Nguyên tắc khi dùng thuốc điều trị bệnh bạch hầu - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Bệnh viện đại học y Hà nội

08:30 +07 Thứ năm, 03/06/2021

Bệnh bạch hầu

Là bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra.
Bệnh có đặc điểm lâm sàng là màng giả xuất hiện ở vị trí nhiễm trùng.
Một số loại vi khuẩn tạo ra độc tố gây viêm cơ tim và viêm dây thần kinh ngoại biên.
Người mắc bệnh bạch hầu thường tử vong do tình trạng nhiễm trùng, nhiễm độc nặng. Độc tố bạch hầu gây liệt cơ, viêm cơ tim dẫn đến tử vong trong vòng 6 ngày. Tỷ lệ tử vong khoảng 5 - 10%.

Do là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nên khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh như đau họng, sốt, sưng các tuyến và mệt mỏi toàn thân...
Bệnh nhân cần phải đến ngay bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến cố nguy hại cho sức khỏe, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Sử dụng kháng độc tố (SAD) càng sớm càng tốt sau khi phát bệnh vì thuốc sẽ không còn tác dụng khi độc tố đã xâm nhập tế bào.
SAD được điều chế từ huyết thanh ngựa. Nó là một protein lạ đối với cơ thể người.
Đối với SAD có độ tinh khiết cao có thể pha với dung dịch muối đẳng trương truyền tĩnh mạch trong vòng 30 - 60 phút.

Những người tiếp xúc gần với bệnh nhân như sống cùng gia đình, nhân viên y tế, dùng chung đồ dùng cá nhân, dụng cụ ăn uống, người chăm sóc... cần dùng kháng sinh dự phòng trong 7 - 14 ngày để ngăn chặn sự lây lan.
Song song đó là các biện pháp dự phòng không dùng thuốc như vệ sinh cá nhân, vệ sinh khử khuẩn đồ dùng của bệnh nhân, tiêm vắc-xin phòng bệnh bạch hầu cho những người chưa tiêm chủng đầy đủ.
Kháng sinh không thể điều trị thay thế kháng độc tố nhưng rất cần thiết để ngăn chặn sự sản xuất tiếp tục độc tố của vi khuẩn.
Penicilline và erythromycine là 2 loại kháng sinh được khuyến cáo dùng: Erythromycine được sử dụng bằng đường uống. Penicillin G tiêm bắp hoặc tĩnh mạch hoặc procaine penicillin tiêm bắp. Liệu trình điều trị 14 ngày.

Dùng prednisone nhưng khi bệnh nhân có biểu hiện biến chứng viêm cơ tim thì không được dùng.
Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi; bồi phụ nước hoặc điện giải bằng truyền tĩnh mạch, xét nghiệm điện giải để tính lượng bù; mở khí quản khi bệnh nhân có biểu hiện khó thở, giả mạc bạch hầu che lấp đường thở.
Tiêm vắc-xin là một biện pháp phòng bệnh chủ động, hiệu quả.

Tiêm phòng bệnh bạch hầu là cần thiết sau thời kỳ hồi phục vì một nửa trường hợp sau khi hồi phục không có được miễn dịch với bệnh bạch hầu và tiếp tục có khả năng bị tái nhiễm.
Tại nơi có ổ dịch bạch hầu cũ, cần tăng cường giám sát, phát hiện các trường hợp viêm họng giả mạc.
Nếu có điều kiện thì ngoáy họng bệnh nhân cũ và những người lân cận để xét nghiệm tìm người lành mang vi khuẩn bạch hầu.
Tiêm vắc-xin bạch hầu đầy đủ theo Chương trình Tiêm chủng mở rộng.
Nếu có điều kiện thì khoảng 5 năm tiến hành đánh giá tiêm chủng một lần và/hoặc thực hiện phản ứng Shick để đánh giá tình trạng miễn dịch bạch hầu trong quần thể trẻ em.

Nguồn: Bệnh viện Đại học Y Hà Nội