Đặt bóng dạ dày

Đặt bóng dạ dày là gì?

Đặt bóng dạ dày là một biện pháp giảm cân, trong đó một quả bóng silicone chứa nước muối được đưa vào bên trong dạ dày. Điều này giúp giảm cân bằng cách tạo cảm giác no nhanh hơn khi ăn và do đó sẽ ăn ít đi.

Đặt bóng dạ dày là giải pháp dành cho những người bị béo phì, đã thử giảm cân bằng cách ăn kiêng hoặc tập thể dục nhưng không hiệu quả.

Giống như các biện pháp giảm cân khác, kết quả đạt được sau khi đặt bóng dạ dày cũng phụ thuộc rất nhiều vào ý chí của người bệnh. Người bệnh cần phải thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh vĩnh viễn và tập thể dục thường xuyên thì mới có thể giảm cân thành công và duy trì cân nặng ổn định sau giảm.

Mục đích cần đặt bóng dạ dày

Đặt bóng vào dạ dày là một phương pháp giảm cân để điều trị béo phì. Giảm cân sẽ làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến thừa cân, béo phì như:

• Trào ngược dạ dày thực quản
• Bệnh tim mạch và đột quỵ
• Cao huyết áp
• Ngưng thở khi ngủ
• Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) hay viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH)
• Tiểu đường tuýp 2
• Cholesterol cao
• Viêm xương khớp

Đặt bóng dạ dày và các biện pháp giảm cân xâm lấn khác như phẫu thuật cắt vạt dạ dày hay nối tắt dạ dày thường chỉ được thực hiện khi đã thử nhiều chế độ ăn kiêng và tập thể dục nhưng không hiệu quả.

Cơ chế giảm cân của đặt bóng dạ dày

Phương pháp đặt bóng vào dạ dày giúp giảm cân theo 2 cơ chế chính:

Thứ nhất là thu nhỏ dạ dày – nơi chứa thức ăn sau khi đi qua thực quản. Thể tích trung bình của dạ dày là 1,5 lít và quả bóng silicone sẽ chiếm gần một nửa không gian bên trong cơ quan này. Như vậy là dạ dày sẽ chỉ có thể chứa được khoảng 50 - 60% lượng thức ăn so với trước, dẫn đến không còn ăn được nhiều như bình thường nữa.

Cơ chế thứ hai là quả bóng sẽ hạn chế sự dịch chuyển của thức ăn và nước uống bên trong dạ dày. Điều này về cơ bản sẽ làm chậm tốc độ thức ăn đi qua dạ dày, giúp cảm thấy no nhanh hơn và no lâu hơn.

Ngoài ra, việc đặt bóng vào dạ dày có thể còn làm thay đổi nồng độ hormone kiểm soát cảm giác thèm ăn.

Bóng được đặt trong dạ dày bao lâu?

Quả bóng silicone được để trong dạ dày trong thời gian 6 tháng. Sau 6 tháng, bóng sẽ được rút nước muối và lấy ra ngoài bằng kỹ thuật nội soi.

Ưu và nhược điểm của phương pháp đặt bóng dạ dày

Giống như phẫu thuật giảm cân, phương pháp đặt bóng dạ dày cũng có những ưu điểm và nhược điểm.

Ưu điểm:

• Không cần phẫu thuật, chỉ xâm lấn tối thiểu.
• Quá trình thực hiện nhanh chóng và đơn giản (tuy nhiên, một số loại bóng có thể cần gây mê)
• Giúp giảm cân.
• Giúp duy trì hiệu quả giảm cân lâu dài nếu kết hợp với chế độ ăn kiêng và tập thể dục.
• Có thể giảm từ 10 đến 20kg, tùy thuộc vào cân nặng ban đầu và chế độ ăn uống, tập luyện. Hầu hết những người đặt bóng dạ dày đều giảm được khoảng 30% cân nặng thừa hoặc 10% - 30% tổng khối lượng cơ thể ban đầu.
• Giúp cảm thấy no nhanh hơn và ít bị đói hơn trong thời gian đặt bóng.

Nhược điểm:

• Trào ngược axit là một vấn đề phổ biến sau khi đặt bóng dạ dày. Do đó, bác sĩ thường kê kèm các loại thuốc chống trào ngược axit.
• Có thể bị buồn nôn và nôn trong vài ngày đầu.
• Tình trạng nôn mửa sau khi ăn có thể tiếp diễn trong vài tuần đầu.
• Bóng chỉ được để trong dạ dày tạm thời nên cân nặng có thể tăng trở lại sau khi lấy bóng ra.
• Có thể gây co thắt dạ dày.
• Có thể bị khó ngủ do khó chịu ở đường tiêu hóa hoặc trào ngược axit dạ dày khi nằm.
• Nếu quả bóng được bơm quá đầy thì có thể dẫn đến viêm tụy cấp nhưng đây là một rủi ro hiếm gặp.

Đặt bóng dạ dày dành cho đối tượng nào?

Đặt bóng dạ dày là một giải pháp giảm cân dành cho những người:

• Chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 30 đến 40 (béo phì)
• Có thể thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục để giảm cân
• Cam kết tái khám thường xuyên
• Chưa từng phẫu thuật dạ dày hoặc thực quản trước đây

Đặt bóng dạ dày không phù hợp với những người mới chỉ bị thừa cân. Trong quá trình kiểm tra, bác sĩ sẽ đánh giá cụ thể xem có cần thiết phải thực hiện phương pháp này hay không.

Rủi ro khi đặt bóng dạ dày

Khoảng một phần ba số người đặt bóng dạ dày gặp phải tình trạng đau và buồn nôn ngay sau thủ thuật. Tuy nhiên, những hiện tượng này thường chỉ kéo dài vài ngày và có thể kiểm soát bằng các loại thuốc uống.

Mặc dù hiếm gặp nhưng một số vấn đề nghiêm trọng có thể xảy ra sau khi đặt bóng dạ dày. Cần thông báo ngay cho bác sĩ nếu cảm thấy buồn nôn, nôn mửa và đau bụng sau khi đặt bóng.

Một trong các rủi ro tiềm ẩn là quả bóng bị xẹp và di chuyển qua đường tiêu hóa. Điều này có thể gây tắc nghẽn và cần phải tiến hành thủ thuật nội soi hoặc phẫu thuật để lấy bóng ra ngoài.

Các rủi ro khác có thể xảy ra còn có: bóng được bơm căng quá mức, viêm tụy cấp, loét hoặc thủng dạ dày, đây là một vấn đề cần phải phẫu thuật để điều trị.

Chuẩn bị trước khi đặt bóng dạ dày

Nhân viên y tế sẽ hướng dẫn cụ thể những gì cần chuẩn bị trước khi đặt bóng dạ dày. Người bệnh sẽ được thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết trước khi tiến hành đặt bóng.

Thông thường, người bệnh sẽ không được uống bất cứ thứ gì trong vòng 6 tiếng và không ăn trong vòng 12 tiếng trước thủ thuật để tránh bị buồn nôn sau khi quả bóng được bơm căng. Nên nhờ người đưa đón hoặc gọi xe để về nhà sau khi hoàn tất thủ thuật. Bác sĩ sẽ kê thuốc chống trào ngược axit dạ dày và thuốc chống buồn nôn. Hãy mua sẵn các loại thuốc này từ trước để có thể dùng ngay khi có triệu chứng khó chịu.

Quy trình đặt bóng dạ dày

Quy trình đặt bóng vào dạ dày thường chỉ cần tiền mê và được thực hiện bằng kỹ thuật nội soi.

