Tại sao lại bị ngứa ngáy vùng kín khi mang thai?

Nội dung chính của bài viết

• Phụ nữ mang thai thường bị ngứa ngáy vùng kín vào một số thời điểm trong thai kỳ. Đây là một hiện tượng bình thường và phổ biến.
• Những nguyên nhân có thể gây ngứa vùng kín khi mang thai, đó là: viêm âm đạo do vi khuẩn, nhiễm trùng nấm men, khô âm đạo, tiếp xúc với các sản phẩm gây kích ứng.
• Ngoài ra viêm đường tiết niệu, ứ mật thai kỳ hay bị bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục cũng gây ra hiện tượng ngứa vùng kín khi mang thai.
• Bạn cần vệ sinh đúng cách, mặc đồ lót thông thoáng và hạn chế căng thẳng để giảm thiểu nguy cơ bị ngứa vùng kín khi mang thai. 
• Nếu bạn thấy lo lắng và hiện tượng này có đi kèm với các triệu chứng khác như đau rát, nóng đỏ hoặc vùng kín có mùi khó chịu thì cần đi khám.
• Bác sĩ sẽ xác định rõ nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.

Có nhiều nguyên nhân gây ngứa vùng kín khi mang thai. Một số trong đó là do những thay đổi trong cơ thể vào khoảng thời gian này nhưng đôi khi, nguyên nhân lại không liên quan đến thai kỳ. Dưới đây là những nguyên nhân có thể gây ngứa ngáy vùng kín khi mang thai cùng với những biện pháp điều trị và phòng ngừa.

Nguyên nhân

Những nguyên nhân có thể gây ngứa vùng kín khi mang thai gồm có:

Viêm âm đạo do vi khuẩn

Viêm âm đạo do vi khuẩn hay nhiễm khuẩn âm đạo là bệnh phụ khoa phổ biến, xảy ra khi sự cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại trong âm đạo bị phá vỡ. Cụ thể, số lượng vi khuẩn có lợi bị giảm đi, khiến vi khuẩn có hại sinh sôi, phát triển quá mức và gây viêm nhiễm. Viêm âm đạo do vi khuẩn thường xảy ra ở những phụ nữ có quan hệ tình dục, cho dù có mang thai hay không. Các triệu chứng thường gặp của vấn đề này gồm có:

• Khí hư (dịch tiết âm đạo) ra nhiều, loãng, màu trắng ngà, trắng xám hoặc vàng xanh
• Ngứa ngáy
• Nóng, đỏ, sưng
• Vùng kín có mùi tanh, đặc biệt là sau khi quan hệ tình dục

Nhiễm trùng nấm men

Ngoài vi khuẩn, âm đạo còn có sự tồn tại của nấm men và sự phát triển của các loại nấm này được kiểm soát bởi một số chủng vi khuẩn có lợi. Sự thay đổi nồng độ nội tiết tố trong thai kỳ sẽ phá vỡ sự cân bằng độ pH của âm đạo và tạo điều kiện cho nấm men, chủ yếu là nấm Candida sinh sôi vượt tầm kiểm soát. Vì lý do này nên nhiễm nấm âm đạo là một vấn đề mà rất nhiều phụ nữ gặp phải trong thời gian mang thai.

Các triệu chứng thường gặp gồm có:

• Ngứa ngáy
• Nóng, sưng đỏ
• Dịch tiết âm đạo đặc, màu trắng đục và vón cục
• Tăng tiết dịch âm đạo

Trong suốt thai kỳ, lượng dịch tiết âm đạo và dịch nhầy cổ tử cung được tạo ra nhiều hơn bình thường. Sự thay đổi nội tiết tố gây ra điều này còn làm mềm cổ tử cung và thành âm đạo.

Khí hư được tạo ra nhằm bảo vệ cho âm đạo không bị nhiễm trùng nhưng khi có quá nhiều thì có thể gây kích ứng vùng da âm hộ, dẫn đến hiện tượng sưng đỏ, nóng và ngứa.

