1

Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản

Trào ngược axit và trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược axit dạ dày là hiện tượng xảy ra khi chất dịch trong dạ dày, gồm có thức ăn, chất lỏng, axit tiêu hóa di chuyển ngược lên thực quản. Khi hiện tượng này xảy ra thường xuyên (quá hai lần/tuần) thì lúc này được gọi là bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Nếu không được điều trị, trào ngược dạ dày thực quản có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng.

Triệu chứng thường gặp

Triệu chứng ở người lớn

Trào ngược dạ dày thực quản thường gây ra triệu chứng phổ biến nhất là cảm giác nóng rát khó chịu ở ngực, có thể lan lên trên cổ. Hiện tượng này được gọi là chứng ợ nóng.

Một triệu chứng thường gặp khác của trào ngược dạ dày thực quản là vùng đằng sau khoang miệng có vị chua hoặc đắng và thức ăn hoặc chất lỏng từ dạ dày bị đẩy ngược lên miệng.

Tình trạng trào ngược dạ dày thực quản còn gây bứ nghẹn, khó nuốt và đôi khi còn dẫn đến các vấn đề về hô hấp như ho mạn tính hoặc hen suyễn.

Triệu chứng ở trẻ sơ sinh

Việc trẻ thi thoảng nôn trớ khi ăn là điều bình thường nhưng nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên thì rất có thể trẻ đã bị trào ngược dạ dày thực quản.

Ngoài nôn trớ, các dấu hiệu và triệu chứng khác của trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh còn có:

  • Không chịu ăn
  • Khó nuốt
  • Hay ọe
  • Thường xuyên ọc sữa hoặc nấc
  • Cáu gắt, kêu khóc trong hoặc sau khi ăn
  • Sụt cân, tăng trưởng kém
  • Ho hoặc viêm phổi tái đi tái lại
  • Khó ngủ

Nếu bạn nghi ngờ con mình bị trào ngược dạ dày thực quản hoặc một vấn đề nào khác về đường tiêu hóa thì nên cho trẻ đi khám bác sĩ ngay.

Tìm hiểu thêm: Làm thế nào để nhận biết trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh

Nguyên nhân

Cơ vòng thực quản dưới (LES) là một cơ hình tròn nằm cuối thực quản. Chức năng của cơ này là giãn mở ra để cho phép thức ăn đi xuống và sau đó lại thắt chặt để ngăn thức ăn và dịch vị từ dạ dày rò rỉ vào thực quản.

Trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới không thực hiện được chức năng này một cách bình thường, khiến cho dịch vị và thức ăn, chất lỏng từ dạ dày trào ngược lên thực quản.

Các yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ bị trào ngược dạ dày thực quản:

  • Béo phì
  • Đang mang thai
  • Thoát vị khe hoành thực quản
  • Bệnh mô liên kết
  • Hút thuốc
  • Ăn quá no
  • Nằm xuống hoặc đi ngủ ngay sau khi ăn
  • Hay ăn các loại thực phẩm chiên rán hoặc đồ ăn cay
  • Thường xuyên uống các loại nước ngọt có ga, cà phê hoặc rượu
  • Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDS), chẳng hạn như aspirin hoặc ibuprofen

Nếu bạn có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào trong số này thì nên cố gắng điều chỉnh để tránh bị trào ngược dạ dày thực quản.

Trào ngược dạ dày thực quản và căng thẳng

Theo một nghiên cứu vào năm 2015, việc thường xuyên lo âu, căng thẳng trong một thời gian dài sẽ làm cho các triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản trở nên nghiêm trọng hơn.

Do vậy, khi bị trào ngược dạ dày thực quản, bạn nên cố gắng hạn chế bớt căng thẳng bằng các biện pháp như:

  • Tránh tối đa những nguyên nhân gây tâm lý căng thẳng
  • Suy nghĩ tích cực
  • Thực hiện các biện pháp thư giãn như ngồi thiền, nghe nhạc hoặc các bài tập hít thở sâu
  • Điều chỉnh thói quen ngủ, tập thể dục và các thói quen lành mạnh khác

Mang thai và trào ngược dạ dày thực quản

Mang thai có thể làm tăng nguy cơ bị trào ngược axit dạ dày còn nếu đã bị từ trước khi mang thai thì các triệu chứng có thể trở nên nặng hơn trong thời gian này.

Những thay đổi về nội tiết tố khi mang thai sẽ khiến cho các cơ vòng ở thực quản giãn ra thường xuyên hơn. Ngoài ra, sự phát triển của bào thai cũng gây áp lực lên dạ dày. Những điều này làm cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản.

Dù khi mang thai mới gặp các triệu chứng hay đã bị trào ngược dạ dày thực quản từ trước đó thì đều nên đi khám để bác sĩ kê đơn thuốc thích hợp hoặc điều chỉnh lại các loại thuốc khác an toàn cho phụ nữ mang thai.

Tìm hiểu thêm về các biện pháp kiểm soát trào ngược axit trong thai kỳ

Hen suyễn và trào ngược dạ dày thực quản

Theo thống kê, 75% những người bị mắc bệnh hen suyễn cũng bị cả trào ngược dạ dày thực quản.

Trào ngược dạ dày thực quản làm cho các triệu chứng hen suyễn trở nên trầm trọng hơn. Ngược lại, hen suyễn và một số loại thuốc trị hen suyễn cũng làm tăng nguy cơ bị trào ngược dạ dày thực quản.

Trào ngược dạ dày thực quản và hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một tình trạng xảy ra ở ruột già. Các triệu chứng thường gặp gồm có:

  • Đau bụng
  • Đầy hơi
  • Táo bón
  • Tiêu chảy

Theo một nghiên cứu gần đây, nguy cơ bị trào ngược dạ dày thực quản của những người mắc hội chứng ruột kích thích cao hơn so với những người khỏe mạnh.

Trào ngược dạ dày thực quản và ợ nóng

Ợ nóng là triệu chứng phổ biến của trào ngược dạ dày thực quản. Hầu hết chúng ta đều từng ít nhất một lần gặp phải hiện tượng ợ nóng. Đây là điều bình thường và không phải điều đáng lo ngại.

Tuy nhiên, nếu bạn bị ợ nóng thường xuyên (nhiều hơn hai lần một tuần) thì rất có khả năng là bạn đã bị trào ngược dạ dày thực quản.

Chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản

Sau khi nghe các triệu chứng, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng và tiến hành các phương pháp sau để xác nhận chẩn đoán:

  • Chụp X-quang đường tiêu hóa trên có cản quang: Sau khi bạn uống dung dịch bari sulfat, kỹ thuật viên chụp X-quang để kiểm tra đường tiêu hóa trên.
  • Nội soi đường tiêu hóa trên: luồn ống nội soi qua mũi hoặc miệng vào thực quản để kiểm tra và lấy mẫu mô (sinh thiết) nếu cần thiết.
  • Đo áp lực thực quản: một ống thông mảnh, linh hoạt có gắn cảm biến đo áp lực được luồn vào thực quản để đo mức độ co cơ hay nhu động.
  • Đo pH thực quản: đưa ống thông có gắn máy đo vào thực quản để đo nồng độ axit.

Điều trị trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản có thể được điều trị bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, lối sống, dùng thuốc hoặc thậm chí phẫu thuật.

Chế độ ăn uống

Khi bị trào ngược dạ dày thực quản, các triệu chứng thường xảy đến sau khi ăn hoặc uống một số loại thực phẩm và đồ uống nhất định mà phổ biến nhất thường là:

  • Đồ ăn nhiều chất béo
  • Thức ăn cay
  • Chocolate
  • Các loại quả chua
  • Hành
  • Tỏi
  • Các món có bạc hà
  • Rượu bia
  • Cà phê
  • Trà
  • Nước ngọt có ga

Do vậy, cần tránh tối đa các loại thực phẩm, đồ uống này và tự theo dõi thêm xem các triệu chứng xuất hiện khi ăn những gì để biết cách tránh.

Rượu bia là một tác nhân phổ biến kích hoạt các triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể mà nên hạn chế hoặc bỏ hẳn rượu.

Thay đổi lối sống

Ngoài chế độ ăn, một số thay đổi về lối sống cũng giúp giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản như:

  • Bỏ thuốc lá
  • Giảm cân
  • Ăn nhiều bữa nhỏ thay vì ba bữa như bình thường
  • Nhai kẹo cao su sau khi ăn
  • Tránh nằm xuống sau khi ăn
  • Hạn chế mặc quần áo chật
  • Thực hiện các biện pháp thư giãn, hạn chế căng thẳng

Dùng thuốc

Sau khi kết luận trào ngược dạ dày thực quản, bác sĩ sẽ kê các loại thuốc như:

  • Thuốc kháng axit
  • Thuốc kháng histamine H2
  • Thuốc ức chế bơm proton

Nếu bị trào ngược dạ dày thực quản nghiêm trọng và các loại thuốc đều không có tác dụng thì sẽ cần làm phẫu thuật.

Tìm hiểu thêm về các loại thuốc điều trị trào ngược dạ dày thực quản

Phẫu thuật

Trong hầu hết các trường hợp thì chỉ cần điều chỉnh lại lối sống và dùng thuốc là đủ để ngăn ngừa và làm giảm các triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản nhưng đôi khi, các phương pháp này không hiệu quả và người bệnh cần phải làm phẫu thuật để điều trị bệnh. Đây cũng là giải pháp cho các trường hợp bị biến chứng do trào ngược dạ dày thực quản.

Có nhiều loại phẫu thuật khác nhau để điều trị trào ngược dạ dày thực quản như:

  • Phẫu thuật tạo nếp gấp đáy vị hay phẫu thuật Nissen (Fundoplication)
  • Phẫu thuật nội soi xuyên miệng (TIF)
  • Thủ thuật Stretta
  • Phương pháp khâu nội soi (dùng hệ thống Bard EndoCinch)
  • Phẫu thuật tăng cường cơ vòng thực quản dưới (Linx)

Tim hiểu chi tiết các phương pháp phẫu thuật trị trào ngược dạ dày thực quản

Điều trị bằng thảo dược

Một số loại thảo dược có thể làm dịu các triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản như

  • Hoa cúc La Mã (chamomile)
  • Rễ cam thảo
  • Cây du trơn (slippery elm)

Bạn có thể dùng các loại thảo dược này dưới dạng thực phẩm chức năng hoặc trà.Tuy nhiên, cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng vì thảo dược vẫn có thể gây tác dụng phụ và tương tác với các loại thuốc khác đang dùng.

Đọc thêm: Lợi ích và rủi ro khi điều trị trào ngược dạ dày thực quản bằng thảo dược

Biến chứng của trào ngược dạ dày thực quản

Đôi khi bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hoặc thậm chí đe dọa đến tính mạng như:

  • Viêm thực quản
  • Hẹp thực quản
  • Barrett thực quản
  • Ung thư thực quản
  • Hen suyễn
  • Mòn men răng, bệnh về lợi và các vấn đề răng miệng khác

Để giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng này, bạn nên đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường và có biện pháp điều trị kịp thời

Tổng số điểm của bài viết là: 38 trong 9 đánh giá

Click để đánh giá bài viết
Video Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản

Dr Duy Thành

 

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây