Ung thư thực quản

1. Triệu chứng
2. Yếu tố nguy cơ
3. Chẩn đoán
4. Giai đoạn
5. Điều trị
6. Điều trị theo giai đoạn

Ung thư thực quản xảy ra khi các tế bào ung thư phát triển trong thực quản - một cấu trúc giống như ống dẫn từ cổ họng tới dạ dày. Thực phẩm đi từ miệng đến dạ dày qua thực quản. Ung thư bắt đầu ở lớp bên trong của thực quản và có thể lan rộng khắp các lớp khác của thực quản và các bộ phận khác của cơ thể (di căn).

Có hai loại chính của ung thư thực quản. Một loại là ung thư biểu mô tế bào vảy. Các tế bào vảy tạo ra lớp thực quản bên trong, và ung thư phát triển từ các tế bào vảy có thể xảy ra dọc theo toàn bộ thực quản. Loại khác gọi là ung thư tế bào tuyến (adenocarcinoma). Đây là loại ung thư phát triển từ tế bào tuyến. Để phát triển ung thư tế bào tuyến thực quản, các tế bào vảy bình thường của tuyến thực quản được thay thế bằng các tế bào tuyến. Điều này thường xảy ra ở phần dưới thực quản gần dạ dày và được cho là phần lớn liên quan đến sự tiếp xúc acid với thực quản dưới.

Các triệu chứng của ung thư thực quản là gì?

Ở giai đoạn sớm có thể không có triệu chứng. Trong các bệnh ung thư tiên tiến hơn, các triệu chứng của bệnh ung thư thực quản bao gồm:

• Nuốt khó và đau
• Giảm cân
• Đau ở ngực, đằng sau xương ức
• Ho
• Khàn tiếng
• Khó tiêu và ợ nóng

Các yếu tố nguy cơ đối với ung thư thực quản là gì?

Có một số yếu tố làm tăng nguy cơ của một người phát triển ung thư thực quản. Chúng bao gồm:

• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), khi thực phẩm và acid từ dạ dày trào ngược lên thực quản, làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư biểu mô tế bào tuyến thực quản.
• Hút thuốc lá hoặc sử dụng thuốc lá khác.
• Uống rượu nặng.
• Barrett thực quản, một bệnh lý ảnh hưởng đến phần dưới của thực quản và có thể dẫn đến ung thư thực quản. Barett thực quản có thể do GERD gây ra. Theo thời gian, acid dạ dày trong thực quản có thể gây ra những thay đổi trong các tế bào làm tăng nguy cơ ung thư tế bào tuyến.

Ngoài ra, một số nhóm nhất định - nam giới và người cao tuổi - có nguy cơ cao hơn về ung thư thực quản. Nguy cơ ung thư biểu mô tế bào tuyến thực quản cao hơn ở người da trắng nhưng ung thư biểu mô tế bào vảy thực quản phổ biến hơn ở nam giới châu Á và nam giới da màu.

Chẩn đoán ung thư thực quản

Để chẩn đoán ung thư thực quản, bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng, tiền sử bệnh và kiểm tra bạn. Ngoài ra, có thể yêu cầu bạn xét nghiệm máu và chụp X quang.

Các xét nghiệm cho bệnh ung thư thực quản có thể bao gồm:

• Chụp X quang với Bari, tức là bạn uống 1 chất lỏng bao phủ thực quản. Điều này làm cho thực quản nổi bật trên X-quang để bác sĩ có thể xác định được một số vấn đề nhất định.
• Nội soi: bác sĩ sử dụng nội soi, một ống mỏng, sáng, xuống cổ họng của bạn vào thực quản để kiểm tra. Siêu âm nội soi (Endoscopic ultrasound) sử dụng sóng âm thanh để cung cấp thêm thông tin về mức độ ảnh hưởng của khối u trong các mô lân cận.
• Sinh thiết: Trong nội soi, bác sĩ có thể lấy tế bào hoặc mô từ thực quản của bạn. Các tế bào được kiểm tra dưới kính hiển vi cho sự hiện diện của bệnh ung thư.

Có thể thực hiện các xét nghiệm khác, bao gồm chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp xạ hình cắt lớp positron (PET), nội soi ngực (thoracoscopy) và soi ổ bụng (laparoscopy) để xác định xem ung thư đã lan rộng, hay đã lan ra ngoài thực quản hay không. Quá trình này được gọi là "giai đoạn ung thư". Bác sĩ cần thông tin này để lên kế hoạch điều trị.

Các giai đoạn của ung thư thực quản là gì?

Các giai đoạn của bệnh ung thư thực quản được cho một số (I đến IV); số càng cao thì ung thư càng tiến triển. Các giai đoạn là:

• Giai đoạn 0. Các tế bào bất thường (chưa phải là ung thư) chỉ được tìm thấy trong lớp trong của tế bào niêm mạc thực quản.
• Giai đoạn I. Các tế bào ung thư chỉ được tìm thấy trong lớp tế bào niêm mạc thực quản.
• Giai đoạn II. Ung thư đã đến lớp cơ hoặc thành ngoài của thực quản. Ngoài ra, ung thư có thể lan rộng từ 1 đến 2 hạch bạch huyết lân cận.
• Giai đoạn III. Ung thư đã sâu hơn vào lớp cơ bên trong hoặc mô mô liên kết. Nó có thể đã lan ra ngoài thực quản vào các cơ quan lân cận và / hoặc đã lan đến nhiều hạch bạch huyết gần thực quản.
• Giai đoạn IV. Đây là giai đoạn tiên tiến nhất. Ung thư đã lan ra các cơ quan khác trong cơ thể và / hoặc các hạch bạch huyết cách xa thực quản.

Có một số xét nghiệm để xác định giai đoạn ung thư thực quản, bao gồm:

• Chụp X-quang ngực.
• Nội soi phế quản (Bronchoscopic). Các khí quản và đường hô hấp được kiểm tra bằng ống soi phế quản, một ống mỏng và sáng được đưa vào mũi hoặc miệng. Thử nghiệm này được sử dụng để kiểm tra sự liên quan của ung thư trong khí quản hoặc các nhánh đường thở.
• Chụp CT. Một thủ tục tạo ra hình ảnh sắc nét bên trong cơ thể.
• Siêu âm nội soi, hoặc nội soi. Được sử dụng trong quá trình nội soi, sóng âm phát ra các cơ quan trong cơ thể để tạo ra các hình ảnh được gọi là siêu âm (sonogram). Thử nghiệm này có thể cung cấp thêm thông tin về kích cỡ và mức độ của khối u.
• Nội soi ngực (Thoracoscopy). Một nội soi được đặt vào ngực thông qua một vết rạch để kiểm tra bên trong ngực để tìm các hạch bạch huyết và các cơ quan ngực khác có thể có ung thư lây lan. Sinh thiết có thể được thực hiện trong suốt quá trình này.
• Soi ổ bụng (Laryngoscopy). Một thủ thuật mà bác sĩ dùng gương hoặc ống soi thanh quản để kiểm tra thanh quản.
• Nội soi ổ bụng. Ống sáng được chèn vào qua vết mổ trong bụng để kiểm tra các cơ bụng và lấy mẫu mô để kiểm tra sự di căn của bệnh ung thư.

Ung thư thực quản được điều trị như thế nào?

Cũng như nhiều bệnh ung thư, điều trị ung thư thực quản có cơ hội thành công cao hơn nếu ung thư được phát hiện sớm. Thật không may, bởi nhiều người phát hiện ra ung thư thực quản thì nó đã ở giai đoạn tiến triển (đã lan rộng khắp thực quản và hơn thế nữa).

Điều trị ung thư thực quản phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm giai đoạn ung thư và sức khoẻ tổng quát của bệnh nhân.

• Phẫu thuật . Một phần hoặc tất cả các thực quản có thể được loại bỏ.
• Xạ trị. Tiêu diệt tế bào ung thư bằng bức xạ.
• Hóa trị. Các loại thuốc tác dụng mạnh nhắm đến các tế bào ung thư trong cơ thể. Thường được sử dụng kết hợp với xạ trị và / hoặc phẫu thuật.
• Liệu pháp quang động (Photodynamic therapy). Nhắm tới các tế bào ung thư giai đoạn sớm với một ánh sáng laser đặc biệt.
• Electrocoating. Sử dụng dòng điện để phá huỷ các tế bào ung thư giai đoạn sớm.

Nội soi cắt bỏ niêm mạc (Endoscopic mucosal resection) có thể được thực hiện để điều trị các trường hợp tiền ung thư hoặc ung thư sớm rất nhỏ bằng cách loại bỏ lớp lót trong của thực quản. Phương pháp RFA (Radiofrequency ablation) sử dụng một thiết bị nhắm vào các tế bào ung thư với năng lượng tần số vô tuyến đôi khi được sử dụng cho ung thư giai đoạn sớm.

Ngoài ra, bác sĩ có thể đề nghị bạn tham gia vào một thử nghiệm lâm sàng, trong đó các loại thuốc hoặc phương pháp điều trị mới được thử nghiệm trên bệnh nhân. Sự thành công của các xét nghiệm này giúp xác định xem thuốc hoặc phương pháp điều trị có được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm chấp thuận hay không.

Điều trị ung thư thực quản theo giai đoạn

Các lựa chọn điều trị ung thư thực quản theo giai đoạn có thể bao gồm những điều sau:

• Giai đoạn 0. Thông thường phẫu thuật. Các lựa chọn khác bao gồm điều trị bằng quang động học,  Phương pháp RFA (Radiofrequency ablation), hoặc phẫu thuật cắt bỏ nội soi.
• Giai đoạn I, II, và III. Phẫu thuật, thử nghiệm lâm sàng hóa học và xạ trị, hoặc thử nghiệm lâm sàng các liệu pháp mới.
• Giai đoạn IV. Hóa trị liệu, xạ trị, liệu pháp laser, liệu pháp điện hoá, hoặc các thử nghiệm lâm sàng. Điều trị cho giai đoạn này tập trung vào liệu pháp "giảm nhẹ". Liệu pháp giảm nhẹ là để làm giảm đau và khó nuốt do ung thư, và thường được dùng cho những bệnh nhân đang ở giai đoạn tiến triển của ung thư, hoặc gần đến cuối cuộc đời của họ.

Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, tỷ lệ phần trăm những người sống ít nhất 5 năm sau khi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư thực quản (có tính đến một số người bị ung thư thực quản sẽ có các nguyên nhân tử vong khác) là 40% đối với ung thư thực quản cục bộ , 21% đối với ung thư lan rộng trong khu vực, và 4% với ung thư thực quản di căn.

Thông tin chung về ung thư thực quản

Ung thư thực quản là một bệnh mà tế bào ác tính (ung thư) tạo thành trong các mô của thực quản.

Thực quản là ống cơ rỗng giúp di chuyển thức ăn và chất lỏng từ cổ họng đến dạ dày. Tường thực quản gồm nhiều lớp mô, bao gồm màng niêm mạc, cơ, và mô liên kết. Ung thư thực quản bắt đầu ở lớp lót bên trong của thực quản và lan ra ngoài qua các lớp khác khi nó phát triển.

Dạ dày và thực quản là một phần của hệ thống tiêu hóa trên.

Hai dạng phổ biến nhất của ung thư thực quản được đặt tên theo loại tế bào trở thành ung thư:

• Ung thư biểu mô tế bào vảy: Ung thư hình thành trong các tế bào vảy, các tế bào phẳng, mỏng nằm ở thực quản. Ung thư thường gặp nhất ở phần trên và giữa của thực quản, nhưng có thể xảy ra ở bất cứ đâu dọc theo thực quản.
• Ung thư tế bào tuyến: Ung thư bắt đầu ở tế bào tuyến. Các tế bào tuyến trong lót của thực quản sản xuất và giải phóng chất lỏng như chất nhầy. Ung thư tế bào tuyến thường hình thành ở phần dưới của thực quản, gần dạ dày.

Hút thuốc, uống rượu nặng, và Barrett thực quản có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư thực quản

Bất cứ điều gì làm tăng nguy cơ bị bệnh được gọi là một yếu tố nguy cơ. Có một yếu tố nguy cơ không có nghĩa là bạn sẽ bị ung thư; không có các yếu tố nguy cơ không có nghĩa là bạn sẽ không bị ung thư. Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể có nguy cơ. Các yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Sử dụng thuốc lá.
• Uống rượu nặng.
• Barrett thực quản
• Tuổi già.
• Là nam giới.
• Là người Mỹ gốc Phi.

Dấu hiệu và triệu chứng của ung thư thực quản là giảm cân và nuốt đau đớn hoặc khó nuốt.

Những dấu hiệu và triệu chứng khác có thể là do ung thư thực quản hoặc các bệnh lý khác. Kiểm tra với bác sĩ nếu bạn có bất cứ điều nào sau đây:

• Nuốt đau hoặc khó
• Giảm cân.
• Đau sau xương ức.
• Ho khan và ho.
• Khó tiêu và ợ nóng.

Các xét nghiệm kiểm tra thực quản được sử dụng để phát hiện và chẩn đoán ung thư thực quản.

