Bệnh học viêm màng não do virus - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

Định nghĩa

• Viêm não do virút là những quá trình phản ứng của mô não đối với tác động trực tiếp của virút hoặc gián tiếp do dị ứng.
• Viêm não do virút đã gây nên một tình trạng viêm cấp tính lan tràn ở trong chất não và tuỷ sống. Hình ảnh vi thể giống với viêm cấp tính nói chung nhưng có thêm một số hình ảnh đặc biệt.

Nguyên nhân

• Viêm não Nhật Bản B còn gọi là viêm não mùa hè, viêm não mùa thu Nga. Bệnh phát triển thành dịch ở Đông Nam châu Á và Nhật Bản…
• Sở dĩ có tên là viêm não Nhật Bản B là vì trước đó ở Nhật Bản có viêm não ngủ Von – Economo được gọi là viêm não Nhật Bản A, do đó họ đã đặt tên đó để phân biệt.
• Bệnh lây lan là do các loại động vật trung gian mang mầm bệnh được biết như là chim liếu điếu, chào mào và muỗi Culex – Tritaeniorhynchus.
• Bệnh được phát hiện lần đầu tiên ở Nhật vào năm 1871, còn ở Việt Nam năm 1953 đã phân lập được loại vi rút gây bệnh này.

Mô bệnh học

Đại thể

Màng não mềm, chất xám, não thất 3, cuống não xung huyết dữ dội, não phù, trương to, cuộn não dẹt, khe cuộn não chứa nhiều dịch. Có thể thấy những ổ nhũn não màu vàng bẩn, có những ổ xuất huyết nhỏ lốm đốm ở vỏ não.

Vi thể

Tổn thương ở mạch máu trong tổ chức não

• Nổi bật là hình ảnh bao ngoại mạch, nằm trong khoảng Virchow – Robin bị giãn rất rộng. Tổn thương bao ngoại mạch thường thấy rõ ở sàn não thất 4.
• Thành phần chủ yếu là: các tế bào Limpho lẫn một số tương bào, đại thực bào, trong 9 ngày đầu có thể thấy bạch cầu đa nhân, có thể thấy các quầng xuất huyết quanh mạch máu.

Tăng sản tổ chức thần kinh

Hiện tượng này phát triển mạnh và lan tràn trong khắp sàn não thất đặc biệt là quanh các mạch máu, có xu hướng tạo thành áo thần kinh đệm quanh mạch. Phản ứng thần kinh đệm xuất hiện thường xuyên và rất mạnh ở liềm đen và thành hạt thực thần kinh.

Cấu tạo của hạt thực thần kinh gồm:

Một tế bào thần kinh chính thực bị thoái hoá nằm ở giữa, xung quanh là những tế bào thần kinh đệm đó là hiện tượng vệ tinh, đồng thời các tế bào thần kinh đệm xâm nhập vào tế bào thần kinh chính thức bị chết để thực bào.

Tổn thương thoái hoá tế bào thần kinh

• Nếu viêm nhẹ thì thể Nissl của tế bào thần kinh chính thức bị biến mất, nặng hơn thì nhân tế bào bị tan rã, thoái hoá, tiêu tan.
• Các tế bào còn lại bị tổn thương ở nhiều mức độ khác nhau: dúm dó, teo đét, nhân đông, một số chỉ còn là những bóng mờ…

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn