Tìm hiểu về Hội Chứng Nôn Ói Chu Kỳ (Cyclic Vomiting Syndrome) - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

A- Hội Chứng Nôn Ói Chu Kỳ (HCNOCK)?

• HCNOCK đặc trưng bởi những giai đoạn hoặc chu kỳ buồn nôn và nôn ói nặng kéo dài từ nhiều giờ đến nhiều ngày, xen kẽ với những khoảng thời gian không triệu chứng. 
• Mặc dù trước đây được xem là một bệnh của trẻ em, HCNOCK có thể xảy ra ờ tất cả mọi lứa tuổi. Các nhà nghiên cứu tin rằng có sự liên quan giữa HCNOCK và chứng đau nửa đầu Migraine.
• Mỗi đợt nôn ói chu kỳ (NOCK) đều diễn ra tương tự như  những đợt trước đó. Các đợt đều có khuynh hướng khởi phát vào cùng thời điểm trong ngày, kéo dài trong cùng khoảng thời gian, với các triệu chứng giống nhau và cùng cường độ.
• Mặc dù có thể khởi phát ở bất cứ tuổi nào, HCNOCK thường xảy ra ở trẻ em từ 3 đến 7 tuổi.
• Đợt NOCK có thể nặng đến nỗi khiến người bệnh phải nằm liệt giường trong nhiều ngày, không thể đi học hay làm việc được.
• Số lượng bệnh nhân NOCK thường không được biết chính xác, nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng số này có thể cao hơn dự đoán. Do nhiều bệnh khác thường gặp cũng có thể gây nôn ói chu kỳ, đa số bệnh nhân NOCK thường được chẩn đoán nhầm với các bệnh kể trên cho đến khi đã loại trừ được chúng.
• HCNOCK có thể gây nhiều trở ngại và lo lắng không chỉ riêng cho bệnh nhân mà còn cả cho người thân của họ.

B- 4 Giai đoạn của nôn ói chu kỳ

HCNOCK có 4 giai đoạn:

1. Khoảng cách không triệu chứng. Đây là khoảng cách không triệu chứng giữa 2 đợt nôn ói.

2. Giai đoạn tiền triệu chứng. Giai đoạn này báo hiệu cho một đợt nôn ói sắp xảy ra. Triệu chứng nổi bật là nôn ói—có hoặc không kèm theo đau bụng—giai đoạn này có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Đôi khi dùng thuốc sớm trong giai đoạn này có thể chặn đứng sự tiến triển của triệu chứng. Tuy nhiên, đôi khi lại không có triệu chứng báo trước; một bệnh nhân có thể thức dậy vào buổi sáng và bắt đầu nôn ói đột ngột.

3. Giai đoạn nôn ói. Giai đoạn này bao gồm buồn nôn và nôn ói; nôn ói sau khi ăn uống và ngay cả khi uống thuốc; bệnh nhân thường xanh xao, chóng mặt và kiệt sức.

4. Giai đoạn hồi phục. Giai đoạn này bắt đầu khi chấm dứt buồn nôn và nôn ói. Bệnh nhân hồng hào hơn, biết đói, và phục hồi lại sức lực.

C- Nguyên nhân khởi phát HCNOCK?

• Một số yếu tố như tình trạng nhiễm trùng chẳng hạn, có thể khởi phát cơn NOCK. Ở trẻ em, các yếu tố khởi phát thường gặp bao gồm stress cảm xúc và tình trạng kích thích.
• Tình trạng lo âu và các cơn hốt hoảng thường gây khởi phát cơn NOCK ở người lớn. Cảm lạnh, dị ứng, viêm xoang, cúm cũng có thể gây khởi phát cơn NOCK ở một số người.
• Một số tác nhân khác như sô cô la, phô mai, ăn quá no hoặc ăn ngay trước khi đi ngủ có thể gây khởi phát HCNOCK. Thời tiết nóng nực, cơ thể kiệt sức, hành kinh và say tàu xe cũng là những nguyên nhân gây khởi phát cơn NOCK.

D- Các triệu chứng của HCNOCK ra sao?

• Khi có các triệu chứng sau đây trong ít nhất 3 tháng với lần khởi phát đâu tiên ít nhất 6 tháng trước đó, có thể bệnh nhân đã bị HCNOCK:
• Giai đoạn nôn ói khởi đầu bằng nôn ói nặng nhiều lần trong mỗi giờ và kéo dài ít hơn 1 tuần
• Đã có từ 3 giai đoạn nôn ói riêng rẽ trở lên trong năm vừa qua
• Không buồn nôn và nôn ói giữa các giai đoạn bệnh

E- HCNOCK và Migraine

• Sự liên quan giữa migraine và HCNOCK còn chưa rõ ràng, nhưng các nhà chuyên môn vẫn tin rằng giữa chúng có một mối liên hệ với nhau.
• Nhức đầu migraine gây đau đầu dữ dội, migraine bụng gây triệu chứng đau dạ dày và HCNOCK đều biểu hiện bằng những triệu chứng nặng khởi phát và thoái lui nhanh xen kẽ với những khoảng cách yên lặng không triệu chứng.
• Nhiều tình huống gây khởi phát HCNOCK như stress và tình trạng kích thích, cũng gây khởi phát các cơn migraine.
• Nghiên cứu đã cho thấy nhiều trẻ bị HCNOCK, hoặc đã có tiền sử gia đình về migraine, hoặc sẽ phát triển bệnh migraine khi chúng lớn lên sau này.

G- Điều Trị HCNOCK?

• Bệnh nhân NOCK nên nghỉ ngơi, ngủ nhiều và dùng thuốc để dự phòng, ngăn chặn, thúc đẩy nhanh sự hồi phục hoặc giảm thiểu các chu kỳ nôn ói.
• Khi một đợt nôn ói khởi phát, người bệnh cần phải được nghỉ ngơi tại giường trong phòng tối và yên tĩnh. Bệnh nhân nôn ói nặng cần được nhập viện truyền dịch tĩnh mạch để đề phòng mất nước. Nếu tiếp tục nôn ói có thể dùng thêm thuốc an thần.
• Đôi khi trong giai đoạn đầu, rất khó để ngăn chặn một đợt NOCK xảy ra.
• Bệnh nhân buồn nôn và đau bụng trước đợt NOCK có thể được cho dùng ondansetron (Zofran) hoặc lorazepam (Ativan) để chống nôn hoặc ibuprofen (Advil, Motrin) để giảm đau.
• Các thuốc có hiệu quả khác là ranitidine (Zantac) hoặc omeprazole (Prilosec), giúp ổn định dạ dày bằng cách giảm tiết acid.
• Trong giai đoạn hồi phục, việc bù nước điện giải rất quan trọng. Điện giải rất cần thiết cho sự hoạt động bình thường của cơ thể. Triệu chứng trong giai đoạn hồi phục thường thay đổi.
• Một số bệnh nhân có thể ăn uống trở lại bình thường ngay, trong khi những người khác thì chỉ có thể uống chất lỏng trước, rồi sau đó mới từ từ ăn được thức ăn đặc trở lại.

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn