Phẫu thuật nạo V.A - bệnh viện 103

1. Đại cương:

• V.A (Végétations Adenoides) hay Amydan vòm là một tổ chức bạch huyết  thuộc vòng waldayer.
• Vị trí: nằm ở vòm họng, ngay sau hốc mũi, gặp ở trẻ nhỏ là chính.
• Chức năng: là hàng rào chắn miễn dịch đầu tiên của cửa ngõ cơ thể chông các kháng nguyên gây bệnh đi vào đường thở trẻ nhỏ .

2. Chỉ định và chống chỉ định.

2.1. Chỉ định:

• Viêm V.A tái phát nhiều lần gây ra các biến chứng:
• Viêm tai giữa cấp và mãn tính.
• Viêm thanh khí phế quản mãn tính.
• Viêm mũi.
• Rối loạn tiêu hoá.
• Viêm cầu thận.
• Viêm hạch cổ.
• Bộ mặt VA.
• Tuổi chủ yếu 6 tháng – 6 tuổi.

2.2.  Chống chỉ định:

Chống chỉ định tuyệt đối:

• Bệnh máu, tim, lao tiến triển.
• Hở hàm ếch.

Chống chỉ định tương đối:

• Viêm cấp: sốt, ho.
• Ỉa chảy, mụn nhọt.
• Tiêm phòng.
• Trong vùng dịch.

3. Kỹ thuật:

3.1. Chuẩn bị trước mổ:

Bệnh nhân:

• Làm các xét nghiệm cơ bản.
• Nhịn ăn sáng.
• Lấy mạch, nhiệt độ, huyết áp.

Dụng cụ:

• Thìa nạo V.A có rổ.
• Đè lưỡi hoặc banh miệng.
• Khay quả đậu.
• Đèn clar.

3.2. Kỹ thuật:

Thầy thuốc đội đèn clar, ngồi trên ghế , bàn dụng cụ để bên phải.

Y tá bê và giữ bệnh nhân: sau khi dung 1 khăn to quấn tròn trẻ từ vai đến chân, ytá ngồi trên ghế, đặt bệnh nhân vào giữa hai đùi và khẹp chặt lấy chân bệnh nhân, tay phải ôm ngang người bệnh nhân và giữ chặt 2 tay, tay trái giữ đầu bệnh nhân tì vào ngực.

Thì 1: Đè lưỡi bệnh nhân (có thể dùng banh miệng).

Thì 2: Đưa thìa nạo V.A vào vòm mũi họng.

Thầy thuốc tay trái cầm đè lưỡi ấn xuống để nhìn rõ eo họng. Tay phải cầm cán thìa nạo nằm ngang chui qua eo họng luồn sau lưỡi gà-ngay lập tức xoay thìa nạo tư thế thẳng đứng đưa lên trên và ra sau đểthìa nạo úp chụp lên khối V.A.

Thì 3: Nạo khối VA:

• Cán thìa nạo chếch 30-40 độ so với sàn miệng thầy thuốc cầm thìa nạotì vào nóc vòm và gạt nhanh lưỡi nạo từ trước ra sau, từ trên xuống dưới và rút lưỡi nạo ra ngoài họng.
• Người phụ nhanh chóng dùng tay giữ đầu bệnh nhân tỳ ra phía trước, cúi gập đầu bệnh nhân xuống khay để máu không chảy vào đường thở.
• Có thể nạo cả V.A vòi nhĩ bằng cách đưa chếch thìa nạo 30 độ (chủ yếu nạo ở trẻ lớn)

4. Chăm sóc sau mổ:

• Kháng sinh 5 ngày.
• Nhỏ mũi 5 ngày.

5. Tai biến:

• Ngừng thở: Đặt bệnh nhân nằm, kéo lưỡi, hô hấp nhân tạo, thở ôxy.
• Chảy máu đường thở: cúi gập đầu nhanh sau khi rút thìa nạo ra khỏi miệng.
• Rơi mảnh V.A, hoặc gãy rổ rơi vào đường thở.
• Chảy máu kéo dài.

Nguồn: Bệnh viện 103