Serum có tác dụng gì cho da?

Serum là gì?

Từ “serum” trong tiếng Anh vốn có nghĩa là huyết thanh trong máu. Huyết thanh là chất lỏng trong suốt, màu vàng nhạt còn lại sau khi máu đông lại. Chất lỏng này không có tế bào và các thành phần tế bào (như tiểu cầu) nhưng vẫn có chứa nhiều protein, hormone, chất điện giải và các chất hòa tan khác. Về cơ bản huyết thanh là huyết tương không có yếu tố đông máu.

Sở dĩ serum dưỡng da được gọi là serum do có kết cấu lỏng tương tự như huyết thanh. Serum thường có nồng độ hoạt chất cao hơn các sản phẩm dưỡng da khác. Nhiều người ta cho rằng serum mạnh hơn so với các sản phẩm dưỡng da khác, nhưng điều này không hẳn đúng.

Serum khác với toner, essense, lotion và kem dưỡng. Serum có chứa các hoạt chất giúp giải quyết vấn đề của da. Serum thường lỏng nhẹ và có gốc nước. Serum thường được đựng trong chai có nắp nhỏ giọt hoặc đầu bơm.

So sánh serum và các sản phẩm dưỡng da khác

Serum và toner

Toner và essence có lượng nước cao và có thể chứa cồn. Mục đích của các sản phẩm này là điều chỉnh độ pH của da hoặc loại bỏ sữa rửa mặt, tẩy trang còn sót lại trên da. Phần lớn thành phần trong toner và essence bay hơi nhanh chóng, trong khi serum lưu lại trên bề mặt da lâu hơn. Nhưng vì hầu hết các loại serum đều có gốc nước nên cũng thường bay hơi khá nhanh.

Serum và kem dưỡng ẩm

Sự khác biệt giữa serum và kem dưỡng ẩm cũng như các sản phẩm dưỡng ẩm khác (lotion, dầu) là kem dưỡng, lotion và dầu có chứa lipid (chất béo) bám trên bề mặt da. Đó là lý do tại sao lotion và kem dưỡng ẩm nên được sử dụng sau serum để ngăn serum bay hơi khỏi da và giúp các hoạt chất trong serum thẩm thấu vào da.

Các loại serum

Serum làm sáng da

Serum làm sáng da được sử dụng để trị thâm nám và da không đều màu. Các loại serum này có chứa hoạt chất làm sáng da, chất chống oxy hóa và chất tẩy da chết giúp làm mờ dần các vết thâm và đều màu da.

Việc lựa chọn serum làm sáng da phụ thuộc vào vấn đề cụ thể mà bạn đang gặp phải. Nếu bị nám, bạn sẽ cần sử dụng serum chứa hoạt chất làm sáng da mạnh.

Da dầu, da khô và da hỗn hợp có thể dùng các loại serum làm sáng da giống nhau. Tuy nhiên, việc lựa chọn kem dưỡng ẩm để dùng sau serum phụ thuộc vào loại da. Da khô cần loại kem dưỡng ẩm khác với da dầu.

Serum dưỡng ẩm

Serum dưỡng ẩm thường chứa chất hút ẩm (humectant) như glycerin hay axit hyaluronic để hút nước vào da. Những loại serum này có thể giúp da ẩm mượt, căng mọng và rạng rỡ tức thì.

Serum dưỡng ẩm có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của các sản phẩm khác trong quy trình chăm sóc da.

Nếu bạn có da dầu, serum dưỡng ẩm có thể cấp đủ ẩm cho da và bạn có thể bỏ qua bước kem dưỡng ẩm.

Nhưng nếu bạn có da khô thì hiệu quả dưỡng ẩm của những loại serum này lại không đủ nên vẫn phải dùng thêm kem dưỡng ẩm. Da khô tốt nhất nên chọn kem dưỡng ẩm có tác dụng phục hồi hàng rào bảo vệ da, nhờ đó cải thiện khả năng giữ ẩm tự nhiên của da.

Serum dành cho da nhạy cảm

Da nhạy cảm nên chọn các loại serum chứa chất chống viêm, làm dịu da, đồng thời tránh các loại serum chứa thành phần dễ gây kích ứng da như vitamin C, retinol và axit hydroxy (AHA và BHA).

