Hình ảnh học của bệnh não Wernicke

1. Bệnh não Wernicke (Wernicke encephalopathy) là gì?

Bệnh não Wernicke, còn được gọi là hội chứng Wernicke-Korsakoff, là một dạng thiếu thiamine (hay còn gọi là vitamin B1) và thường thấy ở những người nghiện rượu.

Là bệnh não do thiếu thiamine (vitamin B1). Thiamine là một đồng yếu tố cho một số enzyme trong chu trình Krebs và con đường pentose phosphate. Sự thiếu hụt thiamine dẫn đến giảm một số cơ chất quan trọng trong quá trình sản xuất năng lượng, gây mất cân bằng trao đổi chất nghiêm trọng. Điều này dẫn đến các biến chứng thần kinh bao gồm chết tế bào thần kinh.

Tỷ lệ mắc bệnh não Wernicke thay đổi theo khu vực, tỷ lệ mắc bệnh cao hơn ở các nước đang phát triển do thiếu vitamin và suy dinh dưỡng. Ở các nước phát triển, dữ liệu về tỷ lệ mắc bệnh chủ yếu đến từ các nghiên cứu khám nghiệm tử thi, với tỷ lệ dao động từ 1% đến 3% dân số.

Bộ ba cổ điển của bệnh não Wernicke bao gồm tình trạng tâm thần bị thay đổi, bất thường vận động mắt (đau mắt hoặc rung giật nhãn cầu), và mất điều hòa. Các đặc điểm khác bao gồm mê sảng, hạ huyết áp, mệt mỏi, khó chịu ở bụng.

Theo cổ điển, bệnh não Wernicke gặp trong bối cảnh lạm dụng rượu nghiêm trọng. Tuy nhiên, nhiều nguyên nhân quan trọng khác đã được ghi nhận như suy dinh dưỡng nặng, phẫu thuật tiêu hóa, lọc máu, đái ra máu, nôn mửa / tiêu chảy tái phát, dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch kéo dài, khối u ác tính, hội chứng suy giảm miễn dịch, bệnh gan, cường giáp và biếng ăn trầm trọng.

Ở giai đoạn cấp tính có thể xuất huyết, hoại tử, phù nề. Trong giai đoạn mạn tính, các biến đổi teo có thể xuất hiện, đặc biệt là liên quan đến các cơ quan thần kinh.

CT không nhạy để phát hiện bệnh não Wernicke và thường có hình ảnh bình thường.

Dưới đây là hình CT Scan ở một bệnh nhân nữ 44 tuổi có tiền sử tăng huyết áp, viêm dạ dày, đau nửa đầu và nghiện rượu nặng trước đó, được đưa đến khoa cấp cứu với tình trạng yếu chi dưới lan tỏa và lú lẫn. Hình ảnh CT Scan không thấy có bất thường. Bệnh nhân sau đó được chụp MRI não, hình ảnh MRI phù hợp với bệnh não Wernicke.

MRI là phương thức hình ảnh thường được lựa chọn.

Trên hình MRI cho thấy những thay đổi phù nề hoặc viêm, đặc trưng bởi tăng tín hiệu trên hình T2 và FLAIR ở thể vú, chất xám quanh cống não và quanh não thất, củ não sinh tư và đồi thị. Teo các cấu trúc não này cũng có thể thấy được. Có thể thấy tổn thương ngấm thuốc tương phản và hạn chế khuếch tán, nhưng không phải là điều kiện cần để chẩn đoán. Sự ngấm thuốc tương phản thường thấy ở thể vú.

Mặc dù có khả năng đe dọa tính mạng, bệnh não Wernicke có thể hồi phục khi dùng thiamine đường tiêm ngay lập tức. Điều quan trọng là phải dùng thiamine trước hoặc cùng với các dung dịch glucose, vì quá trình oxy hóa glucose có thể dẫn đến giảm nồng độ thiamine tạm thời và làm trầm trọng thêm các triệu chứng. Vì sự thiếu hụt thiamine thường xảy ra trong tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng khác nên các chất như magiê và các vitamin và chất chuyển hóa khác thường được sử dụng kèm.