Các xét nghiệm và thủ tục sau đây có thể được sử dụng:

• Khám sức khoẻ và tiền sử bệnh: Một cuộc kiểm tra của cơ thể để kiểm tra các dấu hiệu sức khoẻ chung, bao gồm việc kiểm tra các dấu hiệu bệnh tật, chẳng hạn như khối u hoặc bất cứ điều gì khác có vẻ như bất thường. Một lịch sử về các thói quen sức khoẻ của bệnh nhân và các bệnh tật và điều trị trong quá khứ cũng sẽ được thực hiện.
• X quang ngực
• Chụp X quang với Bari: Một loạt các tia X của thực quản và dạ dày. Bệnh nhân uống một chất lỏng có chứa bari (một hợp chất kim loại bạc trắng). Chất lỏng tràn qua thực quản và dạ dày, và chụp X quang. Thủ tục này còn được gọi là upper GI series .
• Nội soi thực quản: Một thủ thuật để kiểm tra các vùng bất thường trong thực quản. Một ống nội soi thực quản được đưa qua miệng hoặc mũi và cổ họng vào thực quản. Máy soi thực quản là một dụng cụ mỏng, có ống với ánh sáng và ống kính để xem. Nó cũng có thể có một công cụ để lấy mẫu mô đem đi kiểm tra dưới kính hiển vi tìm các dấu hiệu ung thư.
• Sinh thiết: Loại bỏ các tế bào hoặc các mô để soi dưới kính hiển vi bởi một nhà nghiên cứu bệnh học nhằm kiểm tra các dấu hiệu ung thư. Sinh thiết thường được thực hiện trong quá trình nội soi thực quản. Đôi khi sinh thiết cho thấy sự thay đổi trong thực quản mà không phải là ung thư nhưng có thể dẫn đến ung thư.

Một số yếu tố ảnh hưởng đến tiên lượng bệnh (cơ hội hồi phục) và các lựa chọn điều trị.

Tiên lượng bệnh và các lựa chọn điều trị phụ thuộc vào những điều sau:

• Giai đoạn ung thư
• Kích cỡ của khối u.
• Sức khoẻ chung của bệnh nhân.

Khi ung thư thực quản được tìm thấy rất sớm, có khả năng phục hồi tốt hơn. Tuy nhiên thực tế, ung thư thực quản thường ở giai đoạn tiên tiến khi được chẩn đoán. Ở giai đoạn sau, ung thư thực quản có thể được điều trị nhưng hiếm khi có thể được chữa khỏi. Tham gia vào một trong các thử nghiệm lâm sàng đang được thực hiện để cải thiện điều trị nên được xem xét.

Xét nghiệm sàng lọc ung thư thực quản

Các xét nghiệm được sử dụng để sàng lọc các loại ung thư khác nhau.

Một số xét nghiệm sàng lọc được sử dụng vì chúng đã được chứng minh là hữu ích trong việc phát hiện ung thư sớm và làm giảm nguy cơ tử vong do các loại ung thư này. Các xét nghiệm khác được sử dụng vì chúng đã được phát hiện thấy ung thư ở một số người; tuy nhiên, nó đã không được chứng minh trong các thử nghiệm lâm sàng rằng việc sử dụng các xét nghiệm này sẽ làm giảm nguy cơ tử vong do ung thư.

Các nhà khoa học nghiên cứu các xét nghiệm sàng lọc để tìm những biện pháp có ít rủi ro và nhiều lợi lợi ích. Các thử nghiệm sàng lọc ung thư cũng nhằm mục đích cho thấy việc phát hiện sớm (tìm ra ung thư trước khi gây ra triệu chứng) làm giảm nguy cơ tử vong do bệnh. Đối với một số loại ung thư, cơ hội phục hồi sẽ tốt hơn nếu bệnh được phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm.

Không có xét nghiệm sàng lọc tiêu chuẩn hoặc thường quy đối với ung thư thực quản.

Khám sàng lọc ung thư thực quản đang được nghiên cứu với các thử nghiệm lâm sàng sàng lọc đang diễn ra ở nhiều nơi trên cả nước (Mỹ)

Các xét nghiệm có thể phát hiện ung thư thực quản đang được nghiên cứu:

Nội soi thực quản

Một thủ tục để nhìn bên trong thực quản để kiểm tra các khu vực bất thường. Ống soi thực quản được đưa qua miệng hoặc mũi và cổ họng vào thực quản. Ống soi thực quản là một dụng cụ mỏng, có ống với ánh sáng và ống kính để xem. Nó cũng có thể có một công cụ để lấy mẫu mô, sau đó đem kiểm tra dưới kính hiển vi nhằm tìm các dấu hiệu ung thư

Sinh thiết

Việc loại bỏ các tế bào hoặc các mô để soi dưới kính hiển vi bởi một nhà nghiên cứu bệnh học nhằm kiểm tra các dấu hiệu của bệnh ung thư. Lấy mẫu sinh thiết từ nhiều khu vực khác nhau ở phần dưới của thực quản có thể phát hiện sớm Barrett thực quản. Thủ tục này có thể được sử dụng cho những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ đối với Barrett thực quản.

