Kỹ thuật thực hiện dẫn lưu bàng quang trên xương mu

1. Chỉ định trường hợp dẫn lưu bàng quang trên xương mu

• Các trường hợp hẹp niệu đạo làm bí tiểu;
• Các chấn thương niệu đạo chưa được tạo hình làm bí tiểu;
• Các khối u xơ tiền liệt tuyến, hay ung thư tiền liệt tuyến làm bí tiểu;
• Hiện tượng xơ hẹp cổ bàng quang gây bí tiểu;
• Chấn thương thần kinh bàng quang hoặc các loại bệnh tật bẩm sinh hoặc gây ra bí tiểu.

Tất cả các trường hợp bệnh nhân có bệnh toàn thân nặng nề, không thể gây mê hoặc gây tê để thực hiện mổ được đều chống chỉ định dẫn lưu bàng quang.

Những điều cần chuẩn bị trước khi dẫn lưu bàng quang:

• Người làm thủ thuật: 1 bác sĩ chính, 2 bác sĩ phụ, 1 điều dưỡng dụng cụ, 1 điều dưỡng vòng ngoài;
• Người bệnh: Chuẩn bị như tất cả các loại phẫu thuật khác:
• Kiểm tra đánh giá toàn bộ bệnh nhân: Đánh giá các bệnh lý toàn thể, chức phận thận, bệnh nhân có thiếu máu không, các yếu tố đông máu của bệnh nhân có bình thường không;
• Bộ phận sinh dục nên cần vệ sinh một cách sạch sẽ, cạo sạch lông mu, sát khuẩn cẩn thận vùng dưới rốn;
• Bệnh nhân phải nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước mổ. Có thể cho bệnh nhân thụt hậu môn trước khi thực hiện dẫn lưu nước tiểu;
• Bác sĩ phải giải thích cho bệnh nhân cũng như người nhà về các chỉ định, phương thức tiến hành và các nguy cơ tai biến có thể xảy ra trong cuộc phẫu thuật.
• Dụng cụ cần thiết:
• Dụng cụ phẫu thuật với van tự động;
• Sonde petzer để dẫn lưu dịch;
• Sonde nhựa dẫn lưu Retzius;
• Chỉ tiêu chậm loại 3.0, chỉ tiêu chậm loại 1.0.

Thời gian thực hiện dẫn lưu bàng quang: khoảng 30-60 phút

Bước 1: Bệnh nhân ở tư thế nằm ngửa;

Bước 2: Tiến hành gây tê/mê cho bệnh nhân: có thể lựa chọn gây tê tại chỗ hoặc gây tê tủy sống hay gây mê. Việc lựa chọn này cũng còn phụ thuộc vào từng tình trạng của bệnh nhân để có phương pháp thích hợp, tối ưu nhất;

Bước 3: Thực hiện thủ thuật:

• Sát khuẩn vùng mổ từ mũi ức tới khớp mu và 1/3 trên đùi để đảm bảo vô khuẩn;
• Trải khăn vô khuẩn;
• Rạch một đoạn khoảng 5cm ở đường giữa trên xương mu;
• Cân cơ bộc lộ mặt trước bàng quang qua da;
• Thực hiện khâu treo thành trước bàng quang, mở bàng quang ra khoảng 3cm;
• Kiểm tra kỹ lại bàng quang, tiền liệt tuyến và 2 lỗ niệu quản;
• Nếu có sỏi bàng quang thì lấy ra, bơm rửa cục máu đông;
• Đặt dẫn lưu bàng quang bằng sonde Pezzer, cần lưu ý vị trí đặt dẫn lưu thường đặt vùng vòm bàng quang, đầu sonde dẫn lưu không được đặt quá sâu sát cổ bàng quang gây cảm giác kích thích hay đau cho người bệnh;
• Dùng chỉ tiêu chậm khâu lại chỗ mở bàng quang;
• Kiểm tra mức độ lưu thông của ống dẫn lưu, độ kín của đường khâu bàng quang cho thật cẩn thận;
• Kiểm tra kỹ lưỡng đã cầm máu chưa một cách chắc chắn, dùng sonde dẫn lưu khoang Retzius;
• Dùng các mũi chỉ tiêu khâu treo bàng quang vào thành bụng;
• Đóng vết mổ lại.

Theo dõi bệnh nhân:

• Tổng trạng toàn thân: Dấu hiệu sinh tồn mạch, nhiệt, huyết áp, nhịp thở
• Các dạng của nước tiểu qua ống dẫn lưu, về màu sắc, lượng,... chú ý tránh gập tắc sonde làm tắt đường dẫn nước tiểu;
• Dẫn lưu dịch dẫn ra khoang Retzius;
• Tình trạng vết mổ có sưng phù, nung mủ hay không?

Xử trí tai biến không mong muốn sau mổ:

• Các tai biến từ tác dụng của thuốc gây tê gây mê: tuỳ thuộc vào mức độ của tình trạng bệnh nhân mà có hướng xử lý phù hợp
• Biến chứng phúc mạc hay thủng ruột trong khi mổ bộc lộ bàng quang: nếu chỉ là rách phúc mạc đơn giản thì tiến hành khâu lại, thường khâu bằng chỉ tiêu chậm. Nhưng trong trong trường hợp nặng cần liên hệ bác sĩ chuyên khoa tiêu hoá đề phối hợp điều trị;
• Nếu sau mổ bị chảy nước tiểu qua vết mổ, dẫn lưu Retzius: kiểm tra tránh gập tắc dẫn lưu bàng quang, thay băng tránh nhiễm trùng vết mổ.
• Xuất huyết tắc sonde: Súc rửa bàng quang qua ống dẫn lưu, cho rửa bàng quang liên tục nếu còn chảy máu, dùng kháng sinh cho bệnh nhân.