Nhuộm gram nước tiểu trong chẩn đoán nhiễm trùng tiểu

Nhiễm khuẩn tiết niệu là bệnh rất thường gặp ở người lớn và cả trẻ em. Nhuộm gram nước tiểu là xét nghiệm cận lâm sàng có nhiều ý nghĩa, giúp bác sĩ đánh giá mức độ nhiễm khuẩn, định hướng vi khuẩn gây bệnh từ đó tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả hơn.

1. Nhiễm khuẩn tiết niệu là gì?

 

Nhiễm khuẩn tiết niệu là bệnh rất phổ biến, có thể gặp ở mọi đối tượng từ người cao tuổi đến trẻ em, thậm chí trẻ sơ sinh. Bệnh xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập gây tình trạng viêm nhiễm ở hệ thống tiết niệu. Dựa vào vị trí giải phẫu, có thể chia ra là nhiễm khuẩn đường tiểu dưới và nhiễm khuẩn đường tiểu trên. Nhiễm khuẩn đường tiểu dưới tương ứng với bàng quang, niệu đạo, tuyến tiền liệt; nhiễm khuẩn đường tiểu trên liên quan đến thận.

Các vi khuẩn gây nhiễm khuẩn tiết niệu thường gặp là E.coli, Klebsiella, S.saprophyticus, P.aeruginosa,... Vi khuẩn xâm nhập vào hệ thống niệu đạo theo ba cách là từ dưới lên, theo đường máu và hệ thống bạch huyết. Tỷ lệ nhiễm trùng tiết niệu ở phụ nữ cao hơn nam giới do phụ nữ có niệu đạo ngắn và gần trực tràng, vi khuẩn dễ xâm nhập hơn.

Nhuộm gram nước tiểu trong chẩn đoán nhiễm trùng tiểu
E.coli gây nhiễm khuẩn tiết niệu

2. Triệu chứng của nhiễm khuẩn tiết niệu

 

Các triệu chứng của nhiễm khuẩn tiết niệu có thể khác nhau giữa các đối tượng mắc bệnh.

2.1 Đối với người lớn

Ở người lớn, các dấu hiệu thường là:

  • Nhiễm khuẩn tiết niệu dưới: Tiểu khó, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu về đêm, đau tức trên xương mu, có thể có tiểu máu, có thể có sốt hoặc không.
  • Nhiễm khuẩn tiết niệu trên: Bệnh nhân đau vùng hố sườn lưng, sốt cao, mệt mỏi, buồn nôn, thể trạng suy sụp nhanh.

2.2 Đối với người cao tuổi

Đối với người cao tuổi, khi nhiễm khuẩn tiết niệu có thể không có triệu chứng đường tiểu điển hình, mà có thể biểu hiện bằng thay đổi tính tình, thói quen ăn uống, triệu chứng rối loạn đường tiêu hóa.

2.3 Đối với trẻ em

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu ở trẻ em còn nhỏ, có thể gặp các triệu chứng như sốt, nôn mửa, khó chịu, lờ chờ, ăn kém, chậm tăng cân. Một số hiếm trường hợp trẻ có thể bị tiểu máu và vàng da.

Do sự đa dạng về triệu chứng, nên để chẩn đoán chính xác bệnh nhiễm khuẩn tiết niệu, ngoài thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện một số xét nghiệm như: Phân tích nước tiểu, nhuộm gram nước tiểu, nuôi cấy vi khuẩn,... Nhuộm gram nước tiểu là phương pháp được thực hiện khá phổ biến, giúp phân loại vi khuẩn dựa vào hình thể, cách sắp xếp và tính chất bắt màu của vi sinh vật.

