Tìm hiểu về Khoảng thời gian vàng sau Tai biến mạch máu não - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

I. Tai biến mạch máu não là gì?

• Tai biến mạch máu não (hay còn gọi Đột quỵ) là sự tổn thương đến nhu mô não do sự suy giảm hay ngưng trệ đột ngột dòng máu cung cấp cho não, đột quỵ xảy ra rất nhanh đòi hỏi cần điều trị ngay lập tức, do đó  đột quỵ còn được gọi là cơn tấn công não. 
• Phần lớn đột quỵ xảy ra là do sự tắc nghẽn động mạch nuôi não do cục máu hình thành trong mạch máu ở não hay ở cổ (thrombus) dẫn đến đột quỵ nhồi máu. Ngoài ra, sự tắc nghẽn mạch máu hay đột quỵ còn xảy ra do cục máu từ nơi khác di chuyển tới não hay cổ do thuyên tắc
• Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi mạch máu não bị vỡ và chảy máu vào trong não, xuất huyết thường xảy ra không có triệu chứng báo trước, nó thường là hậu quả của cao huyết áp

II. Các dấu hiệu gợi ý bị đột quỵ

Triệu chứng của Đột quỵ rất đa dạng, tuỳ thuộc vào phần nào của não bị tổn thương và mức độ tổn thương và triệu chứng thường xảy đến đột ngột bao gồm:

• Liệt mặt (méo miệng)
• Yếu liệt tay và/hoặc chân
• Hầu hết xảy ra ở một bên cơ thể, tê/ mất cảm giác
• Khó nói, giảm thị lực, hoặc mất thăng bằng. 

Các dấu hiệu gợi ý khác gồm có:

• Đột ngột lẫn lộn, nói khó hoặc không hiểu lời nói.
• Thình lình mờ mắt một hoặc cả hai bên
• Đột ngột khó khăn đi lại, choáng váng, mất thăng bằng hoặc mất điều hòa
• Thình lình đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.
• Đột ngột vận động khó khăn, như khó nuốt,khó vận động tay /chân,tiêu tiểu không tự chủ, mất ý thức

Những dấu hiệu báo trước:

• Cơn thoáng thiếu máu não (TIAs) có thể xảy ra trước khi bị đột quỵ thật sự:  tình trạng giảm luợng máu tưới não trong 1 khoảng thời gian ngắn mà không gây nên tổn hại vĩnh viễn (permanent damage), những triệu chứng có thể thoái lui trong nhiều phút hoặc 1 vài giờ
• Đột quỵ là một cấp cứu  y khoa. Do đó, cần phải được nhận diện sớm và đến ngay những cơ sở y tế có đủ điều kiện chẩn đoán và điều trị  trong khoảng “ thời gian vàng”(trong vòng 3-6h sau khi xảy ra đột quỵ)

III. Chẩn đoán đột quỵ như thế nào?

Một khi nghi ngờ triệu chứng đột quỵ cần lập tức gọi xe cấp cứu hoặc di chuyển bệnh nhân đến những phòng cấp cứu các bệnh viện - nơi có chuyên viên chăm sóc sức khoẻ sẽ thăm khám để xem xét bệnh nhân có thật sự bị đột quỵ hay không, bác sỹ có thể làm những xét nghiệm :

• Xét nghiệm máu, ECG để kiểm tra nhịp tim  , Xq tim phổi
• Chụp CT Scan /MRI não
• Siêu âm động mạch cảnh  để quan sát lưu lượng máu  trong động mạch cảnh ở cổ
• Chụp động mạch não(cerebral arteiogram)  để quan sát những mạch máu trong não

IV. Điều trị đột quỵ

• Điều quan trọng là bệnh nhân phải được đưa đến bệnh viện càng sớm càng tốt nếu nghi ngờ bị đột quỵ. Nhiều bệnh viện lớn hiện nay đã điều trị Đột qụy gây bởi những cục máu đông bằng những thuốc làm tan cục máu đông, mà chúng có thể làm ngưng những triệu chứng đang xảy ra 1 cách nhanh chóng à có thể phòng ngừa sự tàn phế hoặc chết về sau , nhưng hoạt động này chỉ hiệu quả khi thuốc được cho trong vòng 3-6h sau khi xảy ra đột quỵ (khoảng thời gian vàng)
• Mục tiêu của cộng đồng là phòng ngừà đột quỵ, cho nên điều quan trọng là xác định nguy cơ đột quỵ là gì và làm sao hạn chế  hoặc kiểm  soát chúng, trong đó tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất, ngoài ra còn những yếu tố khác như: các bệnh tim, hút thuốc, tăng cholesterol hoặc tăng LDL, thuốc tránh thai, nghiện rượu…
• Phục hồi chức năng có thể bắt đầu ở tại bệnh viện, hầu hết những chương trình phục hồi chức năng đều kéo dài nhiều tuần đến nhiều tháng sau khi bạn ra viện.

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn.