Ứng dụng của chụp cộng hưởng từ (MRI) trong lĩnh vực tim mạch

Tim gồm 4 buồng: 2 tâm nhĩ trên và 2 tâm thất ở dưới. Vách liên thất và vách liên nhĩ sẽ phân quả tim ra theo trục dọc. Tim nằm ở trung thất giữa, nằm trên cơ hoành. Bên ngoài cơ tim được bao bọc bởi màng ngoài tim và bên trong được lót bởi màng trong tim. Tim được nuôi dưỡng bởi hệ động mạch vành, xuất phát từ gốc động mạch chủ.

Tâm nhĩ của tim có thành mỏng hơn tâm thất, nằm ở đáy tim. Trong đó, tâm nhĩ phải có tĩnh mạch chủ trên và dưới đổ về, còn tâm nhĩ trái có 4 tĩnh mạch phổi đổ vào.

Tâm thất, đặc biệt là thất trái có lớp cơ dày hơn tâm nhĩ. Thất trái ngăn cách với nhĩ trái bằng van 2 lá và có nhiệm vụ tống máu vào hệ động mạch chủ đi nuôi cơ thể. Thất phải và nhĩ phải ngăn cách bằng van 3 lá, thất phải tống máu vào động mạch phổi để trao đổi khí tại phổi, sau đó máu theo các tĩnh mạch phổi đổ vào nhĩ trái.

Chụp cộng hưởng từ tim mạch là kỹ thuật dùng từ trường và sóng vô tuyến radio. Nguyên lý của kỹ thuật này dựa trên tác động của các sóng do máy MRI sản sinh ra khiến cho các mô trong cơ thể hấp thụ và phóng thích năng lượng. Sau đó máy chụp MRI tim sẽ thu lại năng lượng, xử lý và chuyển thành các tín hiệu hình ảnh. Hình ảnh từ máy MRI có khả năng tái tạo không gian 3 chiều nên hỗ trợ rất tốt cho chẩn đoán bệnh và điều trị hiệu quả.

Chụp cộng hưởng từ tim mạch có các ưu điểm so với các kỹ thuật khác như: độ phân giải hình ảnh cao, tương phản mô mềm cao, nhiều mặt cắt khác nhau, không dùng tia xạ và không xâm lấn. Do đó, kĩ thuật chẩn đoán hình ảnh tim mạch này ngày càng được ứng dụng rộng rãi.

Hiện nay, chụp cộng hưởng từ tim mạch được chỉ định trong các trường hợp:

• Bệnh tim bẩm sinh để đánh giá bất thường về luồng thông, giải phẫu...
• Bệnh lý cơ tim như: Viêm cơ tim, cơ tim giãn nở hoặc cơ tim phì đại, lắng đọng sắt trong cơ tim, cơ tim kết bè...
• Bệnh lý mạch vành: Đánh giá chức năng và khả năng vận động của thất trái, đặc biệt đánh giá tính sống còn của cơ tim trong nhồi máu cấp và mãn tính mà các phương pháp khảo sát khác còn hạn chế;
• Khảo sát các vùng nhồi máu và xơ hóa của cơ tim.
• Bệnh lý màng ngoài tim, mạch máu;
• Bệnh lý ở van tim;
• U tim nguyên phát hoặc thứ phát: MRI cung cấp các hình ảnh về tính chất khối u, nhờ đó mà bác sĩ chẩn đoán, xác định và đánh giá được mức độ xâm lấn của khối u;
• Bệnh chuyển hóa cơ tim - Spectroscopy.

• Quá trình chụp MRI tim mạch không gây các tác dụng phụ như khi chụp CT - scan hay X-quang mà vẫn cho phép phát hiện ra các bất thường - điều mà phương pháp tạo ảnh khác khó có thể làm được.
• Cho hình ảnh nhanh và chính xác hơn nhiều so với tia X trong việc chẩn đoán các bệnh về tim mạch;
• Không xâm lấn và gây hại như tia X.

Do khả năng đem lại hình ảnh rõ nét và chính xác mà hiện nay có rất nhiều người lạm dụng chụp cộng hưởng từ tim mạch, yêu cầu bác sĩ cho mình thực hiện phương pháp này.

Đây là một suy nghĩ rất sai lầm. MRI tim mạch chỉ nên chụp khi đã được bác sĩ khám cẩn thận, đã siêu âm và làm một số chẩn đoán hình ảnh khác nhưng thấy cần thiết nên bác sĩ chỉ định chụp thêm. Không nên dùng MRI để tầm soát ung thư vì không cần thiết và chi phí khá đắt. Mặt khác, MRI cũng chỉ là phương pháp chẩn đoán bằng máy móc, không thể khám bệnh thay bác sĩ. Kết quả thu được sau khi chụp cần có sự hội chẩn giữa bác sĩ khám bệnh và bác sĩ chẩn đoán hình ảnh thì mới thu được kết quả chính xác.

• Nếu cơ thể có cấy các thiết bị bằng kim loại thì cần báo trước với bác sĩ vì từ trường của máy chụp có thể làm hư hỏng những thiết bị này;
• Nên chụp khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tim mạch;
• Hội chứng sợ nơi chật hẹp, đóng kín cũng không nên chụp MRI;
• Không mang điện thoại, dụng cụ hoặc các thiết bị y tế bằng kim loại nào vào phòng chụp;
• Thuốc cản quang khi chụp MRI không gây độc cho cơ thể nhưng có thể gây dị ứng ở mức độ nhẹ với các biểu hiện: nổi mẩn ngứa, tê chân tay, buồn nôn, nhức đầu...