Khô âm đạo

Ở một số phụ nữ, sự thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ còn gây khô âm đạo. Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng những người đang cho con bú khi tiếp tục thụ thai có nguy cơ gặp phải vấn đề này cao hơn.

Khô âm đạo gây kích ứng, sưng đỏ, đau rát và thậm chí chảy máu khi quan hệ tình dục.

Nồng độ progesterone thấp cũng có thể là nguyên nhân gây khô âm đạo ở một số phụ nữ mang thai. Vì đây là nội tiết tố cần thiết để duy trì thai kỳ nên cần thông báo ngay cho bác khi có triệu chứng khô âm đạo.

Tiếp xúc với các sản phẩm gây kích ứng

Trong thời gian mang thai, sự lưu thông máu đến âm đạo tăng lên, da trở nên căng và nhạy cảm hơn bình thường.

Vì lý do này nên các sản phẩm vẫn thường sử dụng trước khi mang thai giờ có thể gây kích ứng da, dẫn đến hiện tượng bị ngứa và đỏ. Một số sản phẩm có thể gây ra hiện tượng này gồm có:

• Bột giặt, nước giặt, nước xả quần áo
• Xà phòng, sữa tắm
• Dung dịch vệ sinh, thụt rửa

Viêm đường tiết niệu

Tử cung nằm trên bàng quang. Trong thai kỳ, khi tử cung to lên theo sự phát triển của thai nhi thì sẽ ngày càng tạo áp lực lớn lên bàng quang. Điều này sẽ ngăn cản sự giải phóng nước tiểu và khi nước tiểu bị ứ lại trong bàng quang thì có thể dẫn đến nhiễm trùng, viêm.

Vì lý do này nên những phụ nữ đang mang thai có nguy cơ bị viêm đường tiết niệu cao hơn.

Có nhiều loại vi khuẩn khác nhau có thể gây viêm đường tiết niệu, ví dụ như liên cầu khuẩn nhóm B (group B strep bacteria - GBS). Cứ 4 phụ nữ mang thai thì có một người xét nghiệm dương tính với GBS. Liên cầu khuẩn nhóm B ở người trưởng thành thường không biểu hiện triệu chứng. Tuy nhiên, vì vi khuẩn này có thể gây hại cho trẻ sơ sinh nên phụ nữ mang thai cần làm xét nghiệm kiểm tra.

Một số triệu chứng có thể gặp phải khi bị viêm đường tiết niệu gồm có:

• Thường xuyên buồn tiểu gấp
• Tiểu rắt
• Đau bụng
• Ngứa ngáy và nóng rát vùng kín, đặc biệt là khi đi tiểu
• Nước tiểu đục, có mùi nồng
• Lẫn máu trong nước tiểu
• Đau khi quan hệ tình dục
• Đau vùng chậu

Ứ mật thai kỳ

Ứ mật thai kỳ (cholestasis) là một bệnh về gan xảy ra trong những tháng sau của thai kỳ. Nguyên nhân gây ra bệnh này hiện vẫn chưa được hiểu rõ. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng là do di truyền và sự thay đổi nội tiết tố trong thời gian mang thai.

Ứ mật thai kỳ gây ngứa ngáy dữ dội ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Cơn ngứa có thể lan ra toàn bộ cơ thể, gồm có cả khu vực âm đạo. Vấn đề này không gây sưng đỏ và đau rát.

Bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục (STI)

Các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục, chẳng hạn như mụn rộp sinh dục, nhiễm HPV và trichomonas đều có triệu chứng là ngứa vùng kín.

Có thể bị bệnh từ trước khi mang thai hoặc nhiễm bệnh khi quan hệ tình dục không an toàn trong thời gian mang thai. Trong nhiều trường hợp, các bệnh này không biểu hiện triệu chứng.

Nhưng nếu có thì các triệu chứng thường là:

• Mẩn đỏ
• Cảm giác nóng rát
• Mụn cóc (bệnh mụn cóc sinh dục do nhiễm HPV)
• Sốt
• Dịch tiết âm đạo bất thường
• Các triệu chứng giống cúm như mệt mỏi, đau họng, đau đầu, nhức mỏi cơ,…

Các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục có thể gây hại cho cả mẹ và bé nhưng hoàn toàn có thể điều trị ngay trong thời gian đang mang thai để ngăn ngừa những rủi ro này.

