Báo cáo lâm sàng một trường hợp hiếm gặp: Thoát Vị Bịt nghẹt ở bệnh nhân nam lớn tuổi - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

Ca lâm sàng

Bệnh nhân nam 91 tuổi, tiền sử bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, thể trang gầy yếu (cân nặng 26kg) nhập viện khoa cấp cứu bệnh viện Hoàn Mỹ Đà Nẵng với các triệu chưng đau bụng quặn cơn vùng quanh rốn kèm nôn ói, bí trung đại tiện.

Thăm khám ghi nhận bụng mềm, chướng vừa, không sờ thấy u cục, không thấy khối bất thường vùng bẹn 2 bên, không có phản ứng thành bụng, âm ruột tăng, có dấu hiệu quai ruột nổi. Xét nghiệm máu có: BC 10.2 G/L, Neu: 69,7%, CRP: 8,3 mg/L, các xét nghiệm khác trong giới hạn bình thường. Chụp cắt lớp vi tính ghi nhận hình có quai ruột non chui qua và kẹt ở lỗ bịt bên phải, các quai ruột non giãn đường kính từ 27-30 mm, có mức hơi dịch.

Bệnh nhân được hội chẩn chuyên khoa Ngoại Tiêu hóa, được chẩn đoán xác định là thoát vị bịt bên phải nghẹt và được chỉ định mổ cấp cứu bằng phẫu thuật nội soi ổ bụng. Quá trình phẫu thuật ghi nhận một quai ruột non dài khoảng 20cm, cách góc hồi manh tràng khoảng 80cm, chui qua và thắt nghẹt tại lỗ bịt bên phải.

Quai ruột non được giải phóng khỏi lỗ bịt, kiểm tra còn hồng nên chúng tôi quyết định bảo tồn quai ruột. Lỗ bịt được khâu lại bằng một mũi khâu vòng bằng chỉ prolene 2.0. Hậu phẫu bệnh nhân ổn định và được cho ra viện vào ngày thứ 6 sau phẫu thuật.

Bàn luận

Thoát vị bịt là một thoát vị vùng chậu rất hiếm gặp, được mô tả lần đầu tiên vào năm 1724 bởi Arnaud de Ronsil và được phẫu thuật thành công lần đầu tiên bởi Henry Obre vào năm 1851. Thoát vị bịt xảy ra khi các tạng trong ổ bụng (thông thường là ruột non) chui qua kênh bịt (dài khoảng 2-3 cm và rộng 1 cm), theo đường đi của thần kinh bịt và mạch máu bịt.

Lỗ bịt được bao quanh phía trước và 2 bên là xương chậu và phía sau là màng bịt. Thoát vị bịt thường gặp ở nữ (với tỷ lệ nữ:nam là 9:1) do khung chậu của phụ nữ rộng hơn, lỗ bịt hình tam giác và đường kính ngang lớn hơn. Bệnh thường xảy ra ở phụ nữ lớn tuổi (thường gặp từ trên 70 tuổi), thể trạng gầy. Do đó nó còn được gọi là “little old lady’s hernia”. Do bên trái có đại tràng sigma, nên thoát vị bịt thường gặp ở bên phải (60%). Các yếu tố nguy cơ khác là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, táo bón kéo dài, cổ trướng… 

Chẩn đoán thoát vị bịt thường khó khăn vì các triệu chứng không đặc hiệu. Triệu chứng lâm sàng thường gặp là các triệu chứng của tắc ruột non cấp tính (đau bụng quặn cơn, bụng chướng dần, nôn ói, bí trung đại tiện,…), đau mặt giữa đùi (dấu hiệu Howship-Romberg) và mất phản xạ cơ khép (dấu hiệu Hannington-Kiff) do chèn ép dây thần kinh bịt.

Các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, chụp X-quang bụng đứng,… góp phần trong việc chẩn đoán xác định, trong đó chụp cắt lớp vi tính có độ nhạy và độ chính xác vượt trội.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị duy nhất cho thoát bị bịt. Các đường mổ tiếp cận khi thực hiện phẫu thuật cho bệnh lý này bao gồm đường bẹn, đường sau xương mu, đường bụng. Trong trường hợp mổ cấp cứu, đường mở bụng qua đường trắng giữa dưới rốn thường được ưa chuộng do nó dễ tiếp cận với lỗ bịt, thuận tiện cho viện giải phóng và xử trí quai ruột thoát vị.

Gần đây nhờ sự phát triển của y học hiện đại, phẫu thuật nội soi trong điều trị thoát vị bịt đã trở thành một phương pháp điều trị hiệu quả. Ưu điểm của phẫu thuật nội soi là ít đau sau mổ, thời gian hồi phục nhanh hơn, tỷ lệ biến chứng ít hơn. Tuy nhiên đây là một kỹ thuật khó và đòi hỏi phẫu thuật viên có tay nghề cao.

Ở trong trường hợp này, chúng tôi đã thực hiện phẫu thuật nội soi và phẫu thuật thành công. Theo y văn phẫu thuật điều trị thoát vị bịt có thể thực hiện bằng đường xuyên phúc mạc (TAP) hoặc ngoài phúc mạc (TEP). Phẫu thuật bằng đường xuyên phúc mạc thường được thực hiện ở những bệnh nhân thoát vị bịt nghẹt vì nó cho phép thăm dò ổ phúc mạc, giải phóng và đánh giá tình trạng tạng thoát vị.

Các phương pháp xử trí lỗ thoát vị bao gồm: khâu kín lỗ bịt bằng mũi khâu đơn giản, đóng lỗ bịt bằng các mô lân cận, đặt tấm lưới nhân tạo. Trong trường hợp này, chúng tôi thực hiện khâu kín lỗ bịt bằng mũi vòng với chỉ prolene 2.0 và bước đầu thu được kết quả khả quan.

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn