Trầm cảm và cho con bú sữa mẹ

Nội dung chính bài viết:

• Cho con bú sữa mẹ tốt cho cả mẹ và con ngay cả khi mẹ bị trầm cảm sau sinh.
• Nhóm thuốc SSRIs được coi là lựa chọn an toàn nhất cho phụ nữ trầm cảm sau sinh đang nuôi con bú, bao gồm: citalopram, escitalopram, fluoxetine, paroxetin,…
• Ngoài thuốc chống trầm cảm 3 vòng, benzodiazepin được xem là không an toàn khi nuôi con bằng sữa mẹ.
• Có một số liệu pháp thay thế cho việc uống thuốc như là: liệu pháp trò chuyện, tập thể dục, ăn uống ngon miệng…

Phụ nữ sau sinh bị trầm cảm vẫn có thể cho con bú sữa mẹ phải không?

Đúng thế. Cho con bú sữa mẹ vẫn là lựa chọn tốt nhất ngay cả khi bạn đang dùng thuốc chống trầm cảm để điều trị tình trạng của mình. Cho con bú sữa mẹ tốt cho cả mẹ và con. Sữa mẹ sẽ mang lại cho bé đầy đủ chất dinh dưỡng mà bé cần để phát triển trong 6 tháng đầu đời, có thể phòng ngừa nhiễm trùng và hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS). Nuôi con bằng sữa mẹ cũng giúp bạn gắn kết với em bé hơn.

Mặt trái của việc cho con bú sữa mẹ là không phải lúc nào cũng thuận lợi trong những ngày đầu và bạn có thể có nguy cơ trầm cảm sau khi sinh (PPD) cao hơn nếu bạn khó cho bé bú. Nếu bạn đang gặp vấn đề về cho con bú sữa mẹ, đừng chịu đựng trong im lặng. Hãy nói chuyện với bác sĩ để bạn có thể nhận được lời khuyên và hỗ trợ cần thiết.

Phụ nữ sau sinh có thể dùng thuốc chống trầm cảm nếu đang cho con bú sữa mẹ không?

Mặc dù một lượng nhỏ thuốc chống trầm cảm sẽ đi qua sữa mẹ, nhưng đa số thuốc chống trầm cảm thường được coi là an toàn. Số lượng thuốc có thể đến được con bạn qua sữa rất thấp (thường thấp hơn nhiều so với lượng đi qua nhau thai trong suốt thai kỳ).

Các thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs) được coi là lựa chọn an toàn nhất cho bà mẹ cho con bú. Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện đối với các loại thuốc này so với các thuốc chống trầm cảm khác và với những loại thuốc này chỉ có một hàm lượng rất thấp trong sữa mẹ. SSRI bao gồm:

• Citalopram
• Escitalopram
• Fluoxetine
• Fluvoxamine
• Paroxetin
• Sertraline

Các loại thuốc khác dùng để điều trị trầm cảm cũng được coi là an toàn. Bao gồm:

• Các thuốc ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrin (SNRI), như venlafaxine
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs), ngoại trừ thuốc doxepin

Thuốc chống trầm cảm có thể ảnh hưởng đến em bé như nào?

Một số nghiên cứu cho thấy rằng trẻ bú mẹ trong khi mẹ dùng thuốc chống trầm cảm có thể trở nên cáu kỉnh hơn hoặc khó ăn ngủ hơn. Nhưng đáng chú ý là những đứa trẻ sinh ra từ những bà mẹ bị trầm cảm không được điều trị cũng gặp một số vấn đề này.

Gọi bác sĩ nếu bạn lo lắng rằng những thay đổi trong hành vi của con hoặc thói quen ăn uống và ngủ có thể là do những loại thuốc bạn đang dùng. Thông thường hành vi này sẽ không kéo dài, nhưng bác sĩ của bạn có thể đảm bảo cho bạn và loại trừ các vấn đề khác, chẳng hạn như nhiễm virut.

Không thay đổi kế hoạch điều trị hoặc ngừng dùng thuốc mà không trao đổi với bác sĩ trước. Việc không uống thuốc điều trị trầm cảm khi sẽ không tốt cho bạn và con. Trầm cảm không điều trị có thể khiến bạn khó chăm sóc và kết nối với em bé hơn, có thể có những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ và sự phát triển của con bạn trong tương lai.

