Thoát vị thắt lưng - bệnh viện 103

Thoát vị thắt lưng là sự đi ra của bao thoát vị ở thành bụng sau, qua các khe ở giữa các lớp cơ và xương ở vùng thắt lưng.

1.Nguyên nhân bệnh sinh

• Có nhiều nguyên nhân phát sinh thoát vị thắt lưng:
• Có thể là hậu quả của chấn thương hoặc sự phát triển không bình thường của cân cơ vùng này.
• Borchardt chia thoát vị thắt lưng ra: thoát vị bẩm sinh, chấn thương, bệnh lý và tự phát. Thoát vị bên trái gặp nhiều hơn bên phải.

2.Giải phẫu bệnh lý

• Thoát vị thắt lưng có thể xảy ra ở một trong hai nơi: vùng tam giác Jean Louis-Petit hoặc tứ giác Crtneflt.
• Thoát vị ở tam giác Jean-Louis-Petit gặp nhiều hơn. Bao thoát vị đi qua khe hở của cân ngang để vào trong tam giác Jean-Louis-Petit. Tam giác này được giới hạn bởi cơ lưng to, cơ chéo lớn và phía dưới là mào chậu.
• Tứ giác Grynfelt được giới hạn bởi phía trên là cơ răng sau dưới và xương sườn 12,  ở phía dưới cơ vuông thắt lưng và cơ chéo bé. Hình dạng kích  thước của tứ giác Grynfelt thay đổi theo chiều dài của xương sườn 12. Khi xương sườn 12 dài thì tứ giác Grynfelt đôi khi không có hoặc chỉ là một khe, nhưng khi xương sườn 12 ngắn thì kích thước của nó sẽ to lên.
• Thoát vị thắt lưng có thể có túi mà nội dung của nó là ruột non, mạc nối. Nhưng nó có thể không có túi khi nội dung của thoát vị là một u mỡ, đại tràng lên, đại tràng xuống và thận.

3.Triệu chứng và chẩn đoán

• Triệu chứng chính của thoát vị thắt lưng là có một khối phồng ở vùng thắt lưng. Khối phồng này có kích thước thay đổi tuỳ theo tư thế và mức gắng sức của bệnh nhân.
• Thoát vị ở tam giác Jean-Louis-Petit thì có thể nhìn thấy vì bao thoát vị thường nằm ngang dưới da. Còn thoát vị ở  tứ giác Grynfelt thì khó nhìn thấy vì trên bao thoát vị là cơ lưng to hay cơ chéo to che phủ.

Chẩn đoán thoát vị thắt lưng thường không khó khi thấy một khối phồng ở thắt lưng.

Khối phồng này mất đi khi nằm nghiêng sang bên kia hay nằm sấp. Khối phồng lại xuất hiện khi bệnh nhân quay sang bên đối diện hay làm một nghiệm pháp gắng sức. Trong những trường hợp khó có thể chẩn đoán bằng X quang.

Trong những trường hợp thoát vị không hồi phục thì dễ chẩn đoán nhầm với một u mỡ.

4. Điều trị

Thoát vị thắt lưng chỉ có thể điều trị được bằng phẫu thuật.

Rạch da trên khối  thoát vị từ xương sườn 12 đến mào chậu, tìm bao thoát vị.

Mở bao thoát vị và đẩy các tạng vào trong. Nếu bao thoát vị có cuống thì phải cắt bỏ bao thoát vị sau khi thắt cổ túi, nếu bao thoát vị không có cuống thì khâu kín và làm túi bé lại bằng các mũi chỉ hình túi chồng lên nhau.

Đóng lỗ thoát vị: cách thức đóng tuỳ thuộc vào kích thước của lỗ và phải tôn trọng giải phẫu ở vùng thoát vị:

• Nếu lỗ bé: xử trí đơn giản, chỉ khâu bờ của lỗ thoát vị bằng mũi chỉ rời.
• Nếu lỗ rộng thì tạo hình bằng cân và cơ  ở vùng thoát vị bằng cách tách một miếng cơ lưng to hoặc cơ chéo to và khâu bít lỗ lại. Hoặc tạo hình bằng những mảnh ghép nhân tạo (prothèses). Pinana ở Rome trong một trường hợp thoát vị Grynfelt đã khâu gấp cân cơ ngang, sau đó khâu bờ trên của cơ chéo bé với các khối cơ cột sống, cuối cùng khâu cơ lưng to với cơ chéo to.

Nguồn: Bệnh viện 103