Serum cho da dầu

Da dầu nên chọn các loại serum không chứa dầu và không chứa thành phần gây bít tắc lỗ chân lông. Có rất nhiều loại serum đáp ứng các tiêu chí này. Việc lựa chọn sẽ phụ thuộc vào vấn đề về da mà bạn cần khắc phục, chẳng hạn như:

• Mụn trứng cá
• Lão hóa da
• Da thâm sạm, xỉn màu
• Da sần sùi

Serum cho da khô

Một trong những loại serum tốt nhất cho da khô là serum axit hyaluronic (HA). Axit hyaluronic là một chất hút ẩm có khả năng hút nước từ môi trường xung quanh vào da rất hiệu quả. Nên dùng loại serum này cùng với kem dưỡng ẩm phục hồi hàng rào bảo vệ da để cải thiện khả năng tự giữ ẩm của da hoặc kem dưỡng ẩm chứa chất khóa ẩm để ngăn nước bốc hơi khỏi da.

Tuy nhiên, tốt hơn hết bạn nên sử dụng một loại serum có tác dụng giải quyết các vấn đề về da như mụn trứng cá, thâm hay nếp nhăn, sau đó dùng kem dưỡng ẩm phục hồi hàng rào bảo vệ da để cấp ẩm cho làn da.

Lý do là vì tác dụng của serum axit hyaluronic chỉ là tạm thời trong khi kem dưỡng ẩm phục hồi hàng rào bảo vệ da lại mang lại tác dụng lâu dài.

Nếu bạn có da khô thì nên cân nhắc sử dụng dầu dưỡng da thay vì serum.

Serum chống oxy hóa

Serum chống oxy hóa mang lại nhiều lợi ích cho da, tùy thuộc vào chất chống oxy hóa cụ thể có trong serum. Nói chung, serum chống oxy hóa giúp ngăn ngừa lão hóa da. Tuy nhiên, những loại serum này không điều trị được những nếp nhăn đã có trên da. Một số hoạt chất chống oxy hóa thường có trong serum là vitamin C, vitamin E, chiết xuất trà xanh, caffeine và resveratrol. Chất chống oxy hóa có thể dùng được cho tất cả các loại da nhưng mỗi loại da sẽ phù hợp với một vài chất chống oxy hóa nhất định.

Ngoài chống lão hóa, serum chống oxy hóa còn mang lại những lợi ích khác cho da như:

• Tăng sinh collagen
• Bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím và chất gây ô nhiễm
• Làm sáng da
• Làm dịu da

Serum collagen

Mặc dù collagen là một thành phần quan trọng tạo nên sự săn chắc của da nhưng bạn không nên lãng phí tiền mua serum collagen hay bất cứ sản phẩm dưỡng da chứa collagen nào. Lý do là vì collagen trong những sản phẩm này có kích thước quá lớn và không thể thâm nhập vào da để phát huy tác dụng.

Nếu bạn muốn tăng collagen cho da thì nên chọn một trong ba loại serum dưới đây thay vì serum collagen:

• Serum exosome
• Serum retinol
• Serum vitamin C

Serum chống lão hóa

Có rất nhiều loại serum chống lão hóa da với các hoạt chất khác nhau. Mỗi hoạt chất có cơ chế chống lão hóa riêng.

Các loại serum có tác dụng chống lão hóa da gồm có:

• Serum chứa chất chống oxy hóa
• Serum vitamin C (axit ascorbic)
• Serum exosome
• Serum làm săn chắc/căng da
• Serum glycosaminoglycan
• Serum yếu tố tăng trưởng (growth factor)
• Serum axit hyaluronic
• Serum peptide
• Serum retinol
• Serum chứa tế bào gốc

Tế bào gốc, yếu tố tăng trưởng và exosome là những hoạt chất chống lão hóa đặc biệt.

>>> Tìm hiểu về hiệu quả của các sản phẩm dưỡng da chứa tế bào gốc, yếu tố tăng trưởng và exosome

Serum ban ngày

Bạn có thể sử dụng hai loại serum khác nhau trong ngày: một vào buổi sáng và một vào buổi tối. Vào buổi sáng, bạn nên chọn serum chứa chất chống oxy hóa và các thành phần giúp bảo vệ da khỏi tia cực tím và chất gây ô nhiễm.

Làn da của chúng ta có nhịp sinh học và khởi động cơ chế tự bảo vệ vào mỗi buổi sáng. Do đó, loại serum mà bạn dùng vào buổi sáng nên cung cấp chất dinh dưỡng cho quá trình này.

Một số loại serum có tác dụng bảo vệ da gồm có serum chống oxy hóa và serum vitamin C.