Những loại thuốc nào không an toàn khi cho con bú sữa mẹ?

Ngoài thuốc chống trầm cảm ba vòng, benzodiazepine được xem là không an toàn khi cho con bú sữa mẹ. Benzodiazepine được sử dụng để điều trị chứng lo âu, một tình trạng phổ biến ở những người bị trầm cảm.

Các chuyên gia lo ngại rằng, nhóm thuốc benzodiazepine có thể cản trở sự phát triển não bộ của em bé. Trẻ sơ sinh tiếp xúc với benzodiazepine qua sữa mẹ cũng được biết là rất buồn ngủ và có triệu chứng cai nghiện khi ngừng dùng thuốc hoặc ngừng cho bé bú sữa mẹ.

Nếu bạn không thể ngừng sử dụng một chất benzodiazepine một cách an toàn, tốt nhất bạn không nên cho con bú sữa mẹ.

Có liệu pháp nào thay thế cho việc uống thuốc khi đang cho con bú không?

Nếu tình trạng trầm cảm của bạn nhẹ, các lựa chọn điều trị khác đôi khi có thể có hiệu quả riêng. Ví dụ, liệu pháp trò chuyện như liệu pháp hành vi - nhận thức, có hiệu quả để kiểm soát trầm cảm. Có thể rất khó khăn để tham dự các cuộc hẹn thường xuyên khi bạn có một em bé mới, nhưng đôi khi chỉ cần đến một vài lần cũng tạo nên những khác biệt.

Thoải mái, ăn uống ngon miệng, nói chuyện với bạn bè và gia đình và tập thể dục cũng có thể giúp được.

Bạn có thể bị cám dỗ muốn thử các thuốc thảo dược hoặc thực phẩm chức năng như là một biện pháp thay thế cho thuốc chống trầm cảm nếu bạn đang cho con bú sữa mẹ, nhưng thường là những liệu pháp này không được kiểm soát và có thể không an toàn. Ví dụ, thảo dược St. John’s wort có thể gây đau bụng, buồn ngủ, và ngủ mê ở trẻ sơ sinh, vì vậy không nên dùng khi cho con bú sữa mẹ.

Mẹ có thể làm gì để việc cho con bú trở nên dễ dàng hơn?

Trầm cảm có thể làm cho bạn khó ngủ và cho con bú sữa mẹ cũng sẽ làm gián đoạn giấc ngủ của bạn - điều này chỉ khiến cho chứng trầm cảm trở nên tồi tệ hơn.

Cố gắng ngủ bất cứ khi nào em bé ngủ. Hoặc nhờ một người trong gia đình, bạn bè hoặc người giữ trẻ chăm sóc con của bạn vài giờ để bạn có thể ngủ. Ngay cả khi không thể ngủ được, chỉ cần nghỉ ngơi là đủ để bạn cảm thấy khỏe hơn.

Đặt giường cũi của bé ngay cạnh giường ngủ của bạn để có thể cho bé ăn vào ban đêm dễ dàng hơn, nhưng bạn không nên ngủ cùng giường với bé. Thuốc chống trầm cảm có thể làm bạn buồn ngủ, có thể làm cho bé có nguy cơ nghẹt thở hoặc hội chứng đột tử khi ngủ SIDS.

Bạn tình của bạn có thể chăm bé sau khi bạn cho ăn xong. Vắt sữa ra cũng giúp bạn tình của bạn có cơ hội cho bé ăn và bạn có thể nghỉ ngơi.

Những lựa chọn khác thay thế cho con bú là gì?

Đừng cảm thấy có lỗi nếu bạn chọn không cho con bú sữa mẹ hoặc tự trách mình nếu việc cho con bú sữa mẹ không hiệu quả. Em bé của bạn vẫn sẽ nhận được dưỡng chất cần thiết từ sữa công thức và bạn có thể chăm sóc, chú ý đến em bé trong khi bạn cho bé bú bình.

Bạn vẫn có thể cho bé da kề da khi cho bé ăn, cho bé tiếp xúc nhiều và nói chuyện nhẹ nhàng với bé để nuôi dưỡng sợi dây tình cảm mẹ con. Chăm con theo cách này cũng giúp bé cảm thấy an toàn và bình tĩnh khi bé có cảm giác ấm áp và được trấn an bởi mùi quen thuộc.