Trị nám, tàn nhang

1. Nám da là gì
2. Dấu hiệu và triệu chứng
3. Nguyên nhân
4. Chẩn đoán
5. Cách điều trị
6. Tiên lượng
7. Các mẹo kiểm soát
8. Các thuốc điều trị

Nám da (nám má) là gì?

Nám da là một vấn đề về da liễu thường gặp. Nó là các đám da có màu nâu, xám nâu, đen thường ở vị trí trên mặt. Hầu hết mọi người bị nám ở trên má, sống mũi, trán, cằm, và trên môi trên. Nó cũng có thể xuất hiện trên các bộ phận khác của cơ thể tiếp xúc nhiều nhiều ánh nắng mặt trời, như cẳng tay và cổ.

Một trong những cách trị nám da phổ biến nhất là bảo vệ da khỏi ánh nắng. Điều này có nghĩa là luôn mang kem chống nắng bên người và bôi lại kem chống nắng mỗi 2 giờ một lần. Các bác sĩ da liễu cũng khuyên bạn nên đội một cái mũ rộng khi bạn ở ngoài. Tuy nhiên chỉ có kem chống nắng thôi sẽ không thể bảo vệ bạn hoàn toàn được trước ánh nắng.

Phụ nữ thường có nhiều khả năng bị nám da hơn nam giới. Nó phổ biến trong thời kỳ mang thai mà đôi khi nám má được gọi là "mặt nạ thai nghén". Nôị tiết dường như là yếu tố kích hoạt gây ra bệnh này.

Dấu hiệu và triệu chứng của nám da

Dấu hiệu chung (những gì bạn nhìn thấy) của nám da là các đám màu nâu hoặc xám nâu, nâu đen trên mặt. Những mảng da tối màu này thường xuất hiện trên:

• Má
• Trán
• Sống mũi
• Phía trên môi trên
• Cằm.

Một số người bị nám da trên cánh tay hoặc cổ của họ, những vị trí này ít gặp hơn.

Nám da không gây ra bất kỳ triệu chứng đau đớn nào (không có cảm giác gì). Nhưng nhiều người không thích bị vết đen trên mặt của nó làm cho da của họ trông không đồng màu. Nếu bạn không thích những đám da tối màu này, hãy bảo vệ da trước ánh nắng và các phương pháp điều trị có thể giúp bạn.

Nguyên nhân gây nám da

Nám da xuất hiện ở đối tượng nào?

Nám má xuất hiện trên da của phụ nữ nhiều hơn da của nam giới. Chỉ có 10% những người bị nám là đàn ông.

Những người có làn da sẫm màu, ví dụ như người Latin / Tây Ban Nha, Bắc Phi, Châu Mỹ, Châu Á, Ấn Độ, Trung Đông, hoặc gốc Địa Trung Hải có nhiều khả năng bị nám. Những người có anh em ruột thịt bị nám cũng có nhiều khả năng bị bệnh này.

Nguyên nhân gây ra nám da

Nguyên nhân gây ra nám má vẫn chưa rõ ràng. Bệnh lý này có thể xảy ra khi các tế bào hắc tố (melanocyte) sản xuất quá nhiều hắc tố đen melanin. Những người da Châu Á, Châu Phi có nhiều khả năng bị nám hơn vì họ có tế bào hắc tố hoạt động mạnh hơn những người da trắng Châu Âu.

Các yếu tố kích thích nám da thường gặp là:

• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Tia cực tím (UV) từ ánh sáng mặt trời kích thích tế bào hắc tố. Trong thực tế, chỉ cần một lượng nhỏ ánh nắng mặt trời có thể làm cho nám da tái phát trở lại sau khi đã thuyên giảm nhạt màu. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là nguyên nhân giải thích tại sao da bị sạm nám thường nặng hơn vào mùa hè. Đó cũng là lý do chính khiến nhiều người bị nám mắc bệnh lại nhiều lần.
• Sự thay đổi nội tiết: Phụ nữ mang thai thường bị nám. Khi nám da xuất hiện ở phụ nữ mang thai, nó được gọi là chloasma hoặc mặt nạ mang thai. Thuốc ngừa thai và thuốc nội tiết cũng có thể gây ra nám.
• Các sản phẩm chăm sóc da không phù hợp: Nếu sản phẩm gây kích ứng da của bạn, nám má có thể trở nên tồi tệ hơn.

Chẩn đoán bệnh nám da mặt

Các bác sĩ da liễu có thể chẩn đoán hầu hết các bệnh nhân bằng cách đơn giản là nhìn vào da của họ. Để xem nám xâm nhập vào da sâu mức độ như thế nào, bác sĩ có thể nhìn vào da của bạn dưới một thiết bị được gọi là đèn Wood.

Đôi khi nám da có thể trông giống như một bệnh lý da khác. Để loại trừ bệnh lý da khác, bác sĩ da liễu của bạn có thể cần phải lấy một ít mẫu da. Kỹ thuật này được gọi là sinh thiết da. Một bác sĩ da liễu có thể thực hiện sinh thiết da một cách an toàn và nhanh chóng tại phòng khám.

Cách trị nám da

Bệnh nám má có thể tự biến mất. Điều này thường xảy ra khi một yếu tố kích hoạt nào đó, ví dụ như thuốc tránh thai, mang thai là nguyên nhân gây ra nám. Khi một người phụ nữ sinh con hoặc ngừng sử dụng thuốc tránh thai, nám da có thể tự mờ và hết.

Tuy nhiên một số người bị nám trong nhiều năm - hoặc thậm chí cả đời. Nếu các đám da sẫm màu này không biến mất hoặc người phụ nữ muốn tiếp tục dùng thuốc tránh thai, thì có các cách trị nám da hỗ trợ. Các cách trị nám da bao gồm:

• Hydroquinone: Thuốc hydroquinone là thuốc điều trị nám da đầu tay của bác sĩ da liễu. Nó được bôi lên da và có tác dụng làm trắng da. Hoạt chất hydroquinone trong thuốc được bào chế ở dạng kem, gel hoặc chất lỏng. Những loại thuốc kê đơn thường có hàm lượng cao của hydroquinone. Những loại thuốc bán ở hiệu thuốc không cần kê đơn có chứa ít hydroquinone hơn một sản phẩm mà bác sĩ da liễu của bạn kê toa.
• Tretinoin và corticosteroid: Để làm sáng da, bác sĩ da liễu của bạn có thể kê toa thuốc thứ hai phối hợp cùng hydroquinone. Thuốc này có thể là tretinoin hoặc corticosteroid. Đôi khi trên thị trường có thuốc chứa cả 3 dược chất (hydroquinone, tretinoin, và corticosteroid) trong 1 túyp thuốc. Đây thường được gọi là kem trị nám da ba trong một.
• Thuốc bôi khác: Bác sĩ da liễu có thể kê toa acid azelaic hoặc axit kojic để làm trắng da.
• Các liệu pháp trị nám da: Nếu thuốc bạn bôi lên da không loại bỏ được nám má, thì sử dụng một liệu pháp điều trị có thể thành công. Các liệu pháp trị nám da bao gồm peel, mài da siêu dẫn, dermabrasion ( bào da), laser, hoặc điều trị bằng ánh sáng. Các kỹ thuật này nên được thực hiện trực tiếp bởi bác sĩ da liễu, những người có chuyên môn sâu về kỹ thuật.

Các tác dụng phụ trên da có thể xảy ra khi phương pháp điều trị không thích ứng với loại da của bệnh nhân.

Hỏi bác sĩ da liễu về các phản ứng phụ có thể xảy ra.

Nếu bạn nhận thấy một trong những điều sau đây sau khi điều trị nám má, hãy chắc chắn gọi ngay bác sĩ da liễu của bạn:

• Kích ứng da
• Da bị đen sạm hơn
• Các vấn đề khác

Tiên lượng về kết quả điều trị nám da

Dưới sự chăm sóc của bác sĩ da liễu, nhiều bệnh nhân bị nám má có kết quả tốt. Mặc dù vậy, nám da có thể rất khó chữa. Có thể mất vài tháng điều trị để thấy được sự cải thiện. Điều quan trọng là theo lời khuyên của bác sĩ da liễu. Điều này đảm bảo rằng bạn nhận được nhiều lợi ích nhất từ cách trị nám da mà bác sĩ cung cấp. Điều đó cũng có thể giúp tránh kích ứng da và các phản ứng phụ khác.

Sau khi đã làm mờ vết nám, bạn có thể cần phải tiếp tục điều trị. Bác sĩ da liễu của bạn có thể gọi điều này là: điều trị nám duy trì. Liệu pháp duy trì có thể ngăn ngừa nám tái phát trở lại.

Bạn có thể giúp ngăn ngừa nám quay trở lại bằng cách bôi kem chống nắng hàng ngày và một chiếc mũ rộng.

Các mẹo giúp kiểm soát nám da

Nám má là một vấn đề da phổ biến gây ra những mảng màu nâu đến xám nâu trên mặt. Mặc dù nguyên nhân chính xác của nám là không rõ ràng, các tác nhân gây bệnh thường gặp bao gồm phơi nắng, mang thai, uống thuốc tránh thai, và mỹ phẩm.

Nếu bạn bị sạm nám, các bác sĩ da liễu khuyên bạn nên làm theo các hướng dẫn sau đây để đạt được một làn da đồng đều hơn:

• Sử dụng kem chống nắng hàng ngày: Một trong những phương pháp điều trị phổ biến nhất cho da bị sạm nám là chống nắng. Vì ánh sáng mặt trời gây ra sạm da, nên bạn cần bôi kem chống nắng hàng ngày, ngay cả trong những ngày nhiều mây và sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi. Chọn kem chống nắng phổ rộng (chống cả tia UVA và UVB), SPF từ 30 trở lên, và có thể nên dùng kem chống nắng vật lý chứa oxit kẽm và / hoặc titanium dioxide. Bôi kem chống nắng 15 phút trước khi ra ngoài và bôi lại ít nhất hai giờ một lần.
• Đội một chiếc mũ rộng và đeo kính mát khi bạn ở ngoài: Một nghiên cứu gần đây trên tạp chí Nature đã chỉ ra rằng, kem chống nắng mình nó không thể giúp bảo vệ bạn hoàn toàn khỏi ánh nắng. Bất cứ khi nào có thể, hãy tìm bóng mát và mặc quần áo bảo vệ ngoài việc sử dụng kem chống nắng.
• Chọn các sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ: Chọn các sản phẩm chăm sóc da không gây châm chích hoặc nóng da, vì các sản phẩm gây kích ứng da có thể làm nám má nặng hơn.
• Tránh waxing: Waxing có thể gây viêm da từ đó làm sạm nám nặng hơn, do đó điều quan trọng là tránh wax tẩy lông ở vùng cơ thể bị nám. Hỏi bác sĩ da liễu về các cách tẩy lông khác có thể phù hợp với bạn.

Nếu nám da của bạn không biến mất, hãy gặp bác sĩ da liễu để thảo luận về các phương pháp điều trị da, chẳng hạn như thuốc theo toa hoặc các liệu pháp trị nám tại phòng khám.

Cách trị nám da bằng thuốc kê đơn của bác sĩ

Nám da là một tình trạng da có đặc điểm là các vùng da đen, nâu xuất hiện trên các khu vực khác nhau trên khuôn mặt, bao gồm má, trán, hàm và quanh miệng. Bệnh này là do các tế bào hắc tố (melanocytes) sản xuất quá mức sắc tố đen melanin. Nguyên nhân có thể là do mang thai, uống thuốc tránh thai, thực phẩm bổ sung chứa estrogen hoặc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Trong khi trên thị trường có bán sẵn một số loại kem tẩy trắng hoặc kem làm sáng da, tuy nhiên các thuốc điều trị nám da kê đơn có thể hiệu quả hơn.

Cách trị nám da bằng thuốc một thành phần làm trắng

Kem điều trị một thành phần chỉ chứa một thành phần hoạt tính được sử dụng để làm giảm sắc tố tối đen do bệnh nám gây ra.

Các loại kem bôi hydroquinone thường được kê toa cho những người không đáp ứng với các mỹ phẩm làm trắng. Kem có chứa hydroquinone ở nồng độ lớn hơn 2% chỉ mua được khi được bac sĩ kê đơn. Hydroquinone 4% thường được coi là một trong những cách trị nám da hiệu quả nhất.

Tretinoin (còn gọi là retinoic acid, retinol hoặc vitamin A) là một loại thuốc thông dụng khác được kê đơn. Bôi hàng ngày tretinoin 0,05 và 0,1% đã được chứng minh là làm giảm sắc tố đen; Tuy nhiên, có thể mất từ 4 đến 6 tháng đối với các loại kem tretinoin để bắt đầu tạo ra được kết quả rõ ràng. Các kết quả được công bố trên tạp chí " Da liễu can thiệp" tháng 4 năm 2004 cho thấy điều trị bằng peel tretinoin 1% (một loại peel điều trị mạnh được bôitrên mặt để loại bỏ lớp da ngoài cùng) có thể mang lại hiệu quả và nhanh hơn.

Axit Azelaic cũng có sẵn như một loại kem chuyên dụng trị nám má với nồng độ 15 đến 20%.

Cách trị nám da bằng thuốc kết hợp hai thành phần làm trắng

Trong khi các loại thuốc một thành phần có thể có hiệu quả, chúng có thể được kết hợp với các dược chất làm trắng da khác để tăng hiệu quả làm sáng da của bệnh nhân. Các loại kem có chứa nhiều thành phần hoạt tính khác nhau có sẵn theo đơn để điều trị nám da. Các hoạt chất thường bao gồm hydroquinone, retinol / retinoic acid / tretinoin, axit azelaic hoặc axit glycolic. Axit glycolic được sử dụng trong các thuốc kết hợp bởi vì nó làm tăng sự hấp thụ các chất làm trắng vào da. Những người bị nám má nên tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vì ánh sáng mặt trời có thể làm cho sắc tố đen trở nên trầm trọng hơn, vì vậy một số kem còn chứa một SPF để bảo vệ da khỏi ánh nắng.

Những loại kem kết hợp thường bao gồm:

• 4% hydroquinone và 4% acid glycolic (có và không có SPF 15)
• 4% hydroquinone và 10% glycolic acid
• 4% hydroquinone và retinol kết hợp (có và không có SPF 15)
• 4% hydroquinone và tretinoin
• acid azelaic với tretinoin (0.05 %) hoặc glycolic acid (15 đến 20 %).

axit kojic 2% cũng đôi khi được kết hợp với hydroquinone, nhưng nó có thể gây ra nhiều kích ứng da, vì vậy nó thường không được kê toa là thuốc đầu tiên trị nám da.

Cách trị nám da bằng thuốc kết hợp ba thành phần làm trắng

Một loại thuốc theo đơn khác để điều trị nám da gồm 3 thành phần làm trắng, là sự kết hợp của corticosteroid fluocinolone acetonide (0,01 phần trăm), hydroquinone (4 phần trăm) và tretinoin (0,05 phần trăm). Hiệu lực cao của fluocinolone acetonide có thể làm cho da mỏng đi, do đó, thuốc này chỉ có thể được sử dụng trong một số thời gian dưới sự giám sát của bác sĩ da liễu.