Điều cần biết về ngộ độc Methanol - bệnh viện 103

Đại cương

Là tình trạng ngộ độc ít gặp. Methanol là một loại cồn công nghiệp sản phẩm cuối của nhiều quy trình sản xuất, từ hiện tượng tự chuyển hóa của nhiều loại quả (số lượng ít), từ phân hủy rác.

Methanol có nhiều cộng dụng khác nhau (làm sơn, lau chùi véc-ni, dung môi,…), nhưng không uống được. Methanol bản thân không  độc nhưng các chất chuyển hóa của nó rất độc.

Methanol được hấp thu nhanh chóng và hoàn toàn qua đường tiêu hoá (nồng độ đỉnh đạt được sau 30 90 phút), có thể hấp thu qua da và đường hô hấp. Phần lớn được chuyển hoá qua gan nhưng chậm hơn so với ethanol và ethylen glycol, giải thích cho hiện tượng nhiễm độc xuất hiện chậm.

Triệu chứng 

Pha yên tĩnh:

• 0,5 giờ 4 giờ, có thể đến 24 giờ.

Toàn phát:

• Thần kinh: rối loạn ý thức với nhiều mức độ khác nhau, có thể co giật, hôn mê.
• Hô hấp: khó thở, thở nhanh sâu, thở chậm.
• Thị giác: Nhìn mờ, viêm thị thần kinh.
• Toan chuyển hóa.
• Các triệu chứng khác: viêm tụy, suy thận cấp, mạch nhanh, tụt huyết áp.

Cận lâm sàng:

• Định lượng nồng độ methanol trong máu (ít cơ sở làm được).
• Khí máu động mạch: toan chuyển hóa do tăng khoảng trống anion.
• Tăng khoảng trống áp lực thẩm thấu.
• CT/MRI sọ não: Ưu thế tại các hạch nền và tại nhân bèo sẫm, nhiều hình thái tổn thương. Tổn thương trong giai đoạn cấp và sau này.
• Khám mắt: gai thị phù nề, sung huyết, xuất huyết, giai đoạn muộn teo gai thị và mất thị lực không phục hồi.

Điều trị

Thải độc:

• Lọc máu ngoài thận IHD là phương pháp tối ưu giúp lấy methanol và chất chuyển hóa ra khỏi cơ thể.
• Antidote: fomepizole và ethanol, acid folinic.

Điều trị hồi sức:

• Kiểm soát đường thở
• Duy trì huyế táp
• Điều trị toan chuyển hóa
• Điều trị suy thận
• Tiên lượng (gần): dè dặt, bệnh nặng, có thể bỏ sót

Nguồn: Bệnh viện 103