Phương pháp điều trị

Ngứa vùng kín khi mang thai thường không có gì phải lo lắng và có thể xử lý bằng các phương pháp khắc phục, điều trị đơn giản.

Tuy nhiên, vì không phải loại thuốc điều trị nào cũng an toàn cho phụ nữ mang thai nên cần đi khám bác sĩ khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào để được kê thuốc phù hợp.

Phương pháp điều trị ngứa vùng kín sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể, gồm có:

• Thuốc trị nấm không kê đơn: Khi đi khám, nếu bác sĩ xác nhận là bị nhiễm nấm âm đạo thì sẽ cần điều trị bằng các loại thuốc bôi hoặc viên đặt trị nấm không kê đơn. Không được dùng fluconazole (Diflucan) vì loại thuốc trị nấm đường uống kê đơn này có thể gây sảy thai và không được dùng trong thời gian mang thai.
• Baking soda: Có thể làm dịu cảm giác ngứa ngáy bằng cách ngâm trong nước ấm có pha baking soda hoặc chấm dung dịch baking soda lên những chỗ bị ngứa.
• Chườm lạnh: Chườm lạnh cũng có tác dụng giảm ngứa.
• Tránh những sản phẩm gây kích ứng: Nếu nghi ngờ các sản phẩm đang dùng là nguyên nhân gây kích ứng và ngứa ngáy thì nên ngừng sử dụng ngay và chuyển sang các sản phẩm dịu nhẹ, có nguồn gốc tự nhiên dành riêng cho phụ nữ mang thai hoặc cho trẻ sơ sinh.
• Dùng thuốc kháng sinh: Nếu bị viêm đường tiết niệu, viêm âm đạo do vi khuẩn hay các bệnh lây truyền qua đường tình dục thì bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh để điều trị.
• Corticosteroid (corticoid): Các loại kem trị ngứa tại chỗ như corticosteroid có tác dụng giảm nhanh cơn ngứa.
• Các loại thuốc khác: Nếu bị ứ mật thì bác sĩ sẽ theo dõi và chỉ định dùng một số loại thuốc trị ứ mật.

Phòng ngừa

Ngứa ngáy vùng kín là điều khó tránh khỏi trong thời gian mang thai nhưng có một số biện pháp giũp giảm nguy cơ gặp phải vấn đề này, ví dụ như:

• Cố gắng duy trì độ pH âm đạo trong phạm vi bình thường bằng cách ăn nhiều sữa chua có chứa men sống. Ngoài ra cũng có thể dùng viên uống bổ sung men vi sinh nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước.
• Mặc đồ lót bằng chất liệu cotton hoặc các chất liệu thoáng khí khác
• Không mặc quần quá chật
• Khi quần bị ẩm thì cần thay ngay
• Tránh sử dụng các sản phẩm có mùi thơm, hóa chất hoặc chất gây kích ứng.
• Chú ý vệ sinh vùng kín cẩn thận
• Lau từ trước ra sau khi đi vệ sinh
• Không thụt rửa. Thụt rửa làm thay đổi sự cân bằng độ pH tự nhiên của âm đạo và loại bỏ những vi khuẩn có lợi.
• Cố gắng hạn chế căng thẳng bằng những biện pháp như tập yoga, ngồi thiền hoặc hít thở sâu.

Khi nào cần đi khám?

Khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào trong thời gian mang thai thì đều cần đi khám. Nếu bị ngứa vùng kín và đã thử các biện pháp khắc phục tại nhà hay thuốc không kê đơn nhưng không có tác dụng thì cũng cần báo ngay cho bác sĩ, đặc biệt là khi tình trạng ngứa ngáy còn đi kèm với các triệu chứng khác, chẳng hạn như đau rát hoặc dịch tiết âm đạo đặc, có màu bất thường, mùi khó chịu hay có lẫn máu.