Những phương pháp điều trị bệnh glôcôm - Bệnh viện 108

Bệnh glôcôm là bệnh lí gây mù lòa đứng thứ hai ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Phát hiện sớm và điều trị đúng sẽ giúp giảm tỉ lệ mù lòa, bảo vệ được chức năng thị giác. Chúng tôi xin giới thiệu nguyên tắc và phương pháp điều trị một số hình thái glôcôm hay gặp.

Điều trị:

Mục đích điều trị:

• Duy trì chức năng thị giác cho bệnh nhân được ổn định lâu dài, đảm bảo chất lượng cuộc sống. Cần tuân thủ các nguyên tắc sau đây:
• Hạ nhãn áp về mức an toàn
• Nhãn áp đích phải đạt được sự ổn định, giao động trong ngày ≤ 4mmHg. 

Sử dụng thuốc với liều thấp nhất:

• Các thuốc hạ nhãn áp ít nhiều đều có tác dụng phụ tại chỗ và toàn thân.
• Nguy cơ càng tăng khi dùng thuốc kéo dài, do vậy cần dò tìm liều thuốc thấp nhất bảo đảm duy trì nhãn áp đích.

Điều trị đúng nguyên nhân:

• Xác định chính xác cơ chế gây tăng nhãn áp trên mỗi bệnh nhân cụ thể để có biện pháp điều trị thích hợp.
• Nếu tăng nhãn áp do nghẽn đồng tử cần laser mở mống mắt, nếu do viêm màng bồ đào phải chông viêm, nếu glôcôm tân mạch cần quang đông võng mạc, tiêm Avastin nội nhãn, nếu tăng nhãn áp do lạm dụng thuốc corticoid cần phải ngưng thuốc ngay.

Lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất:

• Điều trị glôcôm có thể dùng thuốc, laser hoặc phẫu thuật.
• Lựa chọn phương pháp điều trị nào phải dựa trên hình thái bệnh, giai đoạn bệnh và đáp ứng của từng trường hợp cụ thể.
• Ngoài ra cũng cần lưu ý đến yếu tố kinh tế, xã hội, địa lí.

Theo dõi bệnh nhân chặt chẽ:

• Bệnh glôcôm vẫn có thể tiến triển ngay cả khi bệnh nhân được điều trị đúng cách.
• Bệnh nhân cần được lập hồ sơ theo dõi suốt đời, khám định kì 3-6 tháng một lần.
• Cần theo dõi qua trình điều trị với những đánh giá nhãn áp, thị trường, tình trạng gai thị trước và trong suốt qua trình điều trị.

Glôcôm góc mở nguyên phát

Nguyên tắc:

• Điều trị thuốc là lựa chọn đầu tiên cho glôcôm góc mở nguyên phát, nếu không kết quả mới chuyển điều trị laser hoặc phẫu thuật

Điều trị thuốc:

1. Bắt đầu bằng một loại thuốc tra mắt.
2. Nếu không hiệu quả thì đổi thuốc khác.
3. Nếu dùng một thuốc không hạ được nhãn áp thì dùng 2 hoặc 3 thuốc, phải kiểm soát được nhãn áp 24 giờ trong ngày.
4. Không nên dùng quá 3 loại thuốc vì dễ làm bệnh nhân lẫn lộn khó thực hiện đúng chỉ định của thầy thuốc. 

Điều trị laser:

• Chỉ được coi là một biện pháp trì hoãn khi bệnh nhân chưa có điều kiện phẫu thuật. Kĩ thuật áp dụng là laser tạo hình bè hoặc tạo hình bè chọn lọc.
• Tác dụng hạ nhãn áp giảm dần theo thời gian. Sau 10 năm theo dõi nhãn áp chỉ duy trì ở 10-20% bệnh nhân. 

Phẫu thuật:

• Cắt bè: Là phẫu thuật được chỉ định rộng rãi nhất. Trên bệnh nhân trẻ hoặc tăng nhãn áp tái phát cần dùng chất chống chuyển hóa (Mytomicin C), gần đây sử dụng Ologen- Cologen Matrix cũng cho kết quả tốt.
• Cắt củng mạc sâu không xuyên thủng: an toàn, ít biến chứng. Kết quả lâu dài cần nghiên cứu thêm.
• Van dẫn lưu: Đặt van dẫn lưu được chỉ định với những trường hợp phẫu thuật lỗ dò nhiều lần thất bại.

Glôcôm góc đóng nguyên phát

Glôcôm góc đóng cấp tính

Điều trị thuốc:

• Tăng thẩm thấu, làm giảm thể tích dịch kính:
• Giảm tiết thủy dịch:

Điều trị laser:

• Laser tốt nhất khi giác mạc trong trở lại. Nếu giác mạc phù có thể tra vài giọt dung dịch ưu trương.
• Kĩ thuật sử dụng: Laser tạo hình góc và laser mở mống mắt chu biên.

Điều trị phẫu thuật:

• Cắt mống mắt ngoại vi khi giác mạc quá phù hoặc mống mắt quá dày không thể điều trị laser.
• Cắt bè

Glôcôm góc đóng bán cấp:

• Glôcôm góc đóng (từng đợt hoặc tiền triệu) bán cấp biểu hiện bằng những đợt có chu kì giảm thị lực, nhìn thấy quầng sáng, đau nhức nhẹ do tăng nhãn áp.
• Những triệu chứng này tự mất đi, và nhãn áp bình thường giữa các đợt. Bệnh có thể tiến triển thành glôcôm góc đóng cấp hoặc mạn tính.
• Điều trị: Mở mống mắt bằng laser

Glôcôm góc đóng mạn tính:

• Glôcôm góc đóng mạn tính là một bệnh trạng có thể xảy ra sau glôcôm góc đóng cấp hoặc khi góc tiền phòng đóng dần và nhãn áp tăng dần.
• Đầu tiên điều trị bằng laser cắt mống mắt để giải quyết cơ chế nghẽn đồng tử.
• Sau khi laser dùng thuốc hạ nhãn áp bằng các loại thuốc nhỏ mắt như đối với glôcôm góc mở.
• Nếu nhãn áp không điều chỉnh sẽ chỉ định phẫu thuật cắt bè củng giác mạc.

Nguồn: Bệnh viện 108