Thuốc Ogestrel: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Thuốc Ogestrel là sự kết hợp của hai hormone estrogen (ethinyl estradiol) và progestin (drospirenone) có tác dụng tránh thai. Thuốc Ogestrel hoạt động chủ yếu theo cơ chế ngăn chặn sự phóng thích của trứng trong chu kỳ kinh nguyệt. Bên cạnh đó, thuốc cũng làm thay đổi niêm mạc tử cung để ngăn cản trứng đã thụ tinh gắn vào và làm cho dịch âm đạo dày hơn để giúp ngăn cản tinh trùng gặp trứng.

Nếu trứng đã thụ tinh không bám vào tử cung sẽ ra khỏi cơ thể. Ngoài tác dụng ngừa thai, thuốc tránh thai có thể khiến kinh nguyệt của bạn đều hơn, giảm nguy cơ mất nhiều máu và đau nhức trong thời kỳ kinh nguyệt, đồng thời giảm nguy cơ bị u nang buồng trứng. Sử dụng thuốc Ogestrel không giúp bạn hoặc bạn tình của bạn phòng ngừa những bệnh lây truyền qua đường tình dục (như HIV, lậu, chlamydia).

Thuốc Ogestrel được sử dụng bằng đường uống theo chỉ dẫn của bác sĩ cùng với thức ăn hoặc không, thường một lần mỗi ngày. Hãy lựa chọn một thời điểm bất kỳ trong ngày mà bạn dễ nhớ và uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày, cách nhau 24 giờ đồng hồ. Uống thuốc Ogestrel sau bữa ăn tối hoặc trước khi đi ngủ có thể giúp giảm đau bụng và buồn nôn.

Gói thuốc tránh thai có chứa 21 viên thuốc hoạt tính (có kích thích tố) và cũng có thể chứa 7 viên thuốc nhắc nhở (không có hormone) ở cuối gói. Trong vòng 21 ngày liên tiếp uống một viên thuốc có hoạt tính (có kích thích tố) một lần mỗi ngày. Nếu bạn đang dùng sản phẩm thuốc tránh thai có 28 viên thuốc, hãy uống viên thuốc không có hormone một lần mỗi ngày trong 7 ngày liên tiếp sau khi uống viên thuốc cuối cùng trừ khi có chỉ định khác của bác sĩ. Nếu bạn đang sử dụng sản phẩm thuốc tránh thai có 21 viên, không dùng bất kỳ viên không có hormone nào trong 7 ngày trừ khi có chỉ định khác của bác sĩ. Trong vòng 3 ngày sau khi uống viên thuốc cuối cùng trong chu kỳ bạn sẽ có kinh nguyệt trở lại. Sau khi bạn uống viên thuốc không có hormone cuối cùng trong gói hoặc đã qua 7 ngày mà không uống viên còn hoạt động, vào ngày hôm sau hãy bắt đầu một gói mới cho dù bạn có kinh nguyệt hay không, nếu bạn không có kinh, hãy hỏi ý kiến ​​bác sĩ.

Nếu đây là lần đầu tiên bạn đang sử dụng thuốc Ogestrel và không chuyển đổi từ một hình thức hormone ngừa thai, uống thuốc đầu tiên trong gói vào ngày chủ nhật đầu tiên sau khi bắt đầu kỳ kinh nguyệt của bạn hoặc vào ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt. Nếu kỳ kinh của bạn bắt đầu vào ngày chủ nhật, hãy bắt đầu dùng thuốc Ogestrel vào ngày đó. Chỉ sử dụng thuốc trong chu kỳ đầu tiên, sử dụng thêm một hình thức ngừa thai không nội tiết tố trong 7 ngày đầu để tránh thai cho đến khi thuốc có đủ thời gian phát huy tác dụng (như bao cao su, chất diệt tinh trùng). Nếu bắt đầu uống thuốc vào ngày đầu tiên của kỳ kinh, bạn không cần phải sử dụng biện pháp tránh thai dự phòng trong tuần đầu tiên.

Sử dụng thuốc Ogestrel thường xuyên để có được nhiều lợi ích nhất từ nó. Tuyệt đối không tăng liều dùng hay lạm dụng thuốc trong thời gian lâu hơn quy định. Điều này không làm cho tình trạng bệnh được cải thiện mà còn làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng không mong muốn.

Một số tác dụng không mong muốn có thể xảy ra khi sử dụng thuốc Ogestrel bao gồm:

• Buồn nôn, nôn
• Nhức đầu
• Đầy bụng
• Căng tức ngực
• Sưng mắt cá chân, bàn chân
• Thay đổi cân nặng
• Kinh nguyệt không đều: chảy máu bất thường âm đạo, trễ kinh,... đặc biệt trong vài tháng đầu sử dụng thuốc. Nếu bạn bị trễ kinh 2 kỳ liên tiếp (hoặc 1 kỳ kinh khi bạn chưa sử dụng thuốc đúng cách), hãy liên hệ với bác sĩ để thử thai.
• Tác dụng phụ nghiêm trọng: Xuất huyết âm đạo, thay đổi bất thường (như ra máu liên tục, ra máu nhiều đột ngột, trễ kinh), các triệu chứng của nồng độ kali trong máu tăng cao như yếu cơ, nhịp tim chậm không đều, nổi cục ở vú, đau bụng/ nặng bụng, nước tiểu sẫm màu, vàng mắt/ da, thay đổi tâm thần/ tâm trạng (chẳng hạn như trầm cảm mới/trầm trọng hơn, ý định tự tử).

Thuốc Ogestrel hiếm khi gây ra các vấn đề nghiêm trọng (đôi khi gây tử vong) do cục máu đông (chẳng hạn như huyết khối tĩnh mạch sâu, thuyên tắc phổi, đột quỵ, đau tim ). Nói chuyện với bác sĩ về những rủi ro và lợi ích của thuốc tránh thai Ogestrel. Nhận trợ giúp y tế ngay lập tức nếu bạn gặp phải như: khó thở đột ngột, đau ngực/hàm/cánh tay trái, đổ mồ hôi bất thường, lú lẫn, ho ra máu, chóng mặt/ ngất xỉu đột ngột, đau/sưng/nóng ở bẹn/bắp chân, ngứa ran/yếu/tê tay/chân, đau đầu bất thường (bao gồm nhức đầu với thay đổi thị lực/thiếu phối hợp, đau nửa đầu tồi tệ hơn, đau đầu đột ngột/rất nặng), khó nói, yếu một bên cơ thể, thay đổi thị lực đột ngột (chẳng hạn như mù một phần/hoàn toàn).

Trước khi kê đơn, bác sĩ luôn cân nhắc lợi ích của thuốc Ogestrel đem lại nhiều hơn nguy cơ mắc tác dụng phụ. Tuy nhiên, một số trường hợp khi dùng Ogestrel vẫn có thể xảy ra tác dụng không mong muốn. Vì vậy, khi thấy những dấu hiệu bất thường đặc biệt là trong trường hợp xảy ra phản ứng dị ứng với những triệu chứng kèm theo như phát ban, khó thở, chóng mặt nghiêm trọng, ngứa hoặc sưng vùng mặt, lưỡi, cổ họng,... Trong trường hợp này, người bệnh cần thông báo ngay cho nhân viên y tế để được can thiệp ngay lập tức.

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Ogestrel bao gồm:

• Thông báo tiền sử dị ứng với Ogestrel, estrogen (như ethinyl estradiol, mestranol) hoặc progestin (như norethindrone, desogestrel) hay bất kỳ dị ứng nào khác. Sản phẩm thuốc có thể chứa các thành phần không hoạt động và có thể gây ra phản ứng dị ứng hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác.
• Thông báo tiền sử bệnh lý đặc biệt là cục máu đông (ở chân, phổi, mắt), rối loạn đông máu (như thiếu hụt protein C hoặc protein S), cao huyết áp, ung thư (đặc biệt là ung thư nội mạc tử cung hoặc ung thư vú), mức cholesterol cao, tiểu đường, trầm cảm, tiền sử gia đình hoặc cá nhân mắc một chứng rối loạn sưng nào đó như phù mạch, các vấn đề về túi mật, đau đầu nghiêm trọng, chứng đau nửa đầu, các vấn đề về tim (như bệnh van tim, nhịp tim không đều, cơn đau tim trước đó), tiền sử vàng mắt, da khi mang thai hoặc trong khi sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố, bệnh thận, bệnh gan, đột quỵ, phù nề, các vấn đề về tuyến giáp, chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân.

• Nếu bạn bị tiểu đường, thuốc esgestrel có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu, các triệu chứng của đường huyết tăng cao như tăng cảm giác khát nước, đi tiểu,... Vì vậy, cần kiểm tra đường huyết thường xuyên trong quá trình điều trị.
• Nếu bạn vừa trải qua một cuộc phẫu thuật lớn hay bất động trong thời gian dài, điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc các cục máu đông đặc biệt là nếu bạn đang sử dụng hormone ngừa thai sản. Bạn có thể dùng thuốc Ogestrel một thời gian hoặc thực hiện các biện pháp phòng ngừa đặc biệt khác.
• Trước khi phẫu thuật hãy thông báo với bác sĩ hoặc nha sĩ về tất cả những loại thuốc mà bạn đang sử dụng bao gồm thuốc không kê theo toa, thuốc kê toa, vitamin và các sản phẩm làm từ thảo dược.
• Thuốc Ogestrel có thể làm tăng lượng kali, vì vậy trước khi sử dụng chất bổ sung kali hoặc chất thay thế muối có chứa kali hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ.
• Thuốc Ogestrel có thể gây ra tình trạng nám da và có thể trầm trọng hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Vì vậy, hãy tránh dùng các sản phẩm tẩy trắng và sử dụng kem chống nắng thường xuyên cũng như bộ đồ bảo vệ da khi ra ngoài trời.
• Nếu bạn bị cận hoặc đeo kính áp tròng, bạn có thể mắc các bệnh lý về thị lực hoặc gặp khó khăn khi đeo kính áp tròng. Hãy liên hệ với bác sĩ nhãn khoa nếu xảy ra những vấn đề này.
• Thuốc Ogestrel không nên được sử dụng trong thời kỳ mang thai. Vì vậy, nếu bạn đang mang thai hoặc nghĩ rằng mình có thể mang thai hãy nói với bác sĩ ngay lập tức. Trong trường hợp bạn vừa sinh con hoặc sảy thai hay phá thai sau 3 tháng đầu tiên, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về các biện pháp tránh thai đáng tin cậy và tìm hiểu thời điểm an toàn để bắt đầu sử dụng biện pháp tránh thai có chứa một dạng estrogen.
• Thuốc Ogestrel có thể làm giảm sản xuất sữa mẹ và một lượng nhỏ đi vào sữa mẹ có thể có tác dụng không mong muốn đối với trẻ bú mẹ. Vì vậy, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi cho con bú.
• Hãy khám sức khỏe tổng quát thường xuyên và thực hiện các xét nghiệm như huyết áp, khám vú, khám vùng chậu, các xét nghiệm nồng độ kali trong máu, phết tế bào cổ tử cung,... để theo dõi sự tiến triển và kiểm tra các tác dụng phụ. Bạn có thể tự kiểm tra vú hằng ngày theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Nếu bạn quên uống một liều thuốc Ogestrel, hãy bổ sung lại trong thời gian càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu thời gian bạn nhớ ra đã quên không uống thuốc gần với thời gian uống thuốc của liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như lịch dùng ban đầu. Tuyệt đối không được sử dụng gấp đôi liều dùng hơn so với phác đồ. Sử dụng thuốc quá liều Ogestrel có thể gây ra những triệu chứng nghiêm trọng như buồn nôn, nôn, đau dạ dày, tiêu chảy, suy nhược,...

