Huyết áp thay đổi như thế nào khi tập thể dục?

Khi tập thể dục, huyết áp sẽ tăng cao và dần trở về bình thường khi ngừng tập. Huyết áp trở về bình thường càng nhanh thì chứng tỏ bạn càng khỏe mạnh.

Theo hướng dẫn của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), huyết áp dưới 120/80 mmHg được coi là mức bình thường. Điều này có nghĩa là huyết áp tâm thu dưới 120 mmHg và huyết áp tâm trương dưới 80 mmHg.

Tập thể dục làm tăng huyết áp tâm thu. Huyết áp tâm thu là áp lực máu trong động mạch khi tim co bóp.

Huyết áp tâm trương là áp lực máu trong động mạch khi tim nghỉ giữa các lần co bóp. Huyết áp tâm trương không thay đổi nhiều trong khi tập thể dục. Nếu đo huyết áp sau khi tập thể dục và thấy huyết áp tâm trương thay đổi nhiều thì bạn nên đi khám.

Không có định nghĩa về mức huyết áp khỏe mạnh sau khi tập thể dục vì huyết áp của mỗi người là khác nhau. Mức huyết áp bình thường đối với người này có thể là dấu hiệu của vấn đề bất thương ở người khác.

Tuy nhiên nhìn chung, nếu đã qua hai tiếng sau khi ngừng tập mà huyết áp trên 140/90 mmHg thì được coi là cao. Huyết áp sau khi tập thể dục dưới 90/60 mmHg được coi là thấp.

Tập thể dục tác động như thế nào đến huyết áp?

Các hình thức tập cardio như chạy bộ, bơi và đạp xe khiến cho tim và hệ thống mạch máu phải tăng cường hoạt động. Khi vận động, các cơ cần nhiều oxy hơn so với khi nghỉ ngơi. Đó là lý do tại sao nhịp thở tăng lên khi chúng ta tập thể dục.

Tim bắt đầu co bóp mạnh hơn và nhanh hơn để bơm máu giàu oxy đến các cơ. Kết quả là huyết áp tâm thu tăng lên.

Huyết áp tâm thu trong khoảng từ 160 đến 220 mmHg trong khi tập thể dục là bình thường. Hãy ngừng tập thể dục nếu huyết áp tâm thu vượt quá 200 mmHg, trừ khi được bác sĩ cho phép. Khi huyết áp tâm thu trên 220 mmHg, nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ tăng lên.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến phản ứng của hệ tim mạch khi hoạt động thể chất, gồm có chế độ ăn uống, tình trạng sức khỏe và thuốc men.

Đa phần, huyết áp sẽ trở lại bình thường trong vòng vài giờ sau khi ngừng tập. Nếu đo huyết áp và thấy huyết áp thấp hơn so với lúc trước khi tập thì cũng không cần lo lắng vì huyết áp giảm nhẹ trong vòng vài giờ sau khi tập luyện là điều bình thường.

Người bị huyết áp cao có thể tập thể dục không?

Người bị tiền tăng huyết áp và tăng huyết áp vẫn có thể tập thể dục. Trên thực tế, tập thể dục thường xuyên có thể giúp kiểm soát bệnh tăng huyết áp.

Nếu bạn đang bị tăng huyết áp hoặc có nguy cơ cao bị tăng huyết áp, hãy trao đổi với bác sĩ về chế độ tập luyện an toàn. Ban đầu, bạn nên chọn những bài tập nhẹ nhàng, sắp xếp thời gian nghỉ dài hơn giữa các buổi tập, sau đó tăng dần cường độ và tần suất tập nhưng vẫn nên chọn những bài tập có cường độ vừa phải. Bạn cần dùng thuốc điều trị tăng huyết áp đều đặn để kiểm soát huyết áp.

Nếu lo lắng về huyết áp, bạn có thể đo huyết áp trước, trong và sau khi tập.

Người bị huyết áp thấp có thể tập thể dục không?

Nếu bạn bị huyết áp thấp thì nên trao đổi trước với bác sĩ khi bắt đầu tập thể dục. Tập thể dục, nhất là các bài tập đòi hỏi phải thay đổi tư thế đột ngột, có thể gây ra các triệu chứng tụt huyết áp như chóng mặt, mờ mắt và buồn nôn.

Nhưng điều đó không có nghĩa là người bị huyết áp thấp không nên tập thể dục. Trên thực tế, tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện lưu thông máu và có lợi cho việc điều trị huyết áp thấ.

Nếu bạn bị huyết áp thấp thì nên chọn những bài tập cường độ vừa phải, không cần phải cúi xuống và không thay đổi tư thế đột ngột.

Dấu hiệu của vấn đề bất thường

Huyết áp tăng vọt hoặc giảm quá mức khi tập thể dục có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn.

Huyết áp tăng vọt

Huyết áp tăng cao đột ngột trong hoặc sau khi tập thể dục có thể là dấu hiệu chỉ ra bạn đang bị tăng huyết áp hoặc có nguy cơ cao bị tăng huyết áp.

Nếu huyết áp tăng lên mức 180/120 mmHg hoặc cao hơn thì cần gọi cấp cứu hoặc đến bệnh viện ngay. Huyết áp ở mức này có thể là dấu hiệu của cơn nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Huyết áp giảm quá mức

Huyết áp giảm quá nhiều sau khi tập thể dục cũng có thể là dấu hiệu của tăng huyết áp hoặc làm tăng nguy cơ tăng huyết áp. Đó cũng có thể là triệu chứng của một số bệnh tim mạch.

Mặc dù huyết áp giảm nhẹ sau khi tập thể dục là bình thường nhưng nghiên cứu cho thấy ở những người bị tăng huyết áp, huyết áp thường giảm đáng kể.

Khi nào cần đi khám?

Hãy đi khám nếu bạn gặp phải bất kỳ điều nào sau đây:

• Huyết áp tăng vọt sau khi tập thể dục.
• Huyết áp giảm nhiều sau khi tập thể dục.
• Huyết áp không thay đổi trong khi tập thể dục.
• Huyết áp tâm thu vượt quá 200 mmHg trong hoặc sau khi tập thể dục.
• Huyết áp tâm trương thay đổi đáng kể trong quá trình tập thể dục.
• Huyết áp vượt quá 180/120 mmHg trong hoặc sau khi tập thể dục.

Nói chung, hãy đi khám khi có bất cứ thay đổi nào khiến bạn cảm thấy lo lắng.

Tập thể dục an toàn

Tập thể dục có thể giúp kiểm soát huyết áp. Nếu bạn bị huyết áp thấp hoặc huyết áp cao hoặc có nguy cơ huyết áp cao, hãy lưu ý những điều sau đây khi tập thể dục để đảm bảo an toàn:

• Tập thể dục cường độ vừa phải mỗi ngày để kiểm soát huyết áp.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu trước đây bạn ít vận động và muốn bắt đầu tập thể dục.
• Ban đầu chọn các hình thức tập luyện nhẹ nhàng, chẳng hạn như đi bộ, bơi lội hoặc đạp xe. Sau đó tăng dần thời lượng và cường độ tập luyện.
• Khởi động trước khi tập thể dục để tránh chấn thương.
• Những người bị huyết áp cao nên giảm dần cường độ tập khi kết thúc buổi tập (cooldown). Khoảng thời gian này giúp đưa nhịp tim và huyết áp trở lại bình thường.

Tóm tắt bài viết

Huyết áp tăng cao trong và ngay sau khi tập thể dục là bình thường. Người bị huyết áp cao hoặc thấp vẫn có thể tập thể dục. Trên thực tế, tập thể dục thường xuyên là một cách hữu hiệu để kiểm soát huyết áp. Nhưng nếu huyết áp tăng hoặc giảm quá nhiều thì đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe. Hãy đi khám khi nhận thấy bất cứ sự thay đổi bất thường nào về huyết áp, nhất là khi kèm theo các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, khó thở…