Rụng tóc thành đám (alopecia areata) - bệnh viện 103

Còn gọi là bệnh pelade.

Căn nguyên

• Thường gặp ở người lớn, trẻ tuổi ( trước tuổi trung niên), tỷ lệ  nam / nữ  là 2/1.
• Căn nguyên chưa rõ, có  vai trò của yếu tố di truyền, miễn dịch, nội tiết, liên quan tới stress, nhiễm  khuẩn .
• Hiện nay người ta cho rằng có một quá trình tự miễn chống hành lông.
• Có thể kết hợp với vitiligo, suy cận giáp, addison, viêm tuyến  giáp hashimoto, nhược cơ nặng, hội chứng Down, thiếu máu ác  tính.

Triệu chứng lâm sàng

• Rụng tóc thành từng đám, từng vùng, khu trú thành đám hình tròn, bầu dục, một hoặc nhiều đám
• Thường một vài đám kích thước vài cm đường kính, không có dấu hiệu viêm nào, không triệu chứng
• Da trơn nhẵn giống như sẹo, có thể thấy một số sợi tóc thanh mảnh,  bạc màu như lông tơ,  ở rìa đám có sợi gẫy ngắn và mập gọi là  tóc dấu chấm than (exclamation point  hairs).
• Triệu chứng cơ năng : không đau, không ngứa.
• Rụng tóc ở vùng đầu, có thể rụng ở vùng râu cằm và vùng khác.
• Biểu hiện ở móng: loạn dưỡng, đĩa móng có hàng trăm hố lõm nhỏ như”đê khâu””đồng đột”.

Chia thành các loại sau

• Rụng tóc thành đám (alopecia areata).
• Rụng tóc thể  rắn bò  (alopecia ophiasis).
• Rụng tóc toàn phần (alopecia totalis).Toàn bộ tóc vùng đầu hầu như bị rụng.
• Rụng tóc toàn bộ (alopecia universalis).Rụng tóc vùng đầu, rụng cả lông mày, nách, mi, lông mu, lông tơ của cơ thể.

Tiến triển

• Các đám ổn định nguyên như vậy, thường mọc lại một cách ngẫu nhiên sau vài tháng, có khi xuất hiện các đám mới trong khi các đám khác đang mọc lại. Bệnh cũng thường tái phát.
• Nếu bệnh xuất hiện sau tuổi thiếu niên thì 80% sẽ mọc tóc lại và ít gặp rụng  lông tóc  toàn bộ (alopecia universalis).
• Bệnh cũng thường  tái phát.
• Nếu có biến đổi móng và rụng tóc toàn phần (alopecia totalis) thì tiên lượng không tốt hoặc các đám liên kết thành từng dải ở vùng đỉnh, tiên lượng cũng không tốt.

Mô bệnh học da

• Nang tóc giảm kích thước, thâm nhiễm lympho quanh mạch,thâm nhiễm lympho quanh nang lông ở tổn thương đang hoạt động.
• Xét nghiệm tóc đồ (trichogram): các sợi tóc anagen loạn dưỡng tăng tỷ lệ tóc telogen tới 40% hoặc hơn (bình thường < 20%),các chân  tóc (hair zoots) hình dùi cui, dấu chấm than.

Điều trị

• Không có thuốc đặc trị, khó đánh giá tiên lượng vì nhiều khi ngẫu nhiên tóc mọc lại.
• Tâm lý liệu pháp, trợ giúp tâm lý của thầy thuốc là cần thiết, cần giải giải thích là loại rụng tóc này hầu hết sẽ mọc lại.
• Vitamin B, C, A. Bepanthen.
• An thần.
• Bôi mỡ corticoid về ban đêm
• Corticosteroid tiêm trong tổn thương.Triamcinolon acétonide 3,5 mg/ml,  tháng một lần.
• Corticoids uống thường làm mọc tóc.Cần chú ý tác dụng phụ và khi ngừng một thời gian bệnh có thể tái phát.
• Cyclosporin: uống làm mọc tóc, khi ngừng thuốc bệnh dễ tái phát.
• PUVA trị liệu ( quang hoá  trị liệu).
• Trị liệu miễn dịch tại chỗ dùng DNCB, nhưng gây viêm da  tiếp xúc dị ứng tại chỗ, sưng hạch lân cận.
• Có thể bôi minoxidil.

Nguồn: Bệnh viện 103