Cách giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh động mạch vành

Mắc bệnh động mạch vành do hút thuốc lá, thuốc lào

Nghiện thuốc lá, thuốc lào nhiều năm, ông B.T.Th (60 tuổi, ở Nghệ An) đi khám sức khỏe định kỳ mới phát hiện mình bị thiếu máu cơ tim. Theo các chuyên gia y tế, những người nghiện thuốc lá, thuốc lào dễ bị bệnh lý động mạch vành.

BS. Nguyễn Tuấn Sơn - Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, khi nhập viện, bệnh nhân B.T.Th được chụp động mạch vành, phát hiện hẹp khít đoạn đầu động mạch liên thất trước. Các bác sĩ nhanh chóng can thiệp kịp thời, đặt 1 stent qua đoạn hẹp, sau đặt bệnh nhân ra viện ổn định. Được biết, ông Th. có tiền sử hút thuốc lá khoảng 25 năm.

Những nguyên nhân chính gây ra bệnh động mạch vành

Xơ vữa động mạch: Đây là nguyên nhân chính gây bệnh động mạch vành. Xơ vữa là quá trình tích tụ mảng bám bên trong thành động mạch, gồm mỡ, cholesterol, tế bào bạch cầu và các chất khác. Các mảng bám này có thể dần dần tăng kích thước và làm thu hẹp hoặc tắc nghẽn lumen của động mạch, hạn chế luồng máu đến tim.

Tăng huyết áp (huyết áp cao): Áp lực máu cao trong thời gian dài có thể gây tổn thương và viêm nhiễm mạch máu, làm tăng nguy cơ xơ vữa và tắc nghẽn động mạch.

Hút thuốc lá, tiêu thụ cồn, tác động môi trường độc hại: Hút thuốc lá, tiêu thụ cồn một cách thường xuyên và tiếp xúc với các chất độc hại khác có thể tác động tiêu cực lên tĩnh mạch và gây tổn thương động mạch.

Tiền sử gia đình và di truyền: Có tiền sử gia đình về bệnh tim mạch vành tăng nguy cơ mắc bệnh đối với cá nhân. Di truyền cũng có thể đóng vai trò trong việc tạo ra một dạng mạch máu dễ bị tắc nghẽn hơn.

Tiểu đường: Người bị tiểu đường thường có nguy cơ cao hơn mắc bệnh động mạch vành, vì tiểu đường có thể gây tổn thương mạch máu và tạo điều kiện tốt cho sự hình thành các mảng bám xơ vữa.

Mức độ hoạt động thấp và chế độ ăn uống không lành mạnh: Sự thiếu hoạt động thể chất và chế độ ăn uống không lành mạnh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành.

Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh động mạch vành tăng theo tuổi tác, do quá trình xơ vữa và tổn thương mạch máu có thể diễn ra trong nhiều năm.

Triệu chứng điển hình của bệnh động mạch vành

Bệnh động mạch vành có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào mức độ tắc nghẽn và tổn thương động mạch. Dưới đây là những triệu chứng điển hình của bệnh động mạch vành:

• Đau ngực (đau thắt ngực): Đây là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh động mạch vành. Đau thắt ngực thường xuất hiện dưới hình thức một cảm giác nặng nề, áp lực hoặc đau nhức ở vùng ngực. Đau thường kéo dài trong vài phút và có thể lan ra vùng cổ, vai, tay trái hoặc cả tay phải. Đau thường xảy ra trong các tình huống cần nỗ lực như tập thể dục, thời tiết lạnh, hoặc sau khi ăn uống.

• Khó thở: Bệnh nhân có thể báo cáo cảm giác khó thở hoặc hụt hơi, đặc biệt khi hoạt động vận động hoặc trong các tình huống căng thẳng.

• Buồn nôn và nôn mửa: Một số người có thể trải qua buồn nôn và nôn mửa do mất cân bằng trong tín hiệu thần kinh giao cảm.

