Cách trị mụn trứng cá tuổi dậy thì tốt nhất

Nội dung chính của bài viết

• Khi con gái bị mụn trứng cá, chế độ ăn lowcarb có thể giúp ích.
• Các loại đồ uống có cồn và thuốc lá sẽ làm mụn mọc nhiều hơn.
• Việc điều trị mụn bằng isotretinoin có thể làm phát sinh một vấn đề trên da còn tệ hơn mụn trứng cá.
• Bạn nên cân nhắc về hiện tượng răng chuyển màu xanh trước khi dùng kháng sinh minocycline để trị mụn.

Xem thêm: cách trị mụn

Có đến 85% lứa tuổi dậy thì bị các thể mụn trứng cá khác nhau như: mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn viêm và mụn mủ. Tuy nhiên, nếu được điều trị đúng cách, mụn trứng cá ở thanh thiếu niên lại rất dễ khỏi. 13 thông tin về mụn trứng cá ở tuổi dậy thì dưới đây sẽ giúp bạn tìm được phương pháp điều trị phù hợp dành cho mình.

Mụn trứng cá tuổi dậy thì thường do nội tiết gây ra

Hormone giới tính thường bắt đầu hoạt động từ khi dậy thì tuy nhiên mụn trứng cá lại có thể xuất hiện cả ở những trẻ mới 8 tuổi và còn chưa qua giai đoạn dậy thì. Ở nhiều thanh thiếu niên, hormone giảm stress cortisol mới là nguyên nhân gây mụn, không phải các hormone giới tính. Do đó, việc giảm stress sẽ làm giảm nguy cơ bị mụn trứng cá.

Trẻ nhỏ thường dễ bị dị ứng hơn là mụn trứng cá. Từ khi lên 8 tuổi, tuyến thượng thận bắt đầu tạo ra một lượng lớn chất 5-dehydroepiandrosterone hay còn gọi là DHEA. Chất này sau đó sẽ trở thành nhiều loại hormone khác nhau, bao gồm cả hormone giảm stress được tạo ra từ tuyến thượng thận và hormone giảm stress được tạo ra trên da.

Khi da tự sản sinh ra hormone giảm stress, quá trình này sẽ dẫn đến sự giải phóng histamin. Điều này sẽ gây ra các phản ứng giống như dị ứng ngay cả khi không có tác nhân thực sự gây dị ứng. Ngoài ra, quá trình này còn làm cho da trở nên nhạy cảm hơn với vi khuẩn gây mụn p.acnes – loại vi khuẩn thường không tồn tại với số lượng lớn.

Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân khác gây mụn trứng cá như:

• Do gen. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng trong một số trường hợp, mụn trứng cá cũng có thê di truyền. Điều này có nghĩa là khhi bố mẹ bị mụn trứng cá thì các con cũng sẽ nguy cơ cao bị mụn trứng cá.
• Do thuốc. Trước khi dùng bất kì một loại thuốc nào bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước để xem loại thuốc đó có thể gây mụn không. Một số loại thuốc có thể là nguyên nhân gây mụn trên da như prednisone, lithium, thuốc điều trị động kinh, hay các loại thuốc có chứa adrogen.

Mỗi loại da lại bị mụn ở những độ tuổi khác nhau

Thông thường ở tuổi dậy thì, các loại mụn nhẹ đến vừa đều rất dễ điều trị, tuy nhiên, các phương pháp điều trị sai cách có thể khiến da bị thâm sau mụn.

Trẻ con ở các nước Châu Âu thường bị mụn sớm hơn và cũng khỏi mụn nhanh hơn, trong khi đó, trẻ con Châu Á, Mỹ Latinhay Châu phi lại bị mụn muộn hơn và lâu khỏi mụn hơn, ngoài ra cũng thường bị những thể mụn nặng hơn.

Nguyên nhân gây mụn ở nữ giới có thể là do đề kháng insulin

Đôi khi nguyên nhân gây mụn ở con gái là do một số hội chứng buồng trứng đang nang, ngoại trừ bệnh u nang buồng trứng hay rối loạn kinh nguyệt. Hiện tượng đề kháng insulin làm tăng mức đường huyết, nhưng vẫn chưa đến mức tiểu đường. Lúc này, các mô trong cơ thể sẽ có cơ chế tự bảo vệ để tránh phải tiếp nhận lượng đường dư thừa từ máu bằng cách trở nên đề kháng với insulin.

Tuy nhiên, buồng trứng lại không không có cơ chế này và phải hấp thụ một lượng lớn glucose. Một trong những cách mà buồng trứng tiêu thụ năng lượng dư thừa là tạo ra thêm testosterone, nguyên nhân gây mụn trứng cá trên mặt và hiện tượng lông mọc ở những vùng không mong muốn trên cơ thể.

Khi gặp cả mụn trứng cá và hiện tượng mọc lông, con gái có thể giải quyết cả hai vấn đề cùng một lúc bằng cách giảm lượng calo, đặc biệt là carbonhydrate và đường đơn trong khẩu phần ăn hàng ngày. Khi không phải tiếp nhận quá nhiều đường, buồng trứng sẽ ngừng tạo ra testosterone và mụn sẽ dần biến mất. Tuy nhiên, bạn vẫn nên đến gặp bác sĩ để xác định nguyên nhân thực sự và tìm ra hướng giải quyết hiệu quả hơn.

Đồ uống có cồn có thể gây mụn trứng cá, đặc biệt là ở người Châu Á

Trong cơ thể của nhiều người Châu Á thường bị thiếu loại enzyme mà gan sử dụng để làm phân hủy acetaldehyde, một chất gây kích ứng được tạo ra từ quá trình gan xử lí cồn. Acetaldehyde sẽ nhanh chóng được đưa đến da, gây ra hiện tượng đỏ và kích ứng da chỉ sau vài phút sau khi uống rượu bia. Khi bị kích ứng, da sẽ sản sinh ra nhiều dầu hơn và gây tắc lỗ chân lông. Sau khi da hết đỏ, mụn đầu trắng sẽ hình thành.

Trong khi đó, ở những thanh thiếu niên không phải người Châu Á, thay vì mụn đầu trắng, những nốt mụn đỏ nhỏ li ti sẽ xuất hiện quanh vùng má, mắt và mũi khi uống rượu bia. Đây là biểu hiện của bệnh trứng cá đỏ. Việc uống rượu bia quá thường xuyên sẽ khiến cho mụn nổi rõ hơn và lâu khỏi hơn.

Thuốc là cũng là nguyên nhân gây mụn

Trong khói thuốc lá cũng có chứa một số chất làm phá hủy các chất chống oxy hóa có tác dụng giảm tần suất tiết dầu của da. Các chất có hại này thường có tác động mạnh hơn đối với lứa tuổi dậy thì, đặc biệt là ở nữ giới. Việc hút thuốc làm tăng sự hình thành mụn đầu trắng hơn là mụn mủ, tuy nhiên, nếu không được điều trị, mụn đầu trắng cũng sẽ phát triển thành mụn mủ,

Nicotine có trong thuốc lá còn có thể gây đỏ da. Khi tiếp xúc với nicotine trong thuốc lá, các thụ thể nicotine bên trong da sẽ tác động lên mạch máu, làm cho máu đọng lên bên trong những túi dưới da, khiến da bị đỏ, và vì sự lưu thông bị gián đoán nên quá trình cung cấp các chất dinh dưỡng và oxy đến da cũng bị ngưng trệ, làm cho các chất gây kích ứng bị giữ lại trong da.

Isotretinoin có thể gây đầy hơi khi được dùng trong điều trị mụn tuổi dậy thì

Một trong những tác dụng phụ không thường được nhắc đến của Accutane trong điều trị mụn đó là loại thuốc này có thể gây đầy hơi, sau đó là tiêu chảy và viêm loét đại tràng. Do đó, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ thật kĩ trước khi dùng Accutane và thực tế, ngoài Accutane còn có nhiều phương pháp khác có cùng tác dụng mà lại không gây tác dụng phụ.

Đừng dùng những sản phẩm khiến da có cảm giác mát lạnh hay ngứa

Nhiều thanh thiếu niên khi mới dùng các phương pháp trị mụn thường tin rằng cảm giác châm chích hay mát lạnh mà một sản phẩm đem lại cho da là biểu hiện chứng minh sản phẩm đó đang có tác dụng.

