Tháo lồng ruột non thực hiện thế nào?

Trẻ bị lồng ruột non thường xuất hiện một số triệu chứng sau:

• Đau bụng: Trẻ đau bụng cơn, biểu hiện bằng cơn khóc thét xuất hiện đột ngột, dữ dội, trẻ ưỡn người, xoắn vặn, cơn đau có thể làm trẻ ngừng chơi, bỏ bú.
• Nôn ra thức ăn ở giai đoạn đầu, ở giai đoạn muộn trẻ có thể nôn ra dịch xanh hoặc dịch vàng.
• Đại tiện ra máu: Có thể phân trẻ lẫn máu đỏ hoặc nâu, có thể xuất hiện sớm ngay sau cơn đau hoặc xuất hiện muộn sau 24h. Xuất hiện 95 % ở trẻ còn bú.
• Đại tiện máu cùng với nôn và thoát dịch vào lòng ruột là các yếu tố quan trọng góp phần làm giảm thể tích tuần hoàn.

Hiện nay, phương pháp tin cậy để chẩn đoán lồng ruột được các bác sĩ chỉ định là siêu âm. Sau khi trẻ được xác định lồng ruột, tùy vào tình trạng mà bác sĩ sẽ chỉ định áp dụng một số phương pháp tháo lồng ruột non sau:

2.1 Tháo lồng bằng bơm hơi

Ngày nay, phương pháp tháo lồng bằng bơm hơi trong điều trị lồng ruột được sử dụng phổ biến thay cho phương pháp tháo lồng bằng Baryt trước kia. Phương pháp này thường chỉ định với trẻ có chẩn đoán xác định lồng ruột, dưới 2 tuổi và phải được phát hiện bệnh sớm trước 72h. Trẻ chưa có dấu hiệu thủng ruột.

• Tư thế của trẻ nằm ngửa đầu nghiêng sang một bên, chân duỗi thẳng. Ống thông được điều dưỡng đặt vào hậu môn và nối ống thông với máy tháo lồng có van điều khiển áp lực.
• Bác sỹ tiến hành bơm hơi vào đại tràng qua ống thông. Kỹ thuật viên điện quang sẽ chụp phim khi thấy hình ảnh khối lồng, bác sĩ tiếp tục bơm khí vào đại tràng, khối lồng dần di chuyển đến khi thấy hơi đột ngột trào sang ruột non ào ạt là lúc khối lồng được tháo.
• Kỹ thuật viên điện quang chụp phim thứ hai sau khi tháo được khối lồng. Lúc này, điều dưỡng sẽ tiến hành tháo ống thông ra khỏi máy cho hơi trong lòng ruột thoát ra gần hết rồi rút ống thông ra khỏi hậu môn.
• Sau khi tháo lồng ruột thành công trẻ thường hết đau, ngủ yên, ỉa máu vẫn có thể có nhưng sẽ giảm dần, phân chuyển màu vàng. Tính chất phân có thể lỏng do khi tháo lồng ruột nước bị hấp thu vào lòng ruột nhiều.
• Tùy thuộc vào tình trạng của trẻ mà bác sĩ sẽ chỉ định truyền dịch để giải mê (nếu có tiêm tiền mê), bồi phụ nước và điện giải.
• Trẻ cần được theo dõi mức độ phục hồi khoảng 12- 24h sau đó được xuất viện.
• Ưu điểm của phương pháp tháo lồng ruột bằng hơi là quá trình tiến hành khá nhanh và hiệu quả sau khoảng 5-10 phút. Nhưng một số trường hợp trẻ đến muộn, ỉa máu nhiều, khối lồng chặt khó tháo có thể không tháo được ngay, bác sĩ sẽ có chỉ định truyền dịch bồi phụ nước và điện giải, tiêm kháng sinh và tháo lồng lại sau khoảng 1h.

2.2 Tháo lồng bằng nước

• Dung dịch dùng gồm nước, dung dịch Ringer hoặc nước muối sinh lý. Dung dịch tháo được làm ấm đến nhiệt độ cơ thể, rồi bơm vào trực tràng qua ống Foley (số 10 - 18F) dưới áp lực 100 mmHg.
• Theo dõi kết quả tháo lồng bằng siêu âm, nếu không còn hình ảnh khối lồng, đồng thời nước và bọt khí từ manh tràng tràn đến đoạn cuối hồi tràng là đã tháo lồng thành công. Tỷ lệ thành công của phương pháp tháo lồng ruột non bằng nước khoảng 50 - 89%. Khi áp dụng phương pháp này, bệnh nhi không phải dùng đến tia X-quang.

• Phụ thuộc vào tình trạng bệnh mà lồng ruột sau khi tháo vẫn có thể bị tái lại ngay sau 1 vài giờ hoặc sau đó nhiều ngày.
• Do đó, bố mẹ cần cẩn thận theo dõi, không nên cho trẻ nhún nhảy quá nhiều sau tháo lồng, cho trẻ ăn ít một, uống thuốc theo đơn bác sĩ. Khi phát hiện các dấu hiệu lồng ruột tái phát: Đau bụng đột ngột, xoắn vặn, khóc thét, nôn thức ăn ... cần đưa trẻ đến viện khám ngay.
• Trong trường hợp trẻ bị lồng ruột tái lại nhiều lần trẻ sẽ được chỉ định xét nghiệm kiểm tra xem có nguyên nhân thực thể: Polyp, u hồi tràng, đại tràng. Nếu có nguyên nhân thực thể trẻ sẽ được phẫu thuật điều trị nguyên nhân. Bố mẹ lưu ý giữ ấm cơ thể cho trẻ, hạn chế viêm đường hô hấp vào mùa đông xuân, ăn uống vệ sinh tránh viêm hạch mạc treo dẫn đến lồng ruột.