Thuốc Xenazine: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Thuốc Xenazine hay còn được gọi là tetrabenazine, có tác dụng trong điều trị để giảm các cử động không kiểm soát được như múa giật do bệnh Huntington gây ra. Tuy nhiên nó không phải cách chữa khỏi bệnh. Giảm múa giật sẽ giúp bạn tham gia nhiều hơn vào các hoạt động bình thường hàng ngày.

Thuốc Xenazine giúp làm giảm số lượng của các chất tự nhiên nhất định trong não (monoamines như dopamine, serotonin, norepinephrine), trong đó có liên quan với thần kinh và chức năng cơ bắp. Xenazine thuộc nhóm thuốc được gọi là chất lắng đọng monoamine.

Thuốc Xenazine được bào chế dưới dạng viên nén màu vàng nhạt, hình trụ, được sử dụng bằng đường miệng có hoặc không có thức ăn thường là mỗi ngày một lần vào buổi sáng khi bạn lần đầu tiên bắt đầu điều trị hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Bác sĩ có thể tăng dần liều của bạn lên 2 hoặc 3 lần một ngày trong vài tuần. Việc tăng liều chậm sẽ giúp bác sĩ tìm ra liều tốt nhất cho bạn trong khi vẫn giữ các tác dụng phụ ở mức thấp nhất có thể. Liều lượng thuốc sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, phản ứng với điều trị và các loại thuốc khác mà bạn có thể đang sử dụng.

Người bệnh cần sử dụng thuốc Xenazine thường xuyên để có được nhiều lợi ích nhất từ nó. Nếu bạn ngừng dùng thuốc Xenazine trong vài ngày, sau đó bắt đầu dùng lại bạn có thể cần phải tăng liều từ từ cho đến khi đạt được liều thông thường. Tuyệt đối không tự ý tăng liều lượng của thuốc hay lạm dụng thuốc trong thời gian quá lâu. Điều này không làm cho tình trạng bệnh tiến triển tốt hơn mà còn làm tăng nguy cơ mắc phải những tác dụng không mong muốn.

Một số tác dụng không mong muốn có thể xảy ra khi sử dụng thuốc Xenazine bao gồm:

• Buồn ngủ
• Khó ngủ
• Mệt mỏi
• Chóng mặt
• Buồn nôn, nôn
• Đôi khi Xenazine có thể gây ra các tác dụng phụ tương tự các triệu chứng làm bệnh Huntington trở nên trầm trọng hơn. Bác sĩ có thể cần điều chỉnh liều lượng của bạn để xem liệu những tác dụng phụ này là do thuốc hay do bệnh. Hãy cho bác sĩ biết ngay lập tức nếu bạn có xuất hiện những triệu chứng như thay đổi trạng thái tâm thần (như trầm cảm, có ý nghĩ hoặc cố gắng tự tử, các vấn đề về suy nghĩ), các triệu chứng bệnh Parkinson (như run, chuyển động chậm lại, mất thăng bằng), khó nuốt, bồn chồn,...
• Tác dụng phụ nghiêm trọng như có dấu hiệu tăng prolactin hormone (bao gồm mở rộng ngực, bất thường ở vú sản xuất sữa, giảm khả năng tình dục, một sự thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt), nhịp tim nhanh, không đều, chóng mặt nghiêm trọng, ngất xỉu,...
• Thuốc Xenazine hiếm khi có thể gây ra tình trạng rất nghiêm trọng được gọi là hội chứng ác tính an thần kinh, các triệu chứng bao gồm sốt, cứng cơ, đau hoặc mềm cơ, yếu cơ, mệt mỏi nghiêm trọng, lú lẫn, đổ mồ hôi, nhịp tim nhanh không đều, nước tiểu sẫm màu, các dấu hiệu của thận như thay đổi lượng nước tiểu,...

Trước khi kê đơn thuốc, bác sĩ luôn cân nhắc lợi ích và hiệu quả mà thuốc Xenazine đem lại nhiều hơn nguy cơ mắc tác dụng phụ. Tuy nhiên, một số trường hợp khi dùng Xenazine vẫn có thể xảy ra tác dụng không mong muốn. Vì vậy, khi xuất hiện những triệu chứng bất thường đặc biệt là khi xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng với những dấu hiệu đi kèm như khó thở, chóng mặt nghiêm trọng, phát ban, sưng hoặc ngứa cổ họng, lưỡi, vùng mặt,... Trong trường hợp này, người bệnh cần thông báo ngay cho nhân viên y tế để được can thiệp ngay lập tức.

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Xenazine bao gồm:

