Thuốc Zenatane: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng
1. Thuốc Zenatane công dụng là gì?
Thuốc Zenatane được sử dụng để điều trị mụn trứng cá khi không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác (ví dụ: benzoyl peroxide hoặc clindamycin bôi ngoài da hoặc tetracycline/minocycline đường uống).
Zenatane chứa hoạt chất Isotretinoin, thuộc nhóm thuốc retinoid hoạt động bằng cách giảm sản xuất bã nhờn trên da mặt. Da nhiều bã nhờn là yếu tố dẫn đến mụn trứng cá nghiêm trọng, nếu không được điều trị có thể để lại sẹo vĩnh viễn.
2. Cách sử dụng thuốc Zenatane
Người bệnh cần đọc hướng dẫn sử dụng thuốc do dược sĩ cung cấp trước khi bắt đầu sử dụng thuốc Zenatane. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào về isotretinoin, người bệnh hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng.
Người bệnh cần nuốt toàn bộ viên nang thuốc Zenatane, không được nghiền nát hoặc nhai. Isotretinoin thường được sử dụng 2 lần mỗi ngày kéo dài từ 15 đến 20 tuần, hoặc theo chỉ định cụ thể của bác sĩ da liễu.
Hầu hết các hướng dẫn sử dụng cho các dạng bào chế khác nhau của isotretinoin đều khuyến cáo uống thuốc trong bữa ăn. Thức ăn giúp tăng hấp thu thuốc Zenatane vào máu của người bệnh. Trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ để biết thêm thông tin về cách sử dụng thuốc, trong đó người bệnh cần uống thuốc Zenatane với một cốc nước đầy và không nằm trong ít nhất 10 phút sau khi uống.
Liều lượng thuốc Zenatane tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, cân nặng và phản ứng người bệnh với thuốc. Mụn trứng cá có thể trở nên tồi tệ hơn trong vài ngày đầu tiên dùng thuốc Zenatane và có thể mất đến 1-2 tháng trước khi nhận thấy lợi ích đầy đủ của thuốc. Nếu mụn trứng cá tái phát nghiêm trọng trở lại, người bệnh có thể bắt đầu đợt điều trị thứ 2 sau khi đã ngừng dùng thuốc trong 2 tháng. Nhà sản xuất không khuyến khích sử dụng isotretinoin kéo dài và không dùng nhiều hơn liều khuyến cáo.
Vì thuốc Zenatane có thể được hấp thụ qua da hoặc phổi và có thể gây hại cho thai nhi, phụ nữ đang mang thai hoặc có thể mang thai không nên sử dụng hoặc hít bột thuốc trong viên nang Zenatane.
3. Phản ứng phụ của thuốc Zenatane
Các tác dụng không mong muốn hay gặp của thuốc Zenatane bao gồm khô môi/miệng, sưng nhẹ mí mắt hoặc môi, da sần sùi, chảy máu cam, đau bụng hoặc mỏng tóc. Nếu bất kỳ dấu hiệu nào nêu trên kéo dài hoặc nặng hơn khi dùng thuốc Zenatane, người bệnh cần nhanh chóng thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ.
Một số tác dụng phụ nghiêm trọng của thuốc Zenatane cần báo cho bác sĩ ngay lập tức, bao gồm:
- Thay đổi tâm thần/tâm trạng (như trầm cảm, lo lắng, ý nghĩ tự tử);
- Cảm giác ngứa ran trên da;
- Đau lưng, đau cơ, đau khớp;
- Dấu hiệu nhiễm trùng (ví dụ: sốt, đau họng dai dẳng);
- Nuốt đau;
- Bong tróc da lòng bàn tay/lòng bàn chân.
Isotretinoin có thể gây ra bệnh lý viêm tụy nhưng rất ít gặp và hiếm khi gây tử vong. Ngưng thuốc Zenatane và báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu bệnh nhân phát triển các dấu hiệu như đau thượng vị dữ dội, buồn nôn/nôn ói dữ dội hoặc dai dẳng.
Ngưng sử dụng Zenatane và nhanh chóng thông báo cho bác sĩ nếu người bệnh có những tác dụng phụ rất nghiêm trọng sau:
- Đau đầu dữ dội;
- Thay đổi thị lực;
- Ù tai, giảm thính lực;
- Đau ngực;
- Vàng mắt, vàng da, nước tiểu sẫm màu;
- Tiêu chảy mức độ nặng;
- Chảy máu trực tràng.
Phản ứng dị ứng nghiêm trọng với thuốc Zenatane là rất hiếm. Tuy nhiên, người bệnh cần nhận sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu xuất hiện các triệu chứng dị ứng thuốc Zenatane nghiêm trọng, bao gồm: phát ban toàn thân, ngứa kèm sưng phù các bộ phận cơ thể, chóng mặt, khó thở.
Phụ nữ có thai không được dùng isotretinoin, đồng thời phụ nữ phải tránh mang thai trong quá trình sử dụng thuốc Zenatane. Dị tật bẩm sinh nghiêm trọng (đôi khi gây tử vong), sảy thai và sinh non là những tác dụng không mong muốn xảy ra khi sử dụng thuốc Zenatane trong thai kỳ.
Bệnh nhân nữ cần phải sử dụng 2 hình thức tránh thai hiệu quả (hoặc tránh quan hệ tình dục hoàn toàn) trong 1 tháng trước khi bắt đầu sử dụng isotretinoin, trong thời gian uống thuốc và trong ít nhất 1 tháng sau khi ngừng thuốc. Bệnh nhân dùng thuốc Zenatane phải được bác sĩ tư vấn tránh thai hàng tháng. Lưu ý không sử dụng loại thuốc tránh thai không chứa estrogen vì chúng có thể không hoạt động tốt với isotretinoin. Nếu bị trễ kinh hoặc có quan hệ tình dục bất cứ thời điểm nào mà không sử dụng 2 hình thức ngừa thai hiệu quả, người bệnh cần ngưng dùng thuốc Zenatane và liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
4. Lưu ý khi sử dụng thuốc Zenatane
Trước khi dùng isotretinoin, hãy cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết nếu bệnh nhân bị dị ứng với hoạt chất này hoặc dị ứng với các loại thuốc liên quan đến vitamin A (retinoid khác như tretinoin) hoặc bất kỳ dị ứng nào khác. Sản phẩm thuốc Zenatane có thể chứa các thành phần tá dược không hoạt động (như đậu nành, paraben), có thể gây ra phản ứng dị ứng.
Trước khi sử dụng thuốc Zenatane, tiền sử bệnh của bệnh nhân cần được khai thác cụ thể nhất, đặc biệt là các tình trạng bệnh như: bệnh tiểu đường, tiền sử gia đình hoặc cá nhân có mỡ máu cao (triglyceride), các vấn đề về tâm thần (như trầm cảm), bệnh gan, béo phì, chán ăn tâm lý, lạm dụng rượu, viêm tụy, mất xương (loãng xương, nhuyễn xương, giảm mật độ xương). Không hiến máu khi đang dùng isotretinoin và ít nhất 1 tháng sau khi ngừng dùng thuốc Zenatane.
Thuốc Zenatane có thể khiến bệnh nhân nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời, cần hạn chế thời gian tiếp xúc với ánh nắng, sử dụng kem chống nắng, mặc quần áo bảo vệ và báo cho bác sĩ biết ngay khi bị cháy nắng hoặc da đỏ.
Isotretinoin có thể ảnh hưởng đến thị lực ban đêm của bệnh nhân vì vậy không nên lái xe, sử dụng máy móc hoặc làm bất kỳ hoạt động nào đòi hỏi tầm nhìn rõ sau khi trời tối cho đến khi bệnh nhân chắc chắn rằng mình có thể thực hiện các hoạt động an toàn.
Không thực hiện các thủ thuật thẩm mỹ để làm mịn da (tẩy lông, laser, mài da) trong lúc sử dụng thuốc Zenatane và trong 6 tháng sau khi điều trị bằng isotretinoin.
Tránh sử dụng rượu trong khi dùng thuốc Zenatane vì thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc một số tác dụng phụ (như viêm tụy).
Thông tin hạn chế cho thấy hoạt chất isotretinoin có thể gây ra tác dụng làm mất xương. Do đó, nếu bệnh nhân chơi các môn thể thao tiếp xúc hoặc va chạm lặp đi lặp lại (bóng đá, bóng rổ, quần vợt...) có thể dẫn đến các vấn đề về xương, bao gồm tăng nguy cơ gãy xương. Isotretinoin còn có thể làm ngừng sự phát triển bình thường ở một số trẻ em (đóng mảng biểu mô).
Thận trọng khi sử dụng thuốc Zenatane ở người cao tuổi vì đây là đối tượng dễ nhạy cảm với tác dụng phụ lên xương. Thận trọng khi sử dụng thuốc Zenatane ở trẻ em vì trẻ có thể nhạy cảm hơn với tác dụng của thuốc, đặc biệt là đau lưng, đau khớp, đau cơ.
Thuốc Zenatane không được sử dụng trong thời kỳ mang thai hoặc những người có khả năng mang thai trong thời gian điều trị. Nếu bệnh nhân có thai hoặc nghi ngờ mang thai hãy thông báo cho bác sĩ ngay lập tức. Vì thuốc Zenatane có thể được hấp thụ qua da và phổi, gây hại cho thai nhi, do đó phụ nữ đang mang thai hoặc có thể mang thai không nên sử dụng thuốc Zenatane hoặc hít thở bụi từ viên nang.
