Mụn đầu đen và nguyên nhân gây mụn

Nội dung chính của bài viết

• Mụn đầu đen là một loại mụn trứng cá mức độ nhẹ thường xuất hiện trên mặt, nhưng chúng cũng có thể xuất hiện ở lưng, ngực, cổ, cánh tay, và vai.
• Mụn đầu đen bản chất là nhân mụn hình thành bên trong lỗ chân lông, lỗ chân lông mở ra ngoài không khí và phần trên của nhân mụn bị oxy hóa chuyển thành màu đen.
• Sự thay đổi nội tiết trong giai đoạn dậy thì, mỹ phẩm, chế độ ăn uống hay một số loại thuốc có thể là nguyên nhân gây ra loại mụn này. 

Mụn đầu đen là gì?

Mụn đầu đen là một loại mụn trứng cá, có màu đen kích thước nhỏ xuất hiện trên da của bạn do lỗ chân lông bị tắc. Những mụn này được gọi là "mụn đầu đen" bởi vì bề mặt có màu đen. Mụn đầu đen là một loại mụn trứng cá mức độ nhẹ thường xuất hiện trên mặt, nhưng chúng cũng có thể xuất hiện ở lưng, ngực, cổ, cánh tay, và vai. Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD), trứng cá ảnh hưởng đến 40 đến 50 triệu người Mỹ và là bệnh da liễu phổ biến nhất ở Hoa Kỳ. Tại Việt Nam, trứng cá cũng là bệnh có số lượt khám đông nhất hàng năm.

Các lỗ chân lông của da được gọi theo thuật ngữ y khoa là đơn vị nang lông- tuyễn bã gồm nang lông và tuyến bã nhờn đi cùng nhau, giúp tiết ra chất nhờn ( dầu của da).

Dầu có vai trò bảo vệ da, giúp giữ cho da mềm và giữ ẩm. Tuy nhiên, khi dầu được sản xuất quá mức, nó có thể hình thành các cục tắc nghẽn trong các lỗ chân lông bằng cách bám dính vào các tế bào chết bên trong lỗ chân lông.

Các cục tắc nghẽn- cục bít tắc này được gọi là nhân mụn. Mụn đầu đen còn được gọi là nhân mụn mỏ; mụn cám (mụn lẩn mẩn, mụn đầu trắng) còn được gọi là nhân mụn kín. Mụn đầu đen mở ra cho không khí, nhân mụn phía trên có màu đen vì dầu bị oxy hóa. Còn nhân mụn cám thì đóng kín không mở ra không khí.

Nhân mụn sẽ phát triển thành một trong các loại mụn trứng cá:

• Mụn đầu đen và mụn cám (mụn trứng cá không viêm)
• Mụn sần đỏ và mụn mủ và mụn viêm tấy (gây tổn thương da sâu hơn có thể gây đau)
• Mụn bọc kích thước lớn, gây đau, để lại sẹo

Nguyên nhân gây mụn đầu đen?

Mụn đầu đen bản chất là nhân mụn hình thành bên trong lỗ chân lông, lỗ chân lông mở ra ngoài không khí, và phần trên của nhân mụn bị oxy hóa chuyển thành màu đen. Quá trình hình thành mụn đầu đen diễn ra như sau:

• Các tuyến bã nhờn sản sinh quá nhiều dầu (và quá nhiều tế bào chết cũng có thể là một yếu tố)
• Dầu dư thừa bám dính, gắn kết với các tế bào chết tạo thành các nhân mụn bên trong lỗ chân lông
• Miệng lỗ chân lông chứa các nhân mụn này mở ra ngoài không khí, dẫn đến sự oxy hóa của dầu, biến nó thành một màu đen

Như đã trình bày ở trên, mụn đầu đen là kết quả của sự tiết ra bã nhờn bất thường, thường kết hợp với sự phát triển quá mức của các tế bào da chết, dẫn đến các lỗ chân lông bị tắc nghẽn. Mặc dù hiểu quá trình này, nhưng các lý do sản xuất bã nhờn quá mức vẫn chưa xác định được rõ ràng.

Sự thay đổi nội tiết trong giai đoạn dậy thì là nguyên nhân phổ biến nhất cho sự tăng sản xuất bã nhờn. Nguyên nhân it phổ biến hơn là những thay đổi nội tiết do kinh nguyệt, thai kỳ và thuốc ngừa thai.

Hormon giới tính nam androgen gây tăng tiết bã nhờn và làm tăng số lượng các tế bào chết. Nội tiết này tăng lên ở cả nam lẫn nữ trong tuổi dậy thì.

Sự dư thừa nội tiết androgen ở phụ nữ trưởng thành có thể làm tăng nguy cơ mụn đầu đen và các bệnh lý khác như chứng rậm lông. Các rối loạn Androgen cũng liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), với nhiều bằng chứng cho thấy mụn trứng cá xuất hiện ở người có PCOS nhiều hơn.

Các yếu tố khác liên quan đến mụn trứng cá và sự hình thành mụn đầu đen bao gồm:

• Mỹ phẩm, sữa rửa mặt và quần áo gây bí, tắc lỗ chân lông
• Nhiều mồ hôi nặng hoặc độ ẩm cao
• Các yếu tố về chế độ ăn uống, bệnh lý khác hoặc một số loại thuốc

Một số thuốc steroid làm cho mụn trứng cá tồi tệ hơn hoặc gây ra bùng phát mụn trứng cá.