Dẫn lưu đài bể thận qua da

Dẫn lưu bể thận qua da là thiết lập một đường dẫn lưu nước tiểu từ bể thận ra ngoài qua da nhằm giải quyết tình trạng ứ nước trong bể thận, ứ mủ bể thận tránh nhiễm trùng tại chỗ, hạn chế khả năng nhiễm trùng lan rộng hơn.

Dẫn lưu bể thận qua da chỉ là biện pháp mang tính chất tạm thời nhằm giải quyết những trường hợp cấp tính, và kéo dài thời gian giúp nâng thể trạng cho người bệnh để tạo điều kiện cho việc giải quyết những nguyên nhân gây tắc nghẽn.

2.1 Chỉ định

• Sỏi thận, sỏi niệu quản hoặc viêm xơ hóa co thắt niệu quản
• Viêm ứ mủ bể thận
• Chít hẹp niệu quản sau phẫu thuật
• Bệnh ác tính: ung thư tử cung, ung thư hệ tiết niệu, tuyến tiền liệt, hay ung thư xương chậu di căn,...
• Trong thai kỳ có xuất hiện tắc nghẽn đường bài xuất và chưa thể xử trí triệt để được nguyên nhân tắc nghẽn

2.2 Chống chỉ định

• Rối loạn đông máu nặng điều trị không đáp ứng
• Đang điều trị với thuốc chống đông như: heparin
• Khối u thận, lao thận
• Bệnh toàn thể nặng tiên lượng tử vong

3.1 Chuẩn bị

Trước khi dẫn lưu đài bể thận qua da, người bệnh cần được làm các xét nghiệm cơ bản, đông máu cơ bản. Ngoài ra cần siêu âm thận tiết niệu, và có thể được chụp X quang hệ tiết niệu trong những trường hợp có sỏi đường tiết niệu.

Đối với người bệnh có biểu hiện nhiễm trùng, thận ứ mủ phải được sử dụng kháng sinh trước khi làm thủ thuật, và ký giấy cam kết đồng ý làm thủ thuật dẫn lưu đài bể thận qua da.

3.2 Các bước tiến hành thủ thuật

• Kiểm tra hồ sơ: Kiểm tra các xét nghiệm đã làm
• Kiểm tra người bệnh: Đối chiếu tên, tuổi và chẩn đoán bệnh
• Người bệnh được thử phản ứng với thuốc gây tê lidocain
• Người bệnh được kiểm tra các mạch, huyết áp trước khi tiến hành thủ thuật
• Người bệnh được nằm nghiêng bộc lộ bên thân cần dẫn lưu
• Bác sĩ cần phải rửa tay, đi găng vô trùng 35
• Sát trùng vùng da định dẫn lưu và trải săng vô trùng loại có lỗ
• Định vị bằng siêu âm để tìm điểm dẫn lưu vào bể thận
• Gây tê vùng dẫn lưu
• Đưa sonde chuyên dụng vào bể thận được sự hướng dẫn của siêu âm. Dùng bơm 20ml rút dịch trong bể thận ra ngoài.
• Lấy mẫu xét nghiệm dịch: sinh hóa, tế bào, cấy định danh vi khuẩn, PCR lao.
• Luồn ống dẫn lưu vào trong bể thận, rút nòng sonde và luồn ống vào bể thận.
• Khi sonde dẫn lưu đã đặt đúng vị trí trong bể thận thì tiến hành nối sonde dẫn lưu với bộ dây truyền và túi đựng nước tiểu.
• Khâu cố định sonde dẫn lưu. Sau đó siêu âm để kiểm tra lại vị trí sonde dẫn lưu trong bể thận.
• Băng vùng chân dẫn lưu lại.

3.3 Theo dõi và xử trí tai biến

Sau khi làm thủ thuật người bệnh cần được theo dõi các dấu hiệu sinh tồn bao gồm: mạch, nhiệt độ, huyết áp và nhịp thở. Dùng thuốc giảm đau và kháng sinh theo y lệnh nếu người bệnh đau. Ngoài ra, cần theo dõi tính chất dịch như số lượng, màu sắc qua sonde dẫn lưu. Sau 24 giờ cần siêu âm lại thận tiết niệu.

Một số tai biến có thể xảy ra sau dẫn lưu như:

• Chảy máu: Theo dõi màu sắc nước tiểu chảy qua dẫn lưu thận, nếu chảy máu ít điều trị nội khoa. Nếu điều trị nội khoa không kết quả cần tiến hành chụp mạch để xác định nguồn chảy máu và nút mạch. Có thể chảy máu từ mạch máu liên sườn hoặc từ nhu mô. Trường hợp chảy máu nghiêm trọng từ các nhánh của động mạch thận, cần truyền máu để giúp ổn định tình trạng của người bệnh..
• Nhiễm khuẩn: sử dụng kháng sinh phòng ngừa nhiễm khuẩn
• Tổn thương các cơ quan lân cận hiếm gặp ví dụ như: đại tràng, trong hầu hết những trường hợp được điều trị bảo tồn với kháng sinh và nhịn ăn.
• Áp xe quanh thận do rò nước tiểu: đầu tiên cần điều trị nội khoa bằng kháng sinh, chống viêm. Nếu điều trị nội khoa không có hiệu quả thì phải mổ làm sạch dẫn lưu khoang quanh thận.