Nhuộm gram nước tiểu trong chẩn đoán nhiễm trùng tiểu
Hình ảnh nhuộm gram nước tiểu

3. Kỹ thuật nhuộm gram nước tiểu trong chẩn đoán nhiễm trùng tiểu

 

3.1 Cách lấy mẫu nước tiểu để nhuộm gram

Có 3 cách lấy nước tiểu để thực hiện nhuộm gram đó là:

  • Lấy nước tiểu giữa dòng: Bệnh nhân sẽ được phát một ống đựng nước tiểu vô khuẩn, nước tiểu sẽ được lấy vào buổi sáng. Bệnh nhân được hướng dẫn vệ sinh bộ phận sinh dục, bỏ những giọt tiểu đầu tiên, sau đó lấy khoảng 10 ml nước tiểu vào ống đựng, việc lấy nước tiểu phải kết thúc trước khi ngừng tiểu.
  • Lấy nước tiểu qua catheter: catheter sẽ được đặt đi qua niệu đạo tới bàng quang, nước tiểu sẽ chảy vào lọ đựng nước tiểu. Phương pháp này tuy làm giảm nguy cơ nước tiểu bị nhiễm khuẩn từ bên ngoài nhưng dễ gây nhiễm khuẩn ngược dòng.
  • Chọc hút nước tiểu qua xương mu: Kim được đâm qua da ở vùng bụng dưới tới bàng quang để hút nước tiểu. Phương pháp này khó thực hiện nên chỉ áp dụng cho trẻ nhỏ hoặc người lớn bí tiểu tiện.

Mẫu nước tiểu sau khi lấy phải được làm xét nghiệm ngay, không được để mẫu quá 4 giờ trong điều kiện thông thường. Nếu bảo quản lạnh thì không được để quá 18 giờ.

3.2. Kỹ thuật nhuộm gram nước tiểu

Kỹ thuật viên sẽ lắc kỹ ống đựng nước tiểu, sau đó dùng pipet lấy 10μl nước tiểu phết lên lam kính, không dàn tiêu bản.Tiêu bản sẽ được để khô tự nhiên hoặc làm khô ở 60oC. Tiến hành nhuộm tiêu bản bằng dung dịch tím Gel titan, dung dịch Lugol, tẩy màu bằng cồn 90o sau đó nhuộm tiếp bằng dung dịch đỏ fuchsin (có thể thay thế bằng dung dịch safranin). Sau mỗi bước nhuộm, tẩy, tiêu bản được rửa dưới vòi nước chảy nhẹ.

Do sự khác nhau về thành phần, cấu trúc vách tế bào, các vi khuẩn sẽ bắt màu khác nhau khi nhuộm gram. Do thành phần tế bào có nhiều acid teichoic, lớp peptidoglycan dày không bị tẩy màu bằng cồn, nên khi nhuộm vi khuẩn gram dương sẽ giữ nguyên được màu tím như ban đầu. Trong khi đó, vi khuẩn gram âm có lớp màng tế bào dễ bị phá hủy bởi cồn khi tẩy màu nên vi khuẩn sẽ mất màu tím và chuyển sang màu đỏ của thuốc nhuộm fuchsin.

Tiêu bản sau khi nhuộm sẽ được làm khô và soi dưới kính hiển vi. Kỹ thuật viên xét nghiệm sẽ đếm số lượng và mô tả các loại tế bào vi khuẩn dựa vào quan sát hình thể, kích thước, tính chất bắt màu gram âm (bắt màu đỏ), gram dương (bắt màu tím),...

Kết quả nhuộm gram nước tiểu được đánh giá dựa trên bảng sau:

Nhuộm gram nước tiểu trong chẩn đoán nhiễm trùng tiểu

 

Sau khi quan sát dưới kính hiển vi trong ít nhất 10 vi trường, kỹ thuật viên xét nghiệm sẽ ghi chép kết quả vào phiếu trả lời kết quả và gửi đến các khoa điều trị.

Kết quả xét nghiệm nhuộm gram nước tiểu sẽ giúp bác sĩ đánh giá được mức độ nhiễm khuẩn, định hướng loại vi khuẩn nào gây nhiễm khuẩn tiết niệu, từ đó có phương án điều trị hiệu quả hơn cho bệnh nhân.