Serum ban đêm

Sự tiếp xúc với ô nhiễm và ánh nắng mặt trời trong suốt một ngày sẽ gây tổn thương da. Do đó, trong quy trình chăm sóc da buổi tối, bạn nên dùng serum có tác dụng phục hồi tổn thương da. Vào buổi tối, nhịp sinh học của da sẽ tập trung vào việc tự phục hồi. Vì vậy, loại serum mà bạn sử dụng vào buổi tối cần hỗ trợ da thực hiện quá trình tự phục hồi hoặc cung cấp năng lượng cần thiết cho các tế bào da để tự phục hồi.

Một loại serum thích hợp sử dụng vào buổi tối là serum retinol. Bạn có thể kết hợp serum retinol với kem dưỡng ẩm có chứa các thành phần giúp phục hồi da như coenzyme Q10 (CoQ10), niacinamide hay chiết xuất cây hàm ếch (Saururus chinensis).

Khi mới sử dụng serum retinol, hãy chọn loại có nồng độ thấp và ba ngày mới dùng một lần, sau đó tăng dần nồng độ để tránh gặp phải tác dụng phụ.

Serum có tác dụng gì cho da?

Tác dụng của serum dưỡng da phụ thuộc vào hoạt chất trong serum. Dưới đây là các nhóm hoạt chất thường có trong serum:

• Chất chống lão hóa
• Chất chống oxy hóa
• Chất chống viêm
• Chất tẩy tế bào chết
• Chất hút ẩm và giữ ẩm
• Chất làm sáng da

Nhược điểm của serum dưỡng da

Một nhược điểm của serum dưỡng da là giá thành cao hơn so với các sản phẩm dưỡng da khác như toner hay kem dưỡng ẩm. Những loại serum có giá quá rẻ đa phần không hiệu quả vì chứa lượng hoạt chất quá ít hoặc loại hoạt chất yếu. Một trong những loại serum có giá đắt nhất là serum vitamin C. Serum vitamin C có quy trình sản xuất phức tạp và bao bì cầu kỳ. Những điều này làm tăng giá thành của sản phẩm.

Ngoài nhược điểm về giá cả, mỗi loại serum sẽ có thêm nhược điểm riêng, phụ thuộc vào hoạt chất trong serum, ví dụ như:

1. Serum retinol dễ gây kích ứng da. Do đó, nên bắt đầu từ nồng độ thấp, cách vài ngày mới dùng một lần và sử dụng đúng theo hướng dẫn để tránh gặp phải tác dụng phụ. Không nên mua các loại serum chứa retinyl palmitate.
2. Serum vitamin C dễ phân hủy khi tiếp xúc với ánh sáng và không khí (đó là lý do tại sao serum vitamin C thường được đựng trong lọ tối màu có nắp nhỏ giọt). Nếu thấy serum vitamin C chuyển sang màu sẫm thì nên bỏ đi.
3. Tránh serum yếu tố tăng trưởng chứa EGF (yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ biểu bì) vì thành phần này có thể gây ung thư.
4. Serum chứa exosome có nguồn gốc từ thực vật không có tác dụng.
5. Serum chứa tế bào gốc có nguồn gốc từ thực vật cũng không có tác dụng.
6. Serum axit hyaluronic có thể làm tăng tác dụng phụ của các sản phẩm dưỡng da khác như retinol.

Serum dưỡng da và bệnh trứng cá đỏ

Bị bệnh trứng cá đỏ nên tránh loại serum nào?

Làn da bị bệnh trứng cá đỏ (rosacea) rất dễ bị kích ứng khi sử dụng các thành phần có tính axit và tẩy tế bào chết.

Nếu bạn bị bệnh trứng cá đỏ thì nên tránh những loại serum sau đây:

• Serum AHA
• Serum chứa chất tẩy da chết mạnh
• Serum vitamin C

Bị bệnh trứng cá đỏ có thể sử dụng serum retinol không?

Retinol mang lại nhiều lợi ích cho da. Nếu bạn bị bệnh trứng cá đỏ thì vẫn có thể dùng serum retinol nhưng trước hết nên sử dụng kem dưỡng chứa chất chống viêm một thời gian để làm dịu da. Khi bệnh được kiểm soát thì có thể bắt đầu dùng serum retinol. Mới đầu bạn nên dùng retinol nồng độ thấp nhất và thoa retinol sau kem dưỡng ẩm để giảm nguy cơ kích ứng.