Tuy nhiên, sự thật lại không phải vậy. Những cảm giác này thường là do thành phần cồn hoặc tinh dầu bạc hà có trong sản phẩm tạo ra, mà cả hai chất này lại đều có thể gây kích ứng, khô da và kích thích da tiết nhiều dầu, từ đó khiến da mọc thêm nhiều mụn hơn.

Ăn rau sống giúp cải thiện tâm trạng

Các nhà khoa học Na Uy đã khám phá ra rằng việc ăn các loại rau sống như cần tây, cà rốt, củ cải đỏ hay xà lách sẽ giúp cải thiện tâm trạng cho những thanh thiếu niên bị mụn do đólàm giảm tình trạng căng thẳng do mụn.

Mặc dù không có tác dụng trị mụn nhưng việc ăn nhiều rau củ sống ít nhất cũng có ích lợi rất lớn đối với sức khỏe. Tuy nhiên, bạn không nên ăn quá nhiều cà chua vì chất lycopene trong cà chua sẽ làm tăng sự sản sinh dầu trên da.

Benzoyl peroxide luôn có tác dụng đối với mụn ở tuổi dậy thì

Benzoyl peroxide có thể gây ra nhiều vấn đề ở người lớn, ví dụ như những người từ 25 tuổi trở lên khi dùng benzoyl peroxide thường bị ngứa, nóng rát, châm chích, và khô da bong tróc. Trong khi đó, đối với thanh thiếu niên, benzoyl peroxide thường rất ít khi gây ra các tác dụng phụ vì ở lứa tuổi này, làn da phát triển rất nhanh.Tuy nhiên, bạn vẫn nên bắt đầu với loại sản phẩm có nồng độ benzoyl peroxide thấp nhất, chỉ ở mức 2.5% hoặc thấp hơn.

Ngoài ra, bạn nên tránh để benzoyl peroxide dính lên quần áo vì chất này có thể làm quần áo mất màu. Mặc dù tinh dầu tràm trà thường được coi như một chất thay thế cho benzoyl peroxide nhưng tuổi dậy thì lại không nên dùng tinh dầu tràm trà vì tinh dầu tràm trà sẽ ngăn cản hoạt động của các hormone giới tính, mà biểu hiện rõ rệt nhất là hiện tượng tăng kích thước mô vú ở nam giới.

Một chất khác cũng phổ biến trong các sản phẩm trị mụn dành cho thanh thiếu niên là axit salicylic – một chất không chỉ có tác dụng trị mụn đầu trắng, mụn đầu đen, lỗ chân lông bít tắc mà còn có thể trị kích ứng và viêm da. Tốt nhất, bạn nên tìm những sản phẩm có chứa cả benzoyl peroxide và axit salicylic để vừa tiêu diệt vi khuẩn và vừa làm mịn, chống viêm cho da.

Lưu ý: nếu bạn có da tối màu, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng benzoyl peroxide để tránh gặp phải các tác dụng không mong muốn.

Trong một số trường hợp, bạn nên đến khám da liễu để được hỗ trợ

Trong phần lớn các trường hợp, mụn trứng các có thể được điều trị bằng các sản phẩm không kê đơn. Việc tự chọn được một sản phẩm phù hợp sẽ hơi mất thời gian nhưng nếu bạn không bị các thể mụn nặng như mụn bọc hay mụn có nguy cơ để lại sẹo, bạn hoàn toàn có thể tự trị mụn tại nhà.

Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp, bạn nên tìm đến sự hỗ trợ từ bác sĩ da liễu. Khi đến khám bác sĩ, bạn sẽ được tư vấn về những phương pháp trị mụn sau:

• Thuốc kháng sinh. Thuốc kháng sinh đã từng có một thời gian được coi là phương pháp trị mụn hàng đầu nhưng hiện nay do tình trạng kháng kháng sinh, thuốc kháng sinh đã không được coi là lựa chọn hàng đầu nữa. Các loại thuốc kháng sinh được dùng cho trị mụn hiện này hầu hết đều được điều chế dưới dạng kem bôi ngoài da, tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, bạn sẽ cần đến cả thuốc kháng sinh dạng uống và dạng bôi.
• Thuốc tránh thai. Nữ giới có thể được kê các thuốc tránh thai để trị mụn và kiểm soát mụn vì thuốc tránh thai có tác dụng điều chỉnh hormone.
• Các loại thuốc thuộc nhóm Retinoid như RetinA, Differin, Renova
• Benzoyl peroxide. Bạn có thể tự mua được các sản phẩm không kê đơn có chứa benzoyl peroxide nồng độ thấp nhưng để mua được những sản phẩm có nồng độ cao hơn, bạn cần phải có đơn thuốc của bác sĩ.