Tương tác thuốc có thể làm giảm tác dụng của thuốc Ogestrel, hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng không mong muốn. Hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả những sản phẩm thuốc khác mà bạn đang sử dụng, bao gồm cả thuốc theo đơn, không kê đơn và các sản phẩm làm từ thảo dược. Không được dừng, bắt đầu hay thay đổi liều lượng của bất kỳ loại thuốc nào mà chưa có sự đồng ý của bác sĩ.

Một số sản phẩm thuốc có thể tương tác với Ogestrel bao gồm:

• Chất ức chế aromatase: anastrozole, exemestane,...
• Ospemifene
• Tamoxifen
• Tizanidine
• Acid tranexamic
• Một số loại thuốc kết hợp được sử dụng để điều trị viêm gan C mạn tính: ombitasvir, paritaprevir, ritonavir có hoặc không có dasabuvir.
• Một số loại thuốc có thể khiến việc tránh thai bằng hormone hoạt động kém hiệu quả hơn bằng cách giảm lượng hormone kiểm soát sinh sản trong cơ thể. Tác động này có thể dẫn tới mang thai ngoài ý muốn như rifamycins (như rifampin, rifabutin), các loại thuốc dùng để điều trị co giật (như barbiturat, carbamazepine, felbamate, phenytoin, primidone, topiramate), griseofulvin, modafinil, thuốc điều trị HIV (như nelfinavir, nevirapine, ritonavir),...

Ngoài ra, thuốc Ogestrel có thể can thiệp vào một số xét nghiệm trong phòng thí nghiệm như các yếu tố đông máu, tuyến giáp,... có thể gây ra kết quả sai lệch. Vì vậy, cần đảm bảo rằng các kỹ thuật viên, bác sĩ biết bạn đang sử dụng thuốc Ogestrel.

Bảo quản thuốc Ogestrel ở nhiệt độ phòng, tránh những nơi ẩm ướt và tránh ánh sáng. Không bảo quản Ogestrel ở nơi ẩm thấp hay trong ngăn đá. Mỗi loại thuốc sẽ có những cách bảo quản khác nhau, vì vậy hãy đọc kỹ hướng dẫn bảo quản thuốc Ogestrel trên bao bì, hoặc hỏi dược sĩ. Để thuốc Ogestrel tránh xa tầm với của trẻ em và thú nuôi trong gia đình. Khi thuốc đã quá hạn sử dụng hoặc không thể dùng được nữa hãy xử lý thuốc đúng cách. Không được tự ý vứt thuốc Ogestrel vào môi trường như đường ống dẫn nước hoặc toilet trừ khi có yêu cầu. Hãy tham khảo thêm ý kiến của công ty xử lý rác thải hoặc dược sĩ về cách tiêu hủy thuốc Ogestrel an toàn giúp bảo vệ môi trường.

Tóm lại, thuốc Ogestrel là hormone kết hợp có tác dụng tránh thai. Ogestrel hoạt động chủ yếu bằng cách ngăn chặn sự phóng thích của trứng trong chu kỳ kinh nguyệt, thay đổi niêm mạc tử cung để ngăn cản trứng đã thụ tinh gắn vào và làm cho dịch âm đạo dày hơn nhằm giúp ngăn cản tinh trùng gặp trứng. Tuy nhiên, Ogestrel có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn và tương tác thuốc, vì vậy hãy thông báo với bác sĩ những sản phẩm thuốc bạn đang sử dụng để giảm nguy cơ mắc tác dụng không mong muốn và tăng hiệu quả cho quá trình điều trị.

webmd.com