Kỹ thuật chụp MRI được áp dụng cho những cơ quan nào trên cơ thể?

1.1 Chụp cộng hưởng từ là gì?

Chụp cộng hưởng từ (Magnetic Resonance Imaging) - viết tắt là MRI - là một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại và hiệu quả nhất, mang lại hình ảnh rõ nét, chân thực, giúp chẩn đoán chính xác tình hình bệnh lý của bệnh nhân.

Chụp MRI là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng radio và sóng từ trường để thực hiện tạo hình cắt lớp. Về nguyên lý, dưới tác động của sóng radio và từ trường, các nguyên tử hydrogen trong cơ thể sẽ hấp thụ, phóng thích năng lượng. Quá trình phóng thích năng lượng được máy chụp cộng hưởng từ thu nhận, xử lý rồi chuyển đổi các tín hiệu thành hình ảnh.

1.2 Ưu điểm của chụp cộng hưởng từ

Hình ảnh thu được từ chụp cộng hưởng từ có độ sắc nét và độ tương phản cao, cho phép nhìn thấy các chi tiết giải phẫu và có thể tái tạo hình ảnh 3D để bác sĩ quan sát trực quan hơn. Trong nhiều trường hợp, chụp MRI cho hiệu quả chẩn đoán bệnh lý tốt hơn so với kỹ thuật chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính hay siêu âm. Đồng thời, chụp MRI cũng không sử dụng các tia xạ nên rất an toàn, được đánh giá cao trong chẩn đoán các bệnh lý hiện nay.

Thông qua hình ảnh từ chụp MRI, các bác sĩ sẽ có cơ sở đưa ra những chẩn đoán chính xác. Với hiệu quả như vậy, chụp cộng hưởng từ thường được thực hiện cho các cơ quan sau:

• Não bộ: Chụp MRI giúp phát hiện các bệnh liên quan tới sọ não như chấn thương sọ não, khối u não, u dây thần kinh sọ não, động kinh, chảy máu não, viêm não, viêm màng não, tai biến mạch máu não, dị tật bẩm sinh ở não,...;
• Mắt: Chụp cộng hưởng từ giúp bác sĩ phát hiện những tổn thương dây thần kinh thị giác, nhãn cầu và các bệnh lý liên quan ở vùng mắt;
• Vùng cổ: Chụp MRI giúp phát hiện các tổn thương ở cổ, hạch vùng cổ, ung thư vùng họng,...;
• Cột sống: Chụp MRI giúp phát hiện các bệnh liên quan tới cột sống, đĩa đệm, tủy sống, dây chằng như thoát vị đĩa đệm, gãy lún đốt sống, chấn thương cột sống, ung thư tủy, viêm tủy sống,...;
• Tuyến vú: chụp MRI hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý liên quan tới tuyến vú như ung thư vú, viêm nhiễm vùng vú,...;
• Bụng - chậu: Chụp cộng hưởng từ giúp kiểm tra, phát hiện các bệnh lý về gan, mật, tụy, lách, hệ tiêu hóa,... như u đường mật, u gan, sỏi mật,... Đồng thời, phương pháp chẩn đoán hình ảnh này cũng giúp kiểm tra giai đoạn phát triển ung thư, đánh giá bệnh lý vùng tiểu khung,... như u tử cung, sa âm đạo, u buồng trứng, ung thư trực tràng, ung thư tiền liệt tuyến,...;
• Cơ - xương - khớp: Phương pháp chụp MRI giúp đánh giá chi tiết cấu trúc xương, khớp, cơ và dây chằng, phát hiện bệnh sụn khớp, tình trạng viêm nhiễm, chấn thương khớp, tràn dịch ổ khớp,...;
• Tim - mạch máu: Chụp MRI giúp bác sĩ chẩn đoán các bệnh lý về tim mạch như tắc nghẽn mạch máu, nhồi máu cơ tim, vấn đề trên hệ bạch huyết,...;
• Ngoại lệ: Phương pháp chụp MRI còn có thể sử dụng cho phụ nữ mang thai, giúp chẩn đoán các dị tật bẩm sinh của thai nhi (nhưng không nên lạm dụng).

3.1 Trước khi chụp MRI

• Bệnh nhân có thể ăn uống và sử dụng các loại thuốc kê đơn bình thường. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể được bác sĩ yêu cầu không ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì trước khi chụp 4 giờ để khảo sát hình ảnh rõ hơn;
• Bệnh nhân được khảo sát về tình hình sức khỏe hiện tại, hiện trạng bệnh lý,... Sau đó, bác sĩ sẽ giải thích về lợi ích, nguy cơ, quy trình chụp,... đúng nguyên tắc;
• Chống chỉ định tương đối hoặc tuyệt đối cho các bệnh nhân có vật kim loại có từ tính đặt trong cơ thể như nẹp vít xương, máy tạo nhịp tim, thay khớp kim loại. Trước khi chụp, người bệnh được yêu cầu bỏ vật dụng kim loại có từ tính ra khỏi cơ thể.

3.2 Trong khi chụp MRI

• Bệnh nhân nằm trên giường chụp, trao đổi với bác sĩ thông qua máy liên lạc;
• Người bệnh cần giữ cố định phần cơ thể cần khảo sát trong quá trình chụp cho tới khi bác sĩ thông báo kết thúc;
• Trong quá trình chụp MRI, máy quét sẽ tạo ra tiếng ồn khá lớn nên bệnh nhân cần đeo nút tai để hạn chế tiếng ồn, nghe được hướng dẫn của nhân viên y tế rõ hơn;
• Một số trường hợp bệnh nhân được chỉ định sử dụng thuốc tương phản để giúp các mô, mạch máu hiển thị rõ ràng, chi tiết hơn. Tuy nhiên, một số thuốc tương phản có thể gây tác dụng phụ như phát ban, đau đầu, chóng mặt,... Với người mắc bệnh thận nặng, cần được xét nghiệm chức năng thận trước khi dùng thuốc tương phản để đảm bảo khả năng đào thải thuốc ra khỏi cơ thể sau khi chụp MRI;
• Một số trường hợp được chỉ định sử dụng thuốc gây mê và thuốc an thần. Các đối tượng đó là người có khả năng hợp tác hạn chế, đặc biệt là trẻ nhỏ.

3.3 Sau khi chụp MRI

• Thông thường, người bệnh có thể tiếp tục quay lại các hoạt động như ăn uống, đi lại, vận động,... sau khi chụp MRI;
• Trường hợp có sử dụng thuốc an thần, bệnh nhân cần được đưa đón tận nhà, theo dõi trong vòng 24 giờ đầu tiên khi thuốc hoàn toàn hết tác dụng. Người bệnh không được lái xe, vận hành máy móc hoặc uống rượu trong vòng 24 giờ đầu;
• Kết quả chụp MRI sẽ được trả cho bệnh nhân sau vài giờ hoặc vài ngày vì cần một khoảng thời gian để phân tích.

Nhiều bệnh lý ở các cơ quan khác nhau trên cơ thể đều có thể được chẩn đoán sớm và chính xác thông qua kỹ thuật chụp MRI. Khi được chỉ định thực hiện chẩn đoán hình ảnh theo phương pháp chẩn đoán hình ảnh này, người bệnh cần hiểu rõ các nguyên tắc, phối hợp tốt với bác sĩ để thu được kết quả chuẩn xác nhất.