Trước tiên, bác sĩ sẽ đưa một ống dài, hẹp (ống thông) có gắn bóng silicone qua cổ họng xuống dạ dày. Tiếp theo, bác sĩ đưa ống nội soi (ống dài có có gắn đèn và camera) vào bên trong dạ dày. Hình ảnh từ camera giúp đặt bóng vào đúng vị trí và quan sát quá trình bơm nước muối vào quả bóng. Sau khi xác nhận bóng đã ở đúng vị trí, tiến hành bơm nước muối. Thể tích nước muối tối thiểu là 400cc và tối đa là 700cc. Sau khi bơm đủ lượng nước muối cần thiết, khóa van để ngăn nước muối bị rò ra ngoài và rút ống thông cùng ống nội soi.

Toàn bộ quá trình này mất khoảng nửa tiếng. Thông thường người bệnh có thể về nhà trong vòng từ 1 đến 2 tiếng sau khi thủ thuật hoàn tất.

Sau khi đặt bóng dạ dày

Ngay sau khi bóng được đặt vào dạ dày, người bệnh sẽ cảm thấy khó chịu và hiện tượng này có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Đây là điều bình thường nhưng nếu cảm thấy đau đớn hay có bất kỳ biểu hiện bất thường nào thì cần phải báo ngay cho bác sĩ.

Trong một tuần đầu tiên, đa số mọi người đều không cảm thấy đói và cảm giác buồn nôn thường sẽ tăng lên mỗi khi ăn.

Cảm giác thèm ăn sẽ dần dần quay trở lại vào tuần thứ 2 nhưng chỉ ăn một ít là sẽ cảm thấy no.

Người bệnh có thể uống một lượng nhỏ chất lỏng trong suốt như nước lọc và nước hầm xương trong vòng khoảng 6 tiếng sau khi kết thúc thủ thuật. Thường phải duy trì chế độ ăn lỏng trong vòng 1 tuần đầu tiên và chuyển sang ăn đồ mềm khi sang đến tuần thứ 2. Có thể ăn uống bình thường trở lại vào tuần thứ 3.

Người bệnh sẽ được hướng dẫn chế độ ăn uống cụ thể và hẹn lịch tái khám để theo dõi sau khi đặt bóng vào dạ dày.

Hiệu quả giảm cân

Số cân nặng giảm được sau khi đặt bóng vào dạ dày phụ thuộc rất nhiều vào chế độ ăn uống và tập thể dục.

Theo một đánh giá, người bệnh có thể giảm khoảng 7% đến 15% tổng cân nặng trong vòng 6 tháng sau khi đặt bóng dạ dày. Số cân nặng thừa giảm được dao động trong khoảng 30% đến 47%.

Cân nặng thường giảm nhiều nhất trong vòng một tuần đầu tiên. Nam giới có thể giảm từ 4 đến 7kg và phụ nữ thường giảm khoảng 2 đến 4kg trong thời gian này.

Đặt bóng dạ dày không chỉ giúp giảm cân mà còn làm giảm nguy cơ mắc các bệnh do béo phì như trào ngược dạ dày thực quản, bệnh tim mạch, ngưng thở khi ngủ, viêm xương khớp, tiểu đường…

Nguyên nhân giảm cân không thành công

Nhiều người giảm cân không hiệu quả sau khi đặt bóng dạ dày hoặc nhanh chóng tăng cân trở lại sau khi giảm. Điều này có thể xảy ra với bất kỳ phương pháp giảm cân nào chứ không riêng gì đặt bóng dạ dày. Nguyên nhân thường là do không thay đổi chế độ ăn uống và lối sống theo hướng dẫn. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp với tập thể dục thường xuyên là điều cần thiết để giảm cân thành công và tránh tăng cân trở lại.

Lấy bóng dạ dày ra ngoài

Sau 6 tháng, quả bóng được lấy ra khỏi dạ dày. Quy trình này cũng được thực hiện bằng kỹ thuật nội soi giống như khi đặt bóng vào. Quả bóng được rút hết nước và sau đó kéo ra ngoài bằng kẹp qua một ống dài. Sau đó, dựa trên sự tư vấn của bác sĩ mà người bệnh có thể quyết định đặt bóng mới hoặc dừng điều trị.