• Mệt mỏi: Mệt mỏi không thể giải thích bởi hoạt động vận động hoặc tình trạng sức khỏe khác có thể xuất hiện. Bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi dù không có lý do rõ ràng.

• Tình trạng ngột ngạt: Người bệnh có thể trải qua cảm giác hoặc ngột ngạt, đặc biệt khi hoạt động vận động.

• Tình trạng tim đập không đều: Một số người bệnh có thể cảm nhận tim đập không đều hoặc nhịp tim nhanh do tăng cường hoạt động của hệ thần kinh giao cảm.

Lưu ý rằng triệu chứng của bệnh động mạch vành có thể biến đổi tùy theo từng người. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào tương tự như trên, đặc biệt là trong tình huống có nguy cơ cao như người có tiền sử bệnh tim mạch, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác.

Biến chứng và cách giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh động mạch vành

Bệnh động mạch vành có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

Cơn đau tim: Khi mảng bám trong động mạch vành tắc nghẽn mạch máu, làm ngưng trệ dòng máu đến một phần của cơ tim. Điều này có thể gây ra cơn đau tim nếu phần cơ tim bị thiếu máu oxy quá lâu.

Bệnh nhồi máu cơ tim: Đây là cảm giác đau ngực và khó thở do sự suy giảm lưu lượng máu đến cơ tim trong thời gian ngắn. Angina thường xuất hiện trong tình huống căng thẳng hoặc hoạt động vận động và giảm khi nghỉ ngơi.

Suy tim: Một phần cơ tim bị hư hại do tắc nghẽn mạch máu không đủ máu và oxy. Khi cơ tim không đủ mạnh để bơm máu đến cơ thể, suy tim có thể xảy ra.

Rối loạn nhịp tim: Tắc nghẽn động mạch vành có thể làm ảnh hưởng đến hệ thống dẫn điện của tim, gây ra các rối loạn nhịp tim, bao gồm nhịp tim nhanh, chậm, không đều và đảo ngược.

Tăng áp lực trong động mạch phổi: Một số người bị tắc nghẽn động mạch vành có thể phát triển tăng áp lực trong động mạch phổi, dẫn đến sự suy yếu chức năng tim.

Để hạn chế nguy cơ mắc bệnh động mạch vành và các biến chứng liên quan, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Dùng chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế tiêu thụ thức ăn có nhiều mỡ, cholesterol và đường. Tăng cường ăn rau củ, hoa quả, thực phẩm giàu chất xơ và các nguồn protein thực phẩm tốt cho tim mạch.

• Duy trì cân nặng lành mạnh: Giữ cân nặng trong khoảng phù hợp giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

• Vận động thể chất đều đặn: Thực hiện ít nhất 150 phút vận động thể chất trung bình mỗi tuần. Đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội và tham gia các hoạt động vận động khác có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch.

• Ngưng hút thuốc lá và hạn chế tiêu thụ cồn: Hút thuốc lá và tiêu thụ cồn có thể tăng nguy cơ bệnh động mạch vành. Ngưng hút thuốc và hạn chế tiêu thụ cồn có thể giúp bảo vệ tim mạch.

• Quản lý căng thẳng: Cách quản lý căng thẳng như tập yoga, thiền, thư giãn và ngủ đủ giấc có thể giúp giảm áp lực và nguy cơ bệnh tim mạch.

• Kiểm tra y tế định kỳ: Thường xuyên kiểm tra sức khỏe và thực hiện các xét nghiệm có thể giúp phát hiện sớm bất kỳ vấn đề tim mạch nào.

• Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ: Nếu bạn được chỉ định sử dụng thuốc để kiểm soát các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao hoặc cholesterol cao, hãy đảm bảo tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ.

Nhớ rằng, nguy cơ mắc bệnh động mạch vành có thể bị giảm thiểu nếu bạn duy trì một lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Hãy thảo luận với bác sĩ về các biện pháp cụ thể cho tình trạng sức khỏe của bạn.