Tổng số điểm của bài viết là: 10 trong 2 đánh giá

Click để đánh giá bài viết
Blog khác của bác sĩ
Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục Ho Rát Họng Có Đờm
Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục Ho Rát Họng Có Đờm

Ho rát họng có đờm là một vấn đề phổ biến có thể gặp ở bất kỳ ai. Nguyên nhân của tình trạng này có thể là viêm amidan, cảm cúm, viêm họng, thậm chí là ung thư vòm họng.

[Góc giải đáp] Viêm Phế Quản Có Lây Không?
[Góc giải đáp] Viêm Phế Quản Có Lây Không?

Viêm phế quản là một bệnh lý phổ biến trong xã hội ngày nay mà nhiều người có thể mắc phải. Tuy viêm phế quản không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của người bệnh.

Triệu Chứng Ho Sốt Đau Họng
Triệu Chứng Ho Sốt Đau Họng

Ho, sốt đau họng là những triệu chứng thường gặp cùng lúc và có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ nguyên nhân, cách nhận biết và những phương pháp hiệu quả để giảm nhẹ và xua tan những triệu chứng này.

Tìm Hiểu Và Phòng Tránh Các Bệnh Về Họng
Tìm Hiểu Và Phòng Tránh Các Bệnh Về Họng

Là một phần quan trọng của hệ hô hấp, họng thường mắc phải nhiều bệnh lý khác nhau. Các bệnh về họng có thể đơn giản chỉ là viêm họng hoặc có thể nghiêm trọng hơn như viêm amidan, viêm thanh quản và thậm chí ung thư họng.

Dấu Hiệu Viêm Phổi Ở Trẻ Nhỏ Do Vi Khuẩn Mycoplasma
Dấu Hiệu Viêm Phổi Ở Trẻ Nhỏ Do Vi Khuẩn Mycoplasma

Thời điểm giao mùa, các trung tâm Y tế đang ghi nhận nhiều trường hợp bệnh nhi mắc viêm phổi do vi khuẩn Mycoplasma. Đây là một bệnh thường xuất hiện trong mùa giao mùa, đặc biệt làm lây lan nhanh chóng.

Video có thể bạn quan tâm
Bác sĩ Trương Hữu Khanh GIẢI ĐÁP cách nhận biết sớm TRIỆU CHỨNG nhiễm COVID-19 Bác sĩ Trương Hữu Khanh GIẢI ĐÁP cách nhận biết sớm TRIỆU CHỨNG nhiễm COVID-19 01:37
Bác sĩ Trương Hữu Khanh GIẢI ĐÁP cách nhận biết sớm TRIỆU CHỨNG nhiễm COVID-19
13 tỉnh, thành phố trong nước đang có ca nhiễm Covid-19. Gần 150.000 người phải cách ly y tế để phòng tránh dịch. Số ca nhiễm bệnh lây nhiễm trong...
 3 năm trước
 1141 Lượt xem
MỘT NGÀY THEO CHÂN MC KHÁNH VY THỰC HIỆN QUI TRÌNH "HIẾN" YÊU THƯƠNG CHO CÁC BỆNH NHI MỘT NGÀY THEO CHÂN MC KHÁNH VY THỰC HIỆN QUI TRÌNH "HIẾN" YÊU THƯƠNG CHO CÁC BỆNH NHI 05:24
MỘT NGÀY THEO CHÂN MC KHÁNH VY THỰC HIỆN QUI TRÌNH "HIẾN" YÊU THƯƠNG CHO CÁC BỆNH NHI
Có mặt từ sáng sớm, MC Khánh Vy an toàn nhẹ nhàng vượt qua hàng rào khai báo y tế vô cùng bài bản chặt chẽ tại BV, cô gái đáng yêu tay xách nách...
 3 năm trước
 1267 Lượt xem
Tin liên quan
Dùng thuốc trị bệnh về tuyến giáp trong thời gian mang thai!
Dùng thuốc trị bệnh về tuyến giáp trong thời gian mang thai!

Rất nhiều thai phụ băn khoăn rằng, không biết sử dụng thuốc trị bệnh về tuyến giáp trong thời gian đang mang thai có an toàn không? Để giải đáp thắc mắc trên, mời các bạn cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

Dr Duy Thành

 

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây