Mụn trứng cá là gì?

Mụn trứng cá là rối loạn xảy ra ở nang lông- tuyến bã (thường được gọi là lỗ chân lông hay nang lông). Đây là bệnh về da thường gặp nhất. Mụn bắt nguồn từ việc lỗ chân lông bị tắc nghẽn do dầu thừa và các mảnh vụn tế bào chết. Kết quả dẫn đến hình thành mụn đầu đen, mụn cám (còn gọi là mụn đầu trắng, mụn lẩn mẩn), mụn mủ, mụn bọc. Mụn thường xuất hiện ở mặt, cổ, ngực, lưng và phía trên cánh tay (là nơi tuyến bã phát triển). Hiếm khi bạn tìm thấy mụn trứng cá ở các vùng da khác của cơ thể. 

Những ai bị mụn trứng cá ?

Mụn trứng cá hay gặp nhất ở tuổi dậy thì. Ba phần tư lứa tuổi này bị mụn. Mụn ảnh hưởng ngang nhau đến cả nam và nữ, nhưng các cậu con trai thường bị nặng và kéo dài lâu hơn các cô gái.

Mụn trứng cá không chỉ giới hạn ở tuổi dậy thì. Nhiều người phụ nữ và đàn ông tuổi trưởng thành cũng bị mụn. Mụn trứng cá cũng có thể gặp ở trẻ sơ sinh, trẻ em.

Triệu chứng của mụn trứng cá

Mụn trứng cá có nhiều mức độ, từ nhẹ đến nặng. Mụn được chia làm 2 nhóm khác nhau:

• Mụn không viêm: bao gồm mụn đầu đen, mụn cám. Không có viêm da, đỏ da.
• Mụn viêm: bao gồm mụn sần đỏ, mụn mủ, mụn cục cứng và mụn bọc. Có viêm da biểu hiện thành nốt mụn sưng, đỏ, nhạy cảm và có thể đau.

Đọc thêm: Các dấu hiệu, triệu chứng mụn trứng cá

Các nguyên nhân gây mụn

Mụn trứng cá là kết quả của sự cộng hợp của 3 yếu tố khác nhau. Da nhờn - bít tắc lỗ chân lông - vi khuẩn gây mụn P.acnes

• Những người bị mụn thường có tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, dẫn đến da dầu.
• Da người bị mụn cũng tạo ra nhiều tế bào chết hơn bình thường ở trong lỗ chân lông. Phần trên của lỗ chân lông (gần miệng lỗ chân lông) bị dày lên, làm miệng lỗ chân lông bị chít hẹp lại ( tắc lỗ chân lông), các tế bào chết trong lỗ chân lông không thoát được ra ngoài, kết hợp với dầu thừa tạo thành nhân mụn.
• Khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi các tế tào chết và dầu, vi khuẩn bình thường vẫn có ở trong lỗ chân lông sẽ trở nên phát triển mạnh mẽ. Vi khuẩn P.acnes được tìm thấy với số lượng lớn ở người bị mụn trứng cá, gây ra mụn viêm.

Đọc thêm: 3 nguyên nhân gây mụn

Mụn trứng cá phát triển như thế nào ?

Mụn trứng cá xuất hiện khi dầu và các tế bào chết bị tích tụ ở trong lỗ chân lông, tạo ra một cục bít tắc ở trong lỗ chân lông. Cục tắc gồm dầu và tế bào chết này được gọi là vi nhân mụn. Bản chất của mụn đầu đen và mụn đầu trắng (mụn cám) là các nhân mụn không viêm.

Khi quá trình tạo mụn viêm diễn ra, vi khuẩn xâm nhập và lan tràn, thành của nang lông có thể bị phá hủy và vỡ sâu vào trong da gây viêm và đỏ da. Độ nặng, nhẹ của mụn viêm khác nhau tùy thuộc vào mức độ phá hủy của thành nang lông. Mụn trứng cá nặng thường dẫn tới các tổn thương sâu và tạo mụn trứng cá nang bọc (mụn bọc).

Tại sao mụn trứng cá xảy ra?

Mụn trứng cá thường xuất hiện đầu tiên trong suốt tuổi dậy thì, do sự tăng lên của nồng độ nội tiết androgen trong cơ thế. Androgen kích thích các tuyến bã sản xuất nhiều dầu hơn và làm tắc lỗ chân lông, từ đó da dễ bị mụn.

Hầu hết các bác sĩ da liễu đều cho rằng nội tiết androgen ảnh hưởng quan trọng đến sự phát triển của mụn trứng cá. Ngoài lứa tuổi dậy thì, ở phụ nữ sự thay đổi nội tiết còn thấy trong các thời điểm kinh nguyệt, mang thai, tiền mãn kinh. Trong các giai đoạn đó, mụn trứng cá thường hay bùng phát.

Các yếu tố khác đóng góp vào sự phát triển của mụn trứng cá gồm mỹ phẩm chứa nhiều dầu, các sản phẩm chăm sóc da và tóc gây bít tắc lỗ chân lông, một số loại thuốc như steroids và thuốc estrogen. Mụn trứng cá cũng có yếu tố di truyền. Nếu bố mẹ bạn bị mụn thì nguy cơ bạn bị mụn cũng cao hơn những người khác.

Chẩn đoán trứng cá

Trứng cá có thể dễ dàng nhận biết bằng mắt thường. Các bác sĩ sẽ điều tra thêm nguyên nhân ( chẳng hạn như có đang dùng các sản phẩm gì gây tắc lỗ chân lông, có đang uống thuốc gì không,...) và phân loại mức độ mụn từ I- IV để có phương pháp điều trị tương ứng.

Nếu bạn bị mụn mức độ nặng (III- IV), tức là có mụn cục cứng (nốt mụn kích cỡ to, cứng, đau) hoặc mụn bọc (mụn kích cỡ to, mềm, chứa đầy mủ bên trong) thường cần đến thuốc uống mạnh.

Đọc thêm: Các mức độ mụn

Cách điều trị

Cho dù bạn bị loại mụn nào, mức độ nghiêm trọng ra sao, mụn bùng phát ở độ tuổi nào,... thì đều có các cách trị mụn hiệu quả.

Các loại mỹ phẩm và các thuốc bôi thường có hiệu quả với các loại mụn từ mức nhẹ đến trung bình. Mụn mức độ nặng thường cần đến thuốc uống và được hướng dẫn theo dõi bởi bác sĩ, bởi lẽ các thuốc này thường gây nhiều tác dụng phụ. Một số liệu pháp điều trị như peel da, chiếu ánh sáng, nặn nhân mụn, rạch tháo mủ,... có thể được thực hiện ở phòng khám của bác sĩ.

Có thể trị mụn hết vĩnh viễn không?

Đáng tiếc là mụn là vấn đề mạn tính, có nghĩa là nó thường tái phát. Sau một đợt điều trị, mụn có thể hết, nhưng sau đó một thời gian bạn thấy nó quay lại, da lại nhờn như ban đầu.

Sống chung với mụn có thể là thách thức, sự bùng phát mụn có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn, làm giảm sự tự tin. Ngoài ra quá trình điều trị có thể mất nhiều thời gian, thậm chí thời gian đầu điều trị mụn còn trở nên nặng hơn khiến bạn bất an.

Tin vui là tuy không chữa khỏi dứt điểm, nhưng bạn hoàn toàn có thể kiểm soát nó bằng chế độ chăm sóc da hàng ngày phù hợp. Chế độ chăm sóc da chuyên biệt sẽ giúp ngăn ngừa, làm mụn không có cơ hội mọc lên.