Khắc phục chứng Rạn da - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

1. Nguyên nhân gây rạn da

• Da chúng ta được cấu tạo bởi ba lớp: biểu bì (lớp ngoài cùng); bì (lớp ở giữa) và lớp hạ bì (lớp trong cùng). Rạn da xuất hiện ở lớp giữa, có mô liên kết, nơi mà sự đàn hồi ở da giúp da luôn ở hình dạng vốn có của nó.
• Khi lớp da ở giữa này bị kéo giãn trong một thời gian dài, da mất sự đàn hồi và bị gãy, đứt các tổ chức liên kết dưới da cấu tạo bởi các sợi collagen và elastin… và hậu quả là rạn da như chúng ta đã biết.
• Hiện tượng rạn da xảy ra do các hormon trong cơ thể thay đổi quá nhanh, không thích ứng với sự phát triển của các tế bào da, khiến cho da bị rạn và để lại sẹo. Sự thay đổi các hormon trong giai đoạn dậy thì, thai nghén, thay đổi về trọng lượng một cách đột ngột (sụt giảm cân hoặc tăng cân quá nhanh) sẽ làm hỏng tính đàn hồi của da, gây nên hiện tượng rạn da.
• Việc dùng các loại thuốc uống, thuốc tiêm tại chỗ, thuốc bôi có corticoid (như cortibion, flucicort, flucinar, kenacort..) dài ngày cũng có thể gây tai biến rạn da. Nếu bôi với diện rộng, thuốc có thể gây rạn da một vùng rộng lớn, đặc biệt là khi băng bịt các thuốc này, hoặc khi bôi ở vùng nếp gấp.

2. Biểu hiện

• Rạn ra không gây ra cảm giác đau hoặc ngứa ngáy mà chỉ biểu hiện bằng những vệt dài thành từng đám nhỏ trên bề mặt da.
• Vết da bị rạn được hình thành qua hai thời kỳ. Biểu hiện lúc đầu là những vệt đỏ, đỏ tím, có hoặc không kèm theo ngứa, không đau.
• Thời kỳ thứ 2, da chuyển sang màu trắng có ánh như xà cừ và hình thành các đường rạch lõm, là lúc tạo vết rạn: có sự tương phản khá rõ giữa làn da bình thường và vết rạn, khi sờ vào sẽ có cảm giác hơi sần.
• Vị trí rạn da thường gặp ở bụng, đùi, bẹn, hông, vú, mông, đầu gối, bắp chân, khuỷu tay, thắt lưng.

3. Những người hay bị rạn da

• Hiện tượng rạn da hay gặp ở nữ giới, không phân biệt tuổi tác. Tuy nhiên phụ nữ khi mang thai, những người béo phì hoặc thanh niên nam nữ ở độ tuổi dậy thì do cơ thể phát triển quá nhanh sẽ dễ bị rạn da hơn những người bình thường khác.
• Phụ nữ mang thai đến tháng thứ 4 có thể xuất hiện vết rạn da, nhưng thông thường là vào tháng 6 - 7 của thời kỳ mang thai vì lúc này là giai đoạn thai nhi phát triển rất nhanh. Da vùng bụng người mẹ bị căng giãn hết mức nên dễ gây ra các vết rạn. Các vết rạn ở phụ nữ mang thai thường xuất hiện ở bụng, háng, đùi và vú.
• Rạn da còn có thể gặp ở một số thanh niên, thiếu nữ dậy thì khi da giãn không đủ để thích nghi với sự thay đổi của cơ thể nhất là thay đổi về trọng lượng. Những thay đổi về hormon trong thời kỳ dậy thì đã làm hạn chế tính đàn hồi của da và gây nên rạn da mạnh
• Những người bị mắc các bệnh về da hoặc các bệnh về hệ nội tiết cũng dễ bị rạn da. Các hormon trong cơ thể thay đổi hay được sử dụng điều trị kéo dài sẽ gây nên sự thay đổi cấu trúc da.
• Ngoài ra, yếu tố di truyền cũng là nguyên nhân gây ra chứng rạn da. Nếu người mẹ mắc chứng rạn thì con gái cũng dễ mắc phải. Việc da rạn hay không, rạn nhiều hay ít còn tùy thuộc vào tính chất da của mỗi người. Có nhiều thai phụ lên cân không quá nhiều, đã có bôi kem nhưng da vẫn rạn.

4. Điều trị và cách phòng tránh

• Rạn da rất khó chữa và hy vọng xoá hoàn toàn các vết rạn trên da là không thể thực hiện được 
• Phương pháp duy nhất có thể làm vùng da bị rạn trở lại bình thường là cắt bỏ lớp da rạn,  làm căng da hay ghép da thay thế vùng bị rạn bằng phẫu thuật thẩm mỹ.
• Trên thực tế, người ta có thể làm mờ vết rạn bằng các loại thuốc bôi có chứa Tretinoin, Lécithine, các dầu thiên nhiên, các vitamine C,E… và việc dùng thuốc ngay khi các vết rạn mới xuất hiện sẽ đem lại hiệu quả cao hơn. Các loại chế phẩm sau có thể làm mờ nhạt và giảm kích thước vết rạn, hạn chế sự phát triển của chúng như:
• Khi các vết rạn trở nên lớn hơn hoặc các vết rạn da xuất hiện mà không tìm thấy nguyên nhân nào rõ rệt (ví dụ: mang thai, tăng cân nhanh, tăng trưởng ở tuổi dậy thì…) nên đi khám bác sỹ ngay  để được định bệnh chính xác và có lời khuyên thích hợp cho việc điều trị.

Ngoài ra, người ta còn có thể sử dụng một số bài thuốc dân gian để xoá mờ các vết rạn da:

• Dùng các loại dầu chiết xuất từ hướng dương, dầu đậu nành, dầu oliu xoa đều lên các vùng da bị rạn hàng ngày trước khi đi ngủ giúp khôi phục độ đàn hồi cho da và hoạt động của các tế bào biểu bì da.
• Lòng trắng trứng có công dụng kỳ diệu trong việc khôi phục và tái tạo collagen cho da. Dùng lòng trắng trứng xoa đều lên vùng da bị rạn sau đó rửa sạch bằng nước lạnh. Cách này có thể làm mờ đi các vết rạn một cách nhanh chóng.
• Dùng sữa bò tươi mát xa vùng da bị rạn vào mỗi buổi tối cũng có tác dụng tốt.

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn