của cắn rắn là đau và sưng tại vị trí cắn. Vùng bị cắn có thể trở nên đỏ, sưng to và đau đớn.

• Đặc điểm vết thương: Vết cắn của rắn thường có hai dấu in rõ ràng do nọc rắn vào da. Điều này tạo thành một hình học như hình "nửa vòng cung" hoặc "nửa vòng tròn" trên da.

• Nội dung vết thương: Nếu bạn có cơ hội, hãy cố gắng ghi nhớ màu sắc và hình dáng của rắn (nếu bạn thấy nó) và mô tả chính xác các đặc điểm về vết thương, ví dụ: màu sắc, kích thước và hình dạng của vết cắn.

• Triệu chứng: Một số triệu chứng sau khi rắn độc cắn có thể bao gồm buồn nôn, nôn mửa, co giật, mất ý thức, khó thở, và sưng nề. Các triệu chứng này có thể xuất hiện ngay lập tức hoặc sau một thời gian ngắn.

• Theo dõi thời gian: Ghi lại thời gian cắn xảy ra và thời gian các triệu chứng bắt đầu xuất hiện. Điều này có thể giúp nhân viên y tế đánh giá tình trạng của bạn và quyết định liệu bạn cần điều trị độc tố rắn hay không.

Lưu ý rằng việc xác định rắn đã cắn bạn chỉ có thể thực hiện khi bạn đã an toàn và không còn nguy hiểm. Trong mọi trường hợp, việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức là rất quan trọng sau khi bị rắn cắn.

Xử lý rắn độc cắn như thế nào?

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, tại Việt Nam hàng năm có nhiều ca rắn độc cắn. Thời gian xảy ra nhiều ca rắn độc cắn phổ biến nhất từ tháng 4 – 11. Thời gian cao điểm nhất là những ngày nắng nóng có mưa, thời tiết thay đổi khiến các sinh vật hoạt động mạnh, trong đó có rắn.

Khi bị rắn độc cắn, cần bình tĩnh xử trí, đặc biệt không đi lại nhiều. Có những trường hợp bị rắn độc cắn có thể gây liệt như cạp nong, cạp nia, rắn hổ chúa, rắn hổ mang… Chúng ta có thể sơ cứu bằng cách băng ép toàn bộ phần cẳng tay, cẳng chân bị cắn bằng băng chun giãn hoặc bằng vải rộng và hạn chế vận động. Điều này giúp cho nọc độc đi vào cơ thể chậm đi. Sau đó đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất bằng phương tiện vận chuyển. Tuyệt đối không để người bị rắn cắn tự đi lại.

Hiện nay có một số loài rắn độc có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh chỉ sau vài giờ nếu không được cấp cứu kịp thời. Biểu hiện chính khi bị rắn độc cắn là gây liệt, chỉ từ 2-3 tiếng sau cắn. Bệnh nhân cần được nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất bằng phương tiện vận chuyển để được hỗ trợ về hô hấp. Bởi khi bệnh nhân liệt cơ hô hấp không thở được nữa sẽ phải áp dụng thở máy. 

Trong quá trình thở máy, bệnh nhân liệt hoàn toàn, phụ thuộc hoàn toàn vào máy thở. Nếu không có huyết thanh, các bác sĩ phải áp dụng rất nhiều biện pháp như dùng thuốc kháng sinh nhiễm trùng bệnh viện, chống loét, cải thiện chức năng hô hấp… để giải quyết và phòng tránh rất nhiều biến chứng có thể xảy ra.

Nếu điều trị tốt, bệnh nhân có thể hồi phục nhưng với tốc độ chậm, kéo dài. Bên cạnh đó vẫn có những trường hợp bệnh nhân tử vong, kèm theo đó kinh phí điều trị cao. Huyết thanh là biện pháp điều trị tối ưu khi bị rắn độc cắn.

Phòng ngừa rắn độc cắn

Để phòng ngừa cắn của rắn độc, bạn có thể tuân thủ một số biện pháp an toàn khi tiếp xúc với môi trường hoặc vùng có rắn. Dưới đây là một số cách để giảm nguy cơ bị cắn rắn độc:

Hiểu biết về loại rắn trong khu vực của bạn: Nắm rõ loại rắn độc cơ bản có thể có ở khu vực bạn sống. Điều này giúp bạn nhận biết và tránh xa chúng khi cần thiết.

Giữ sạch môi trường: Làm cho sân vườn và khu vực xung quanh nhà bạn sạch sẽ, loại bỏ rác thải và xây dựng rào để ngăn rắn tiếp cận.

Khi đi ra ngoài hoặc leo núi: Khi bạn ra ngoài hoặc thám hiểm thiên nhiên, hãy mặc quần áo và giày bảo vệ để bảo vệ chân và chân tay khỏi cắn. Hãy kiểm tra giày trước khi đi và sau khi trở về để đảm bảo không có rắn ẩn trong đó.

Không tiếp cận rắn: Nếu bạn thấy một con rắn, hãy giữ khoảng cách và không cố gắng tiếp cận hoặc chơi đùa với nó.

Không đặt tay hoặc chân vào nơi bạn không thấy: Không đặt tay hoặc chân vào các khe hở, lỗ, hoặc nơi bạn không thể thấy. Điều này có thể là nơi rắn đang ẩn náu.

Sử dụng đèn trong đêm: Khi ra ngoài vào ban đêm, hãy sử dụng đèn pin hoặc đèn đội đầu để thấy rõ môi trường và tránh bước lên rắn.

Sử dụng thuốc chống rắn: Các sản phẩm chống rắn có thể được sử dụng khi bạn sống trong khu vực có nhiều rắn độc. Tuy nhiên, hãy tuân thủ hướng dẫn sử dụng và tư vấn với chuyên gia y tế trước khi sử dụng chúng.

Khi đi du lịch: Khi bạn đến các khu vực nhiệt đới hoặc rừng rậm, hãy tìm hiểu về rắn độc địa phương và tuân theo hướng dẫn của hướng dẫn viên hoặc người dân địa phương.

Sử dụng cách điều trị rắn cắn: Nắm rõ cách xử lý một trường hợp cắn rắn độc, và mang theo số điện thoại cấp cứu để kịp thời tìm sự chăm sóc y tế.

Hãy nhớ rằng tránh tiếp xúc với rắn độc là biện pháp an toàn nhất. Nếu bạn bị cắn, hãy tìm sự chăm sóc y tế ngay lập tức và cố gắng giữ bình tĩnh để hạn chế lưu thông nọc độc vào cơ thể.