Mật ong có những tác dụng gì cho da?

Thành phần của mật ong

Thành phần chính của mật ong là các loại đường như glucose và fructose (chiếm 80 - 85%). Khoảng 10 - 15% mật ong là nước.

Mật ong có tính axit.

Ngoài đường và nước, mật ong còn chứa một lượng nhỏ protein, axit amin, chất béo, vitamin và các hợp chất phenolic với nhiều đặc tính khác nhau.

Các hợp chất hoạt tính trong mật ong thay đổi theo loài cây mà ong hút mật.

Ngoài ra còn rất nhiều yếu tố khác cũng có ảnh hưởng đến thành phần của mật ong, ví dụ như thời tiết, khí hậu, cách bảo quản.

Glycerin (glycerol) là thành phần chính tạo nên đặc tính hút ẩm của mật ong.

Keo ong là gì?

Keo ong đã được sử dụng để làm đẹp và chữa trị vết thương từ hàng trăm năm trước.

Keo ong là chất dẻo dính mà ong tạo ra từ nhựa cây để bít kín và gắn các ô hình lục giác trong tổ ong. Đây là một trong ba sản phẩm chính mà ong tạo ra bên cạnh mật ong và sáp ong.

Keo ong đặc hơn và dính hơn nhiều so với mật ong nhưng cũng có nhiều đặc tính có lợi tương tự như mật ong, gồm có đặc tính chống viêm và kháng khuẩn.

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng keo ong có thể giúp điều trị và phòng ngừa hiệu quả một số loại ung thư. Tuy nhiên, cần nghiên cứu thêm để xác nhận lợi ích này của keo ong.

Keo ong có lượng đường thấp hơn nên ít có khả năng gây glycat hóa (đường hóa) hơn mật ong.

Các nghiên cứu đã phát hiện ra hàng trăm hợp chất hoạt tính khác nhau trong keo ong, từ phenol cho đến flavonoid, loại và hàm lượng các hợp chất này thay đổi theo nguyên liệu mà ong sử dụng để tạo ra keo ong. Thành phần của keo ong còn thay đổi theo loài ong.

Một số hợp chất thường có trong keo ong là bisabolol, axit caffeic và axit ferulic.

Nếu bạn muốn sử dụng mật ong để chăm sóc da nhưng lại có làn da dễ lão hóa thì keo ong sẽ là lựa chọn phù hợp hơn.

Sữa ong chúa là gì?

Sữa ong chúa cũng là một chế phẩm từ ong nhưng có sự khác biệt lớn với mật ong, cả về thành phần và sản lượng.

Mặc dù gọi là sữa ong chúa nhưng đây không phải là sữa của ong chúa. Thực chất, sữa ong chúa được tiết ra từ hàm dưới của ong thợ, là sự kết hợp của mật ong, phấn ong và enzyme của ong thợ. Sở dĩ được gọi là sữa ong chúa vì chất này chỉ dành cho ong chúa. Sữa ong chúa rất giàu chất dinh dưỡng.

Không giống như mật ong có thể gây ra hiện tượng glycat hóa (đường hóa) trên da và dẫn đến lão hóa da, sữa ong chúa có hàm lượng đường thấp nên không gây ra glycat hóa đáng kể.

Ngoài ra, sữa ong chúa còn có tác dụng kích thích sự sản xuất collagen trong da, do đó sữa ong chúa có thể giúp chống lão hóa da.

Sữa ong chúa có khả năng bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời – một đặc tính không có ở mật ong. Vì thế nên sữa ong chúa có thể được sử dụng trong kem chống nắng và các loại mỹ phẩm có chỉ số SPF.

Sữa ong chúa còn có đặc tính chống viêm, chống oxy hóa và hút ẩm.

Sữa ong chúa có thể mang lại tất cả những lợi ích giống như mật ong (thậm chí còn nhiều hơn) mà lại ít gây glycat hóa collagen/elastin hơn so với mật ong. Tuy nhiên, sữa ong chúa là một thành phần rất đắt tiền.

Các lợi ích của mật ong đối với da

Từ xa xưa, mật ong đã được sử dụng để chữa bệnh và làm đẹp nhờ có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm và chống oxy hóa.

Khi được thoa lên da, mật ong sẽ bắt đầu giải phóng hydro peroxide, một hợp chất kháng khuẩn mạnh giúp tiêu diệt vi khuẩn và làm giảm độ pH của da.

Mật ong tan trong nước và có tác dụng như một chất hút ẩm, có nghĩa là mật ong có thể giúp tăng độ ẩm cho da.

Nhờ có những đặc tính có lợi như vậy nên mật ong có thể điều trị nhiều vấn đề về da khác nhau như mụn trứng cá, bỏng, bệnh chàm, khô môi, tổn thương da do ánh nắng mặt trời,…

Các thành phần có độ pH thấp như mật ong có thể được thêm vào sữa rửa mặt để điều chỉnh độ pH của da, giúp cho các sản phẩm chăm sóc da sử dụng sau đó phát huy tác dụng tốt hơn.

Đôi khi, mật ong còn có những lợi ích của loài hoa mà ong hút mật.

Mật ong giúp điều trị những vấn đề về da nào?

Mụn trứng cá

Mật ong có đặc tính kháng vi sinh vật rất mạnh, nhờ đó có thể loại bỏ vi khuẩn gây mụn và các vi khuẩn gây hại khác trên da.

Ngoài đặc tính kháng khuẩn, mật ong còn có đặc tính chống viêm giúp giảm sưng đỏ do mụn trứng cá.

Mật ong có tính axit nên sẽ làm giảm độ pH của