Tái tạo ngực - Bs Phùng 

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, việc phẫu thuật cắt bỏ khối u cũng vẫn có thể gây biến dạng vú. Hiện nay đã có rất nhiều kỹ thuật tái tạo ngực khác nhau đã được phát triển để mang lại kết quả có tính thẩm mỹ cao cho nhiều loại và nhiều hình dạng ngực khác nhau.

Trong phần lớn các trường hợp thì việc tiến hành tái tạo ngực ngay tại thời điểm phẫu thuật cắt bỏ vú là có thể và sẽ mang lại kết quả cao. Phương án này đòi hỏi một cuộc đại phẫu để cắt bỏ vú và tái tạo ngực và thêm một ca phẫu thuật thứ 2 được thực hiện từ ba đến sáu tháng sau đó.

Nếu như bệnh nhân cần tiến hành hóa trị hoặc xạ trị sau ca phẫu thuật cắt bỏ vú thì thời gian tiến hành tái tạo ngực cần được lên kế hoạch cẩn thận để phù hợp với các phác đồ điều trị, sao cho có thể đem lại kết quả điều trị ung thư một cách tối ưu. Hóa trị hoặc xạ trị không có nghĩa là bạn không thể tái tạo ngực mà chỉ cần hoãn ngày phẫu thuật tái tạo lại cho đến khi sau khi hoàn thành toàn bộ quá trình điều trị.

Khi chỉ cần tái tạo cho một bên ngực thì bên còn lại sẽ cần được điều chỉnh hình dạng hoặc nâng ngực chảy xệ để tạo sự cân xứng cho bộ ngực. Phương pháp này thường được thực hiện tại cuộc phẫu thuật thứ 2 sau từ ba đến sáu tháng kể từ lần phẫu thuật cắt bỏ vú và tái tạo ngực.

Khi mắc một số loại ung thư nhất định hoặc khi có tiền sử gia đình và khuynh hướng di truyền ung thư thì bên ngực còn lại của bạn sẽ có nguy cơ cao cũng sẽ hình thành khối u. Tuy nhiên, chỉ có một tỉ lệ rất nhỏ bệnh nhân rơi vào trong trường hợp này. Nếu bạn được tư vấn nên cắt bỏ vú để phòng ngừa ung thư ở bên ngực còn lại thì phương pháp tái tạo ngực có thể được tiến hành cho 2 bên cùng lúc.

Có 2 loại kỹ thuật tái tạo ngực:

• Kỹ thuật tại tạo ngực sử dụng túi độn
• Kỹ thuật tại tạo ngực chỉ sử dụng mô tự nhiên của cơ thể bệnh nhân

Tái tạo ngực bằng túi độn

Quy trình tái tạo ngực với túi độn thường được thực hiện thành 2 lần phẫu thuật riêng biệt. Tại thời điểm phẫu thuật cắt bỏ vú, một túi giãn da sẽ được đặt vào bên dưới da trên thành ngực. Túi giãn da này giống như một quả bóng và có một đầu bơm bằng kim loại. Thông thường, túi giãn da được đưa vào cơ thể dưới dạng xẹp hoàn toàn và chờ một thời gian cho các mô lành lại xung quanh. Vào tuần thứ 2 hoặc thứ ba tuần sau phẫu thuật, khi các đường rạch đã lành lại hoàn toàn, túi giãn da sẽ được bơm chất lỏng vào bên trong. Bác sĩ sẽ xác định đầu bơm kim loại của túi giãn nỡ bằng tay hoặc nam châm. Sau đó, một đầu kim nhỏ được tiêm qua da vào đầu bơm và làm đầy túi giãn da với nước muối vô trùng. Túi giãn da sẽ được bơm thêm sau mỗi tuần cho đến khi đạt được mức độ giãn da như mong muốn. Trong ca phẫu thuật thứ 2 từ ba đến sáu tháng sau đó, túi giãn da sẽ được lấy ra và thay thế bằng một bộ túi độn vĩnh viễn.

Trong một số trường hợp, việc tái tạo ngực bằng túi độn có thể được thực hiện chỉ với quy trình này, tuy nhiên đôi khi, các mô của bệnh nhân quá mỏng và để nâng cao hiệu quả thẩm mỹ của việc đặt túi độn thì sẽ cần tăng cường thêm sự che phủ mô bằng cách dùng vật liệu sinh học hoặc là ghép vạt cơ lưng rộng.

Vật liệu sinh học

Vật liệu sinh học có nguồn gốc từ một vùng da được hiến tặng, trải qua quá trình xử lý phức tạp để tạo ra một tấm collagen không còn tế bào. Tấm collagen này được sử dụng để hỗ trợ thêm cho cơ ngực lớn che phủ lên túi giãn da hoặc túi độn. Kết quả cuối cùng là một bộ ngực tái tạo với hình dạng tự nhiên hơn, căng tròn hơn ở nửa dưới vú. Ngoài ra, việc dùng vật liệu sinh học còn làm giảm nguy cơ hình thành mô sẹo thừa xung quanh túi độn, từ đó có thể hạn chế được những vấn đề bất thường xảy ra khi túi độn được đặt dưới lớp mô mỏng.

Ghép vạt cơ lưng rộng

Với phương pháp này, cơ lưng rộng và một phần của lớp da bên trên được lấy từ lưng và cấy vào ngực để che đi một phần túi giãn da và bổ sung thêm cho phần da đã bị mất trong quá trình phẫu thật cắt bỏ vú. Phương pháp này còn tăng thêm sự che phủ mô cho nửa dưới của vú, đem lại kết quả là một bộ ngực tự nhiên hơn sau khi được tái tạo. Sau đó, quá trình đặt túi giãn da và thay thế túi giãn da bằng túi độn vĩnh viễn được tiến hành tương tự như quy trình tái tạo ngực bằng túi độn bên trên. Phương pháp tái tạo ngực này sẽ để lại một vết sẹo dài từ 12 – 20cm ở lưng, thường có thể được che đi bên dưới dây áo ngực.

Những bệnh nhân lựa chọn phương pháp tái tạo ngực này thường sẽ cần ở lại bệnh viện từ một đến 2 ngày sau ca phẫu thuật cắt bỏ vú (tổng cộng là 2 đến 3 ngày). Sau phẫu thuật, bệnh nhân sẽ bị khó chịu mức độ từ nhẹ đến vừa và phục hồi khá nhanh sau khi về nhà. Thông thường, việc tách vạt cơ lưng và cấy vào ngực sẽ không để lại bất kỳ khuyết tật hoặc vấn đề về suy yếu cơ lưng nào

Tại thời điểm thay thế túi giãn da bằng túi độn ngực, bệnh nhân có thể lựa chọn túi gel silicone hoặc túi nước muối. Túi gel silicone thường mềm hơn và cho cảm giác tự nhiên hơn so với túi nước muối. Tuy nhiên, với túi nước muối thì nguy cơ co thắt bao xơ (hiện tượng cứng lại của các mô sẹo hình thành xung quanh túi độn) sẽ thấp hơn.

Nhiều bệnh nhân khi quyết định tái tạo ngực bằng túi độn sẽ muốn tiến hành thêm một phương pháp thẩm mỹ cho bên ngực còn lại, thường là đặt túi độn, nâng ngực chảy xệ hoặc thu nhỏ ngục để đạt được sự cân xứng. Các phương pháp này thông thường sẽ được thực hiện trong cùng ca phẫu thuật thay túi giãn da bằng túi độn vĩnh viễn.

Tái tạo ngực không cần túi độn

Có không ít bệnh nhân muốn tái tạo ngực nhưng lại không muốn dùng túi độn. Hiện nay, đây là điều có thể nhờ các phương pháp hiện đại sử dụng mô của chính bệnh nhân để tái tạo ngực sau khi phẫu thuật cắt bỏ vú.

Tái tạo ngực bằng vạt TRAM

Kỹ thuật tái tạo ngực bằng mô tự nhiên phổ biến nhất là tái tạo ngực bằng vạt TRAM (vạt da – cơ ngang bụng). Với kỹ thuật này, da, mỡ, cùng với một phần của cơ sẽ được chuyển từ vùng bụng dưới lên thành ngực và được điều chỉnh cho giống với hình dạng của bên ngực còn lại. Phương pháp này thường để lại một vết sẹo quanh quầng vú (vùng da sẫm màu xung quanh núm vú) và một vết sẹo ở dưới bụng. Việc lấy da và mô mỡ thừa ở bụng cũng tương tự như phương pháp căng da bụng hay tạo hình bụng. Lần phẫu thuật thứ 2 được tiến hành sau đó 3 – 6 tháng nhằm chỉnh sửa hay tạo nét lại cho bên ngực được tái tạo để giống với bên ngực còn lại. Phương pháp tái tạo ngực này giúp cho bộ ngực có hình dạng và cảm giác mềm mại như một ngực tự nhiên.

Tái tạo ngực bằng vạt DIEP

Phiên bản mới nhất hiện nay của phương pháp tái tạo ngực bằng vạt TRAM là ghép vạt DIEP (vạt da cân nhánh xuyên). Đây là một cái vạt tự do, nơi mà mô nằm biệt lập hoàn toàn trên động mạch và tĩnh mạch trong cơ bụng dưới, vạt da này được lấy ra khỏi cơ thể và được gắn lại với các mạch máu ở thành ngực bằng kỹ thuật vi phẫu. Ưu điểm của ghép vạt da bằng kỹ thuật vi phẫu là cho phép cấy ghép nhiều mô hơn và thời gian phục hồi nhanh hơn vì cần phải phẫu thuật ít hơn. Nhược điểm của phương pháp tái tạo ngực bằng vạt DIEP là tất cả các mô sau khi ghép có khả năng không thể tồn tại được nếu các mạch máu hình thành cục máu đông. Tuy nhiên, xác suất xảy ra điều này là rất nhỏ (chưa đến 5%).

Không phải ai đều phù hợp với phương pháp tái tạo ngực bằng vạt DIEP. Phương pháp có thể sẽ không phải là lựa chọn lý tưởng cho những bệnh nhân đã từng phẫu thuật bụng trước đó, những người có vấn đề về sức khỏe, người béo phì hoặc quá gầy.

Tái tạo ngực bằng vạt DIEP là một quy trình phẫu thuật phức tạp, đòi hỏi thời gian thực hiện dài hơn và thời gian nằm viện lâu hơn (thường là từ 3 đến 5 ngày). Ngoài ra, bệnh nhân cũng sẽ cần thời gian phục hồi lâu hơn sau khi xuất viện.

Tái tạo núm vú

Nói chung, núm vú và quầng vú cũng sẽ được loại bỏ trong quá trình phẫu thuật cắt bỏ vú. Chúng có thể được tái tạo trong ca phẫu thuật thứ 2 theo sau ca phẫu thuật cắt bỏ vú và tái tạo ngực ban đầu, thường là bằng cách sử dụng mô sẵn có ở vú hoặc cũng có thể cần ghép da thêm từ bụng hoặc háng. Nếu như sau khi tái tạo núm vú mà màu sắc của quầng vú không khớp với bên ngực còn lại thì có thể khắc phục bằng phương pháp xăm. Thông thường, vùng da được cấy ghép sẽ có màu hơi đậm hơn nhưng có hình dạng như quầng vú bình thường.

Trước khi tái tạo ngực

Trước khi tái tạo ngực, bạn sẽ được bác sĩ tư vấn về cả 2 phương pháp tái tạo ngực và việc quyết định sẽ phụ thuộc vào mục tiêu cá nhân của bạn, bạn muốn lấy vạt da và bị sẹo ở vị trí nào (bụng dưới hay lưng), bạn có nhiều thời gian phục hồi hay không và bạn muốn có một bộ ngực tự nhiên 100% hay ngực có túi độn.

Quy trình tái tạo ngực

Bước tái tạo ngực sẽ được thực hiện ngay sau khi quy trình phẫu thuật cắt bỏ vú hoàn tất. Phương pháp tái tạo ngực bằng túi giãn da hoặc vật liệu sinh học thường cần thêm một tiếng sau khi cắt bỏ vú, phương pháp tái tạo ngực bằng cách ghép vạt da cơ lưng rộng với túi giãn mô thường cần thêm từ 1. 5 đến 2 tiếng sau khi cắt bỏ vú. Trong khi đó, việc tái tạo bằng vạt DIEP thường cần thêm từ 5 đến 6 tiếng. Trong quá trình phẫu thuật, các ống dẫn lưu nhỏ sẽ được đặt trong các vùng phẫu thuật (bao gồm vú, lưng hoặc bụng). Những ống này được nối với túi chứa dịch nhằm loại bỏ dịch thừa tiết ra từ vùng phẫu thuật. Những ống dẫn lưu này sẽ được giữ nguyên tại vị trí trong từ 1 đến 2 tuần sau ca phẫu thuật. Bạn sẽ được hướng dẫn về cách chăm sóc và sử dụng chúng.

Tất cả các đường rạch sẽ được đóng hoàn toàn bằng chỉ khâu tự tiêu nên sẽ không cần thiết phải quay lại bệnh viện để cắt chỉ sau này.

Bạn sẽ có cảm giác khó chịu, đau nhẹ đến vừa sau khi phẫu thuật tái tạo ngực. Bạn sẽ được kê thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh để uống trong khoảng từ 5 đến 7 ngày sau phẫu thuật để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng.

Sau khi tái tạo ngực

Sau khi bạn trở về nhà, bạn nên xuống giường di chuyển nhẹ nhàng ngay sau khi phẫu thuật và có thể bắt đầu đi bộ vào ngày hôm sau. Bạn nên trở lại các hoạt động bình thường (nưng không được quá nặng) càng sớm càng tốt để đẩy nhanh tốc độ phục hồi. Bạn có thể bắt đầu tắm vòi sen sau 2 ngày nhưng không ngâm người trong bồn tắm khi vẫn còn có ống dẫn lưu đặt trong vết mổ.

Nếu có túi giãn da thì túi này sẽ bắt đầu được nới rộng từ tuần thứ 2 sau khi phẫu thuật, và tiếp tục mỗi tuần sau đó cho đến khi quá trình mở rộng mô hoàn tất. Khi nới rộng túi giãn da, bạn sẽ cảm thấy hơi đau. Nếu bạn phải tiến hành hóa trị sau khi phẫu thuật cắt bỏ vú thì thời điểm nới rộng mô sẽ được điều chỉnh lại.

Sau 3 đến 6 tháng, bộ ngực được tái tạo sẽ lành lại và mềm hơn. Tại thời điểm này, ca phẫu thuật thứ 2 của bạn sẽ được thực hiện để thay túi độn vĩnh viễn, điều chỉnh lần cuối cho bầu ngực được tái tạo, tiến hành tái tạo núm vú, chỉnh sửa sự không cân đối hoặc phẫu thuật cho bên ngực còn lại nếu cần thiết.

Những tiến bộ gần đây trong kỹ thuật tái tạo ngực đem lại cơ hội giúp phụ nữ có được bộ ngực cân đối, hấp dẫn sau khi điều trị ung thư vú, đem lại những tác động rất tích cực về cả tinh thần và thể chất cho bệnh nhân.