• Thông báo tiền sử dị ứng với Xenazine hoặc deutetrabenazine hay bất kỳ dị ứng nào khác. Xenazine có thể chứa các thành phần của thuốc không hoạt động và có thể gây ra phản ứng dị ứng hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác.
• Thông báo tiền sử bệnh lý đặc biệt các vấn đề về gan, trầm cảm không được điều trị hoặc không đáp ứng với điều trị, có ý định tự tử, ung thư vú,...
• Xenazine có thể gây ra tình trạng ảnh hưởng tới nhịp tim kéo dài QT. QT kéo dài hiếm khi có thể gây ra nhịp tim nhanh không đều nghiêm trọng nhưng nếu xuất hiện các triệu chứng như ngất xỉu, chóng mặt thì cần được can thiệp y tế ngay lập tức.
• Nguy cơ xảy ra tình trạng QT kéo dài sẽ tăng lên nếu như bạn mắc phải một số bệnh lý nhất định (như QT kéo dài trong EKG, suy tim, nhịp tim chậm, tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch), hoặc đang dùng các loại thuốc khác có thể gây kéo dài QT.
• Mức độ thấp của magie hoặc kali trong máu cũng làm tăng nguy cơ mắc phải tình trạng QT kéo dài và đặc biệt tăng lên trong khi sử dụng một số loại thuốc ví dụ như thuốc lợi tiểu. Hãy thông báo cho bác sĩ biết nếu bạn gặp phải các tình trạng như tiêu chảy, đổ mồ hôi nhiều hoặc nôn mửa.
• Thuốc Xenazine có thể làm bạn chóng mặt hoặc buồn ngủ và có nguy cơ ngã. Vì vậy, hãy thay đổi tư thế từ từ, tránh làm những công việc cần tới sự tỉnh táo như lái xe, sử dụng máy móc,... Hạn chế uống rượu, sử dụng chất kích thích để làm giảm nguy cơ chóng mặt.
• Người lớn tuổi có thể nhạy cảm với các tác dụng phụ của thuốc Xenazine, đặc biệt là kéo dài QT.
• Trong thời kỳ mang thai, thuốc Xenazine chỉ nên sử dụng khi thật sự cần thiết. Hãy thảo luận với bác sĩ về rủi ro và lợi ích mà thuốc Xenazine đem lại.
• Một số xét nghiệm có thể cần được thực hiện định kỳ để theo dõi sự tiến triển của bạn hoặc kiểm tra tác dụng phụ.

Nếu bạn quên uống một liều thuốc Xenazine, hãy bổ sung lại trong thời gian càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu thời gian bạn nhớ ra gần với thời gian của liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục sử dụng thuốc như lịch trình ban đầu. Không được gấp đôi liều lượng sử dụng thuốc nhiều hơn so với phác đồ điều trị. Sử dụng thuốc quá liều Xenazine có thể gây ra những triệu chứng nghiêm trọng như cứng cơ, đau cơ, cố định vị trí hướng lên của nhãn cầu, đổ mồ hôi, chóng mặt, hoặc buồn ngủ nghiêm trọng,...

Tương tác thuốc có thể làm giảm tác dụng của thuốc Xenazine, hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng không mong muốn. Hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả những loại thuốc khác mà bạn đang dùng bao gồm vitamin, thuốc không kê đơn, thuốc được kê theo đơn và các sản phẩm thảo dược. Khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ, bạn không nên tự ý bắt đầu, dừng hoặc thay đổi liều lượng của bất kỳ loại thuốc nào.

Một số sản phẩm có thể tương tác với thuốc Xenazine như valbenazine. Dùng thuốc ức chế MAO với thuốc Xenazine có thể gây ra tương tác thuốc nghiêm trọng thậm chí có thể gây tử vong. Không dùng bất kỳ chất ức chế MAO nào (isocarboxazid, linezolid, xanh methylen, moclobemide, phenelzine, procarbazine, rasagiline, safinamide, selegiline, tranylcypromine) trong khi điều trị bằng thuốc Xenazine. Hầu hết các chất ức chế MAO cũng không nên dùng trong hai tuần trước và sau khi điều trị bằng thuốc Xenazine. Ngoài ra, tetrabenazine rất giống với deutetrabenazine. Không sử dụng thuốc có chứa deutetrabenazine trong khi quá trình sử dụng Xenazine.

Bảo quản thuốc Xenazine ở nhiệt độ 25 độ C hay 77 độ F, được phép lưu trữ trong thời gian ngắn từ 15-30 độ C (hoặc 59-86 độ F), tránh ánh sáng và những nơi ẩm ướt. Không bảo quản Xenazine ở nơi ẩm thấp hay trong ngăn đá. Mỗi loại thuốc khác nhau sẽ có những cách bảo quản khác nhau, vì vậy hãy đọc kỹ hướng dẫn bảo quản thuốc Xenazine trên bao bì, hoặc hỏi dược sĩ.

Để thuốc Xenazine tránh xa tầm với của trẻ em và thú nuôi trong gia đình. Khi thuốc đã bị hỏng không thể dùng được nữa hoặc đã quá hạn sử dụng hãy xử lý thuốc đúng quy trình. Không được tự ý vứt thuốc Xenazine vào môi trường như đường ống dẫn nước hoặc toilet trừ khi có yêu cầu. Hãy tham khảo thêm ý kiến của công ty môi trường xử lý rác thải hoặc dược sĩ về cách tiêu hủy thuốc Xenazine an toàn để giúp bảo vệ môi trường.

Tóm lại, thuốc xenazine thuộc nhóm thuốc được gọi là chất lắng đọng monoamine, có tác dụng trong điều trị bệnh Huntington. Xenazine giúp làm giảm các triệu chứng mà bệnh gây nên như cử động không kiểm soát được, múa giật,... Tuy nhiên, Xenazine có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn và tương tác thuốc, vì vậy hãy thông báo với bác sĩ tất cả loại thuốc mà bạn đang dùng để giảm nguy cơ mắc tác dụng phụ và đồng thời làm tăng tính hiệu quả cho quá trình điều trị.