Thuốc Phenobarbital: Công dụng, liều dùng, lưu ý khi sử dụng

Phenobarbital là thuốc điều trị chống co giật, có thể được sử dụng riêng hoặc chỉ định kết hợp với các loại thuốc khác để kiểm soát co giật.

Thuốc Phenobarbital hoạt động theo nguyên lý kiểm soát các hoạt động điện bất thường trong não xảy ra trong một cơn động kinh.

Việc kiểm soát và giảm cơn động kinh sẽ giúp người bệnh hoạt động bình thường hàng ngày, giảm nguy cơ, biến chứng gây hại cho thần kinh khi lên cơn co giật, mất ý thức và giảm nguy cơ tái mắc bệnh co giật thường xuyên, đe dọa tới tính mạng.

Phenobarbital chỉ định sử dụng trong một thời gian ngắn (thông thường, không uống kéo dài quá 2 tuần) để giúp người bệnh bình tĩnh hoặc giúp ngủ sâu giấc khi căng thẳng, lo âu.

Thuốc Phenobarbital giúp làm dịu đi các triệu chứng co giật, mất kiểm soát bằng cách tác động đến một số bộ phận nhất định của bộ não.

Hiện nay, thuốc Phenobarbital được sản xuất dạng và hàm lượng sau:

• Dạng viên nén 15 mg, 30 mg, 60 mg, 100 mg;
• Dung dịch uống: Phenobarbital 15 mg/5 ml;
• Thuốc tiêm: Phenobarbital (muối natri) 200 mg/ml.

Liều lượng sử dụng thuốc Phenobarbital tùy thuộc vào độ tuổi, đối tượng, tình trạng sức khỏe và mục đích sử dụng. Không được tự ý sử dụng thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ để tránh xảy ra những phản ứng không mong muốn.

2.1 Đối với người trưởng thành

An thần:

• An thần ban ngày: Sử dụng thuốc Phenobarbital với liều lượng từ 30-120mg, thực hiện tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch trong 2 hoặc 3 liều đã chia. Liều tối đa sử dụng 400mg trong vòng 24 giờ.
• An thần trước khi tiến hành phẫu thuật: Sử dụng liều lượng thuốc Phenobarbital từ 100-200mg, tiêm bắp trước khi tiến hành phẫu thuật khoảng 60-90 phút.

Điều trị chứng mất ngủ:

Đường uống:

• Liều dùng cho phép: Sử dụng từ 100-200mg, uống 1 lần/ngày;
• Liều tối đa: Tối đa sử dụng 400mg trong vòng 24 giờ.

Đường tiêm:

• Liều dùng cho phép: Sử dụng 100-320mg, tiến hành tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch 1 lần/ngày;
• Liều tối đa: Bác sĩ sẽ tiêm tối đa 400mg thuốc Phenobarbital trong thời gian 24 giờ.

Điều trị co giật:

• Điều trị co giật cấp tính: Bác sĩ tiến hành tiêm 20-320 mg, tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch cách nhau mỗi lần 6 giờ nếu cần thiết.
• Thuốc chống co giật: Sử dụng 60-200mg thuốc Phenobarbital, uống thuốc hàng ngày.

2.2 Đối với trẻ em

Dựa vào cân nặng của trẻ để quyết định liều lượng cho phép:

Đường uống:

• Liều khởi đầu cho trẻ uống 15-20mg/kg;
• Liều khuyến cáo: Cho trẻ uống 3-6mg/kg.

Đường tiêm:

• Bác sĩ sẽ tiến hành tiêm 4-6mg/kg/ngày trong thời gian liên tục từ 7-10 ngày hoặc liều lượng 5-15mg/kg/ngày, tiêm vào bắp hoặc tiêm theo tĩnh mạch.

Trạng thái động kinh:

• Liều khởi đầu: Bác sĩ thực hiện tiêm 15-20mg/kg, tiêm vào tĩnh mạch.

Giúp an thần cho trẻ em:

• Tiêm từ 1-3mg/kg vào bắp hoặc tiêm tĩnh mạch.

• Bảo quản ở nhiệt độ phòng bình thường, tránh ánh nắng trực tiếp, nơi độ ẩm cao như phòng tắm.
• Không để thuốc ở ngăn tủ lạnh.

Triệu chứng nhẹ do thuốc Phenobarbital gây ra:

• Cơ thể mệt mỏi, chán ăn;
• Chóng mặt, buồn ngủ;
• Buồn nôn, nôn.

Triệu chứng nặng do thuốc Phenobarbital gây ra:

• Thay đổi tính khí, lú lẫn;
• Trầm cảm;
• Trẻ em có thể nhạy cảm hơn với tác dụng phụ của thuốc Phenobarbital, khiến trẻ hiếu động, hứng thú hơn thay vì buồn ngủ như ở người lớn.

Khi thấy có những triệu chứng khác thường sau khi sử dụng thuốc Phenobarbital, cần ngừng uống thuốc, đến các cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ.

• Chống chỉ định sử dụng thuốc với người dị ứng thành phần trong thuốc.
• Có thể uống thuốc Phenobarbital cùng hoặc không cùng với thức ăn, thông thường bác sĩ sẽ chỉ định uống 1 lần/ngày vào lúc đi ngủ để kiểm soát cơn động kinh. Nên uống thuốc cùng với thức ăn hoặc uống với sữa nếu đau bụng xảy ra.
• Nếu sử dụng thuốc Phenobarbital dạng lỏng, cần đo liều lượng chính xác bằng cách sử dụng một thiết bị đo có trong sản phẩm.
• Để kiểm soát hoàn toàn cơn co giật, có thể phải mất vài tuần sử dụng thuốc Phenobarbital. Thuốc hoạt động hiệu quả nhất khi lượng thuốc trong cơ thể ổn định. Vì vậy, nên uống nó cùng một lúc mỗi ngày.
• Không uống thuốc khi phải cần tập trung làm việc hoặc lái xe vì thuốc có thể gây buồn ngủ, không tỉnh táo đầu óc.
• Sử dụng thuốc chống co giật Phenobarbital trong thời gian dài hoặc sử dụng với liều cao thể gây nghiện.
• Không được tự ý dừng uống thuốc Phenobarbital mà không có chỉ định bác sĩ. Tự ý ngừng uống có thể khiến cơn co giật nặng hơn hoặc gây ra một cơn động kinh rất nghiêm trọng mà khó có thể điều trị .
• Nếu quên không dùng một liều thuốc, hãy uống thuốc càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với thời gian uống liều kế tiếp, bỏ qua liều đã quên và chỉ uống 1 liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không được tự ý uống gấp đôi liều đã quy định.