Người bệnh cần phải thử thai 2 lần âm tính trước khi bắt đầu dùng thuốc Zenatane. Sau đó cần thử thai hàng tháng trong thời gian điều trị bằng isotretinoin, nếu kết quả dương tính, bệnh nhân phải ngừng dùng thuốc và hỏi ý kiến bác sĩ ngay.
Chưa rõ ràng về việc thuốc Zenatane có đi vào sữa mẹ hay không, tuy nhiên các loại thuốc tương tự có khả năng đi vào sữa mẹ, vì vậy việc cho con bú trong khi sử dụng thuốc Zenatane không được khuyến khích.
5. Tương tác của thuốc Zenatane
Tương tác thuốc có thể thay đổi cách hoạt động của thuốc Zenatane hoặc làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ nghiêm trọng. Một số sản phẩm có thể tương tác với thuốc Zenatane là: kháng sinh nhóm tetracyclin (như minocycline, tetracycline), vitamin A (như acitretin, bexarotene), thuốc gây mất xương (thuốc chống động kinh phenytoin, corticosteroid).
Hãy cho bác sĩ biết khi bệnh nhân bắt đầu dùng bất kỳ loại thuốc mới nào và thảo luận xem người bệnh có nên sử dụng biện pháp tránh thai đáng tin cậy bổ sung hay không. Khi xuất hiện bất kỳ đốm máu hoặc chảy máu đột ngột, người bệnh cần báo cho bác sĩ vì đây có thể là những dấu hiệu cho thấy việc ngừa thai không hoạt động tốt.
Các triệu chứng quá liều thuốc Zenatane có thể bao gồm: nôn mửa, đau dạ dày, đỏ bừng mặt, nhức đầu, mất thăng bằng. Không cho phép bất kỳ ai khác ngoài người bệnh được bác sĩ chỉ định dùng thuốc Zenatane vì nó có thể gây ra dị tật bẩm sinh và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
Người bệnh nên kiểm tra nồng độ cholesterol/triglycerid máu, kiểm tra mang thai, chức năng gan, số lượng bạch cầu, khám mắt... để theo dõi các tác dụng phụ của thuốc Zenatane.
Nếu bỏ lỡ một thuốc Zenatane, hãy bỏ qua liều thuốc đã quên và sử dụng thuốc vào thời điểm bình thường, không gấp đôi liều để bắt kịp. Bảo quản thuốc Zenatane trong điều kiện nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng và hơi ẩm, không trữ thuốc Zenatane trong phòng tắm, giữ thuốc ngoài tầm với của trẻ em và vật nuôi. Không xả thuốc Zenatane xuống bồn cầu hoặc đổ vào cống khi thuốc đã hết hạn hoặc không còn cần thiết.
Đau đầu do căng thẳng là tình trạng rất phổ biến hiện nay, nguyên nhân chính là do các cơ trở nên căng cứng do stress, lo lắng, chấn thương, trầm cảm... Ngoài các biện pháp thư giãn thì thuốc là một lựa chọn cấp thiết đối với tình trạng này, trong đó có thuốc Zebutal. Vậy Zebutal là thuốc gì?
Thuốc Xyzbac là một sản phẩm vitamin tổng hợp có tác dụng trong điều trị hoặc ngăn chặn sự thiếu hụt vitamin do chế độ ăn uống thiếu chất dinh dưỡng, do bệnh tật nào đó hoặc trong quá trình mang thai.
Thuốc Ursodiol dùng để điều trị và ngăn ngừa sự hình thành sỏi mật ở những người béo phì. Ngoài ra, Ursodiol còn được dùng để điều trị các bệnh về gan. Thuốc được sử dụng theo đường uống dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ.
Thuốc Viactiv là sản phẩm có hiệu quả và được lựa chọn sử dụng nhiều trong điều trị tình trạng canxi máu thấp. Để thuốc phát huy hiệu quả, an toàn cũng như hạn chế được tác dụng phụ, người bệnh nên sử dụng Viactiv theo chỉ định của bác sĩ.
Thuốc Xelpros là một thuốc giảm áp lực trong mắt, giúp điều trị một số bệnh về mắt nhất định như tăng nhãn áp góc mở, tăng huyết áp mắt. Vậy Xelpros nên dùng như thế nào cho hiệu quả?
Hiện nay, việc sử dụng thuốc để điều trị bệnh cảm cúm đã trở thành thói quen ở nhiều người. Trong đó, Tiffy và Decolgen là hai loại thuốc trị cảm cúm phổ biến được lựa chọn nhiều nhất. Tuy nhiên, sử dụng Tiffy hay Decolgen là tốt hơn khi bị cảm cúm là nỗi băn khoăn của hầu hết mọi người.