Chải tế bào

Một thủ thuật trong đó tế bào được chải từ lớp lót của thực quản và được soi dưới kính hiển vi để xem chúng có bất thường hay không. Điều này có thể được thực hiện trong quá trình nội soi thực quản.

Balloon Cytology

Một thủ tục trong đó các tế bào được thu thập từ lớp niêm mạc thực quản bằng cách bệnh nhân nuốt 1 quả bóng xẹt vào thực quả, sau đó bong bóng được bơm phồng lên và kéo ra khỏi thực quản. Các tế bào thực quả trên quả bóng được soi dưới kính hiển vi xem chúng có bất thường hay không.

Chromoendoscopy

Một thủ tục trong đó chất nhuộm được phun lên lớp niêm mạc của thực quản trong quá trình nội soi. Chất nhuộm màu tăng lên ở một số khu vực của lớp niêm mạc có thể là dấu hiệu của Barrett thực quản.

Quang phổ huỳnh quang

Một thủ tục sử dụng ánh sáng huỳnh quang để xem các mô trong lớp niêm mạc thực quản. Đầu dò ánh sáng được truyền qua một ống nội soi và phát sáng trên lớp niêm mạc thực quản. Sau đó đo ánh sáng phát ra bởi các tế bào niêm mạc thực quản. Mô ác tính phát ra ít ánh sáng hơn mô bình thường.

Nguy cơ của sàng lọc ung thư thực quản

Các xét nghiệm sàng lọc có một số nguy cơ.  

Các quyết định về xét nghiệm sàng lọc có thể là khó khăn. Không phải tất cả các bài kiểm tra sàng lọc đều hữu ích và hầu hết đều có rủi ro. Trước khi có bất kỳ kiểm tra sàng lọc nào, bạn có thể thảo luận về bài kiểm tra với bác sĩ. Điều quan trọng là biết được những rủi ro của xét nghiệm và liệu nó đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ tử vong vì ung thư hay chưa.

Các nguy cơ của xét nghiệm sàng lọc ung thư thực quản bao gồm:

Phát hiện ung thư thực quản có thể không cải thiện sức khoẻ hoặc giúp một người sống lâu hơn.

Xét nghiệm có thể không cải thiện sức khoẻ của bạn hoặc giúp bạn sống lâu hơn nếu bạn bị ung thư thực quản tiến triển hoặc nếu nó đã di căn đến những nơi khác trong cơ thể bạn.

Một số bệnh ung thư không bao giờ gây ra triệu chứng hoặc trở nên đe dọa tính mạng, nhưng nếu phát hiện bằng xét nghiệm sàng lọc, ung thư có thể được điều trị. Không biết liệu điều trị các loại ung thư này sẽ giúp bạn sống lâu hơn nếu không được điều trị hay không, và điều trị ung thư có thể có những phản ứng phụ nghiêm trọng.

Có thể xảy ra kết quả kiểm tra âm tính giả.

Các kết quả xét nghiệm sàng lọc có thể là âm tính ngay cả khi ung thư thực quản có tồn tại. Một người nhận được kết quả xét nghiệm âm tính giả có thể trì hoãn việc chăm sóc y tế ngay cả khi có các triệu chứng.

Kết quả kiểm tra dương tính giả có thể xảy ra.

Các kết quả xét nghiệm sàng lọc có thể là bất thường mặc dù không có bệnh ung thư nào có mặt. Một kết quả kiểm tra dương tính giả có thể gây lo âu và thường đi kèm với nhiều xét nghiệm hơn (như sinh thiết), cũng có nguy cơ.

Tác dụng phụ có thể là do bản thân thử nghiệm.

Có những phản ứng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng có thể xảy ra với nội soi thực quản và sinh thiết. Chúng bao gồm những tác dụng phụ sau:

• Một lỗ thủng nhỏ trong thực quản.
• Các vấn đề về hô hấp.
• Đau tim.
• Thức ăn, nước, acid dạ dày hoặc nôn mửa có thể lẫn vào đường thở.
• Chảy máu nghiêm trọng có thể cần được điều trị tại bệnh viện.