Tuổi dậy thì nên dùng clindamycin để trị mụn thay vì minocycline

Tại Mỹ, các bác sĩ không bao giờ kê minocycline cho những bệnh nhân chưa thay răng vĩnh viễn vì loại kháng sinh này có thể khiến răng chuyển sang màu xanh hoặc đen, đặc biệt là ở vùng lợi. Vì lí do này mà tại Châu Âu, bác sĩ cũng không kê minocycline cho người dưới 22 tuổi. Do đó, bạn nên dùng clindamycinthay vì minocycline.

Cẩn thận khi cạo râu

Đến tuổi dậy thì, con trai sẽ mọc râu và thường phải cạo chúng đi vì râu gây cảm giác khó chịu và làm ảnh hướng đến ngoại hình.Tuy nhiên, bạn phải cần hết sức cẩn thận khi cạo râu để tránh làm râu mọc ngược bên dưới da.

Khi phát hiện có râu mọc ngược, hệ miễn dịch sẽ tấn công những sợi râu này bằng các phản ứng viêm và làm hình thành mụn trên da. Do đó, để tránh gặp phải tình trạng này, bạn nên dùng các loại dao cạo sắc để cạo râu và thay lưỡi dao mới sau 2 – 3 lần cạo.

Hãy kiên nhẫn

Trên thực tế, việc dùng quá nhiều kem trị mụn, chà xát mạnh lên da hay uống quá nhiều loại thuốc cũng không giúp bạn nhanh khỏi mụn hơn.Nếu làm vậy, bạn sẽ không chỉ làm da bị kích ứng mà còn gây tác động xấu lên sức khỏe. Việc trị mụn không thể thành công chỉ sau một đêm do đó bạn cần phải kiên nhẫn. Nhiều người khi không thấy được kết quả sau một tuần thì sinh ra chán nản và bỏ dở giữa chừng, do đó họ luôn thất bại khi dùng bất cứ phương pháp trị mụn nào.

Hãy cứ kiên trì theo một phương pháp trong khoảng thời gian như chỉ dẫn. Ngoài ra, trong quá tình trị mụn, bạn nên rửa mặt sạch, dưỡng ẩm cho da và tẩy da chết thường xuyên, ăn uống phù hợp và luôn cấp đủ nước cho da. Nếu sau khi áp dụng hết những điều này mà mụn vẫn không hết, lúc này bạn mới cần phải đổi sang phương pháp mới.

Lời khuyên dành cho bố mẹ

Những lời quảng cáo của các sản phẩm trị mụn thường không hoàn toàn đúng sự thật, trong khi đó, khi bị mụn, trẻ nghe theo và sẵn sàng dùng bất cứ sản phẩm nào được quảng cáo là có công dụng trị mụn. Bố mẹ hãy giúp con mình hiểu rằng việc trị mụn cần có thời gian. Bên cạnh đó, bố mẹ cần thấu hiểu cảm giác của con mình khi bị mụn.

Có thể dưới con mắt bố mẹ, mụn trứng cá chỉ là một vấn đề rất nhỏ và không đáng bận tâm nhưng đối với trẻ mới lớn, đó lại là vấn đề nghiêm trọng hơn nhiều vì ở lứa tuổi này, thanh thiếu niên thường rất coi trọng vẻ bề ngoài và nếu không được quan tâm đúng mức, thanh thiếu niên thậm chí còn có thể bị trầm cảm do mụn.

Ngoài ra, bố mẹ cũng cần nhớ không nên chọn những phương pháp trị mụn quá phức tạp cho con mình. Bố mẹ chỉ cần chọn những sản phẩm đơn giản với công dụng chính là làm mở lỗ chân lông, diệt vi khuẩn, kháng viêm, giữ ẩm cho da và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời để trị mụn cho con.