Xơ vữa động mạch hay xơ cứng động mạch là bệnh lý mà lòng động mạch bị hẹp lại do sự tích tụ mảng bám gây nên. Động mạch là các mạch máu mang oxy và chất dinh dưỡng từ trái tim đến khắp các bộ phận bên trong cơ thể.
Khi chúng ta già đi, chất béo, cholesterol và canxi sẽ tích tụ lại trong động mạch và hình thành mảng bám, khiến máu khó lưu thông qua. Sự tích tụ mảng bám có thể xảy ra trong bất kỳ động mạch nào trong cơ thể, bao gồm cả động mạch ở tim, chân hay thận.
Điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu và oxy trong các mô của cơ thể. Mảng bám ở thành mạch máu có thể bị vỡ và bong ra, dẫn đến hình thành cục máu đông. Nếu không được điều trị, tình trạng xơ vữa động mạch có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc suy tim.
Xơ vữa động mạch là một vấn đề khá phổ biến ở tuổi già nhưng hoàn toàn có thể ngăn chặn và điều trị thành công.
Sự tích tụ mảng bám sẽ làm cho động mạch bị cứng lại và hạn chế sự lưu thông máu, dẫn đến hậu quả là các cơ quan và mô trong cơ thể không được cung cấp đủ oxy để hoạt động bình thường.
Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây xơ vữa động mạch:
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Một số trong đó là có thể thay đổi được nhưng một số thì lại không thể.
Nếu trong gia đình có người thân bị xơ vữa động mạch thì bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh này bởi giống như các vấn đề tim mạch khác, xơ vữa động mạch cũng có thể di truyền.
Tập thể dục thường xuyên là thói quen rất tốt cho sức khỏe tim mạch. Điều này sẽ củng cố cơ tim và thúc đẩy sự lưu thông máu cùng với oxy đi khắp cơ thể.
Ngược lại, một lối sống ít vận động sẽ làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe, bao gồm cả bệnh tim.
Tăng huyết áp có thể làm suy yếu và tổn hại đến các mạch máu. Trong khi đó, cholesterol và các chất khác trong máu có thể làm giảm sự linh hoạt của động mạch theo thời gian.
Hút thuốc lá là điều rất có hại cho mạch máu và tim.
Những người mắc bệnh tiểu đường có tỷ lệ mắc bệnh mạch vành (CAD) cao hơn nhiều so với bình thường.
Hầu hết các triệu chứng của bệnh xơ vữa động mạch đều chỉ xuất hiện khi mạch máu bị tắc nghẽn. Các triệu chứng thường gặp nhất gồm có:
Bên cạnh đó, bạn cũng cần biết cả các triệu chứng của nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Cả hai vấn đề này đều có thể là do xơ vữa động mạch gây nên và cần được can thiệp ngay lập tức.
Các triệu chứng nhồi máu cơ tim thường là:
Các triệu chứng đột quỵ gồm có:
Nhồi máu cơ tim và đột quỵ đều là những vấn đề khẩn cấp. Vì thế, cần gọi cấp cứu ngay nếu bạn gặp các triệu chứng nêu trên.
Nếu có triệu chứng xơ vữa động mạch, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng để phát hiện:
Ngoài ra, bác sĩ còn nghe tim để xem có âm thanh bất thường hay không. Nếu có tiếng rít hay tiếng thổi thì chứng tỏ động mạch đang bị nghẽn. Lúc này, nếu nghi ngờ bệnh nhân bị xơ vữa động mạch thì bác sĩ sẽ yêu cầu làm thêm một số xét nghiệm khác như:
Để điều trị xơ vữa động mạch, bệnh nhân cần điều chỉnh thói quen ăn uống để giảm lượng tiêu thụ chất béo và cholesterol. Ngoài ra, cần tập thể dục nhiều hơn để cải thiện sức khỏe của tim và mạch máu.
Khi mới chớm bị xơ vữa động mạch thì những thay đổi về lối sống này là phương pháp điều trị bước đầu. Khi bệnh tiến triển nặng hơn, bạn sẽ cần đến các phương pháp điều trị bổ sung, ví dụ như dùng thuốc hoặc phẫu thuật.
Ai cũng biết chế độ ăn uống lành mạnh có vai trò quan trọng như thế nào đối với sức khỏe. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến nghị mọi người nên theo một chế độ ăn uống lành mạnh gồm có:
Ngoài ra còn có một số lời khuyên khác về chế độ ăn uống như:
Các loại thuốc có tác dụng ngăn tình trạng xơ vữa động mạch trở nên trầm trọng thêm.
Các loại thuốc thường được dùng để điều trị xơ vữa động mạch:
Aspirin đặc biệt có hiệu quả với những người có tiền sử mắc bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch (ví dụ như nhồi máu cơ tim và đột quỵ). Việc điều trị bằng aspirin sẽ giúp làm giảm nguy cơ mắc một số vấn đề khác về sức khỏe tim mạch.
Nếu chưa từng bị bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch thì chỉ nên dùng aspirin như một loại thuốc phòng ngừa.
Nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng thì bệnh nhân sẽ cần phẫu thuật.
Các phương pháp phẫu thuật để điều trị xơ vữa động mạch gồm có:
Sau khi được điều trị, bạn sẽ thấy sức khỏe có sự cải thiện dần theo thời gian. Tuy nhiên, mức độ thành công của việc điều trị còn phụ thuộc vào các yếu tố như:
Một khi các động mạch cứng lại thì không thể khôi phục lại như bình thường được nữa. Tuy nhiên, việc điều trị nguyên nhân gốc rễ và thực hiện theo một lối sống lành mạnh sẽ giúp làm chậm tốc độ tiến triển và ngăn ngừa tình trạng bệnh trở nên nặng hơn.
Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn về cách thay đổi thói quen sống cho phù hợp. Bên cạnh đó, bạn cũng cần phải dùng thuốc đúng theo chỉ định để kiểm soát tình trạng bệnh và tránh xảy ra các biến chứng không mong muốn.
Xơ vữa động mạch có thể gây ra các biến chứng như:
Xơ vữa động mạch cũng có thể gây ra bệnh sau đây:
Động mạch vành là các mạch máu cung cấp oxy và máu cho mô cơ tim. Bệnh động mạch vành (CAD) xảy ra khi các động mạch vành bị xơ cứng.
Động mạch cảnh là những động mạch ở cổ và có nhiệm vụ cung cấp máu cho não.
Những động mạch này cũng có thể bị tổn hại khi mảng bám tích tụ, gây gián đoạn sự tuần hoàn máu, từ đó làm giảm lượng máu và oxy đến mô và tế bào não.
Tìm hiểu thêm về bệnh động mạch cảnh.
Chân, cánh tay và phần dưới của cơ thể đều phải phụ thuộc vào động mạch cung cấp máu và oxy cho các mô. Động mạch bị xơ cứng có thể gây ra vấn đề về lưu thông máu ở những vùng này của cơ thể.
Các động mạch thận cung cấp máu cho thận. Đây là cơ quan có nhiệm vụ lọc các chất thải và nước thừa từ máu. Tình trạng xơ vữa động mạch có thể gây suy thận.
Việc thay đổi một số thói quen sống sẽ giúp ngăn ngừa cũng như là điều trị xơ vữa động mạch, đặc biệt là với những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.
Những thay đổi về thói quen sống này gồm có:
Tìm chúng tôi trên:-
-