Rối loạn chứng năng tiêu hóa do hội chứng ruột kích thích- Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

I. Thế nào là hội chứng ruột kích thích (HCRKT):

Hội chứng ruột kích thích thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới, thường bắt đầu vào tuổi 20, do nhiều tác nhân khác nhau gây rối loạn chức năng hoạt động thần kinh – vị ruột.  

Hội chứng này xảy ra do ruột co bóp khi thì quá mạnh, khi thì quá yếu hoặc co bóp không đều; hậu quả là việc tống xuất phân cũng không đều (lúc thì tiêu chảy, lúc thì táo bón). 

Các triệu chứng trở nên tệ hơn khi chúng ta:

• Bị stress (lo âu, căng thẳng, xúc động tinh thần – tình cảm)
• Khi đi du lịch (ngồi lâu, nhịn tiêu – tiểu lâu)
• Gặp biến cố lớn trong đời
• Thay đổi chổ ở hoặc công việc làm
• Thay đổi thói quen hoặc công việc hằng ngày
• Gặp một hoàn cảnh thúc bách, sợ hãi/hồi hộp
• Sau khi dự một bữa tiệc thịnh soạn có nhiều dầu mỡ
• Khi đang hành kinh

II. Những dấu hiệu nghi ngờ có thể bị hội chứng ruột kích thích 

• Chướng bụng, đầy hơi, ăn không tiêu
• Đau bụng (hết đau sau đi cầu, sau xì hơi)
• Phân có chất nhầy
• Táo bón (trên 2 ngày mới đi cầu được 1 lần)
• Tiêu chảy (sau khi ăn/uống các thức ăn/thức uống)
• Mót rặn, mót đi cầu đến mức không chịu nổi
• Đi cầu rồi vẫn còn mót rặn, mót đi cầu
• Lạm dụng thuốc tiêu chảy, thuốc xổ…

III. Phát hiện hội chứng ruột kích thích bằng cách nào?

Bác sĩ có thể cho bạn làm xét nghiệm phân, xét nghiệm máu và có thể tiến hành Nội soi đại tràng theo chỉ định của bác sĩ để loại ra các bệnh lý ác tính khác có triệu chứng tương tự HC RKT.

IV. Điều trị hội chứng ruột kích thích

1. Thay đổi lối sống

• Ăn: nên ăn nhiều loại thức ăn khác nhau có lợi cho sức khỏe (thức ăn có nhiều nước, dễ tiêu), ăn nhiều rau – quả tươi (nên tăng khối lượng rau qủa tươi từ từ để tránh đầy bụng khó tiêu); nên luộc chín, ăn ít thịt, không kiêng khem quá mức. 
• Kiêng cử: mỡ, da, đồ lòng động vật (heo,bò,trâu, cừu, gà, vịt...), lòng đỏ trứng, tôm, cua, bơ động vật, pho-mát, thức ăn có nhiều dầu mỡ, thức ăn chua-cay, các gia vị gây kích thích vị - ruột(mà bệnh nhân đã có kinh nghiệm nhận ra chúng là thủ phạm), kẹo chocolate ...
• Tránh uống: rượu-bia và cà phê, nước ngọt có chất cà-phê (Cocca, Pepsi…), sữa và các thức ăn chế phẩm từ sữa (bơ, pho-mát, kem nếu cơ thể “không chịu”)
• Uống: nhiều nước 2 – 3 lít mỗi ngày
• Tập thể dục mỗi ngày: nên tập đi bộ 20 – 30 phút/ngày hoặc 2000 - 3000 bước/ngày (nên tuỳ sức). Nên tập Y võ dưỡng sinh. Không nên tập các môn đòi hỏi thể lực, cường độ và tốc độ cao.
• Chế ngự Stress: Chọn nghề phù hợp, lao động vừa sức. Tránh xa các xung đột, xúc động, tức giận, lo âu, buồn phiền, căng thẳng tinh thần, hoàn cảnh thúc bách, lập chương trình hoạt động & làm việc có chuẩn bị đầy đủ từ trước... Nghỉ ngơi, thư giãn, nghỉ trưa 1 giờ, ngủ đủ giấc (6 – 8 giờ/ngày). Học cách tự chế ngự Stress ở các Bác sĩ  chuyên khoa Tâm lý.

2. Điều trị thuốc

• Bệnh nhân dùng thuốc theo chỉ định của Bác sĩ (đúng, đủ, đều).
• Không tự ý mua thuốc uống, không dùng thuốc ngoài toa.
• Không tự ý thay đổi thêm, bớt thuốc và liều dùng trong toa Bác sĩ..
• Không tự ý ngưng thuốc đột ngột.
• Tái khám ngay khi có cảm giác mệt, khó chịu và các biểu hiện chưa quen thuốc để Bác sĩ điều chỉnh thuốc và liều lượng thích hợp cho từng bệnh nhân trong từng thời điểm của bệnh.
• Tái khám định kỳ đúng theo hẹn với Bác sĩ để được theo dõi diễn tiến của bệnh và hiệu quả điều trị. Nên trao đổi với Bác sĩ để hiểu biết thêm về bệnh của mình.
• Tránh lạm dụng thuốc xổ và thuốc tiêu chảy: thuốc xổ có thể làm suy yếu hoạt động ruột và làm cho người sử dụng bị lệ thuộc vào thuốc; thuốc tiêu chảy làm cho táo bón trầm trọng hơn !

V. Lợi ích của việc chế ngự hội chứng ruột kích thích

• Hạn chế được sự phiền hà khó chịu của HC RKT
• Hạn chế HC RKT tái phát
• Tránh được các biến chứng của tiêu chảy và táo bón (mất nước, rối loạn nước điện giải, viêm đại tràng, tắc ruột phải mổ …)
• Tránh được tổn thất kinh tế cho bản thân, gia đình và xã hội do sự phiền hà khó chịu kéo dài cùa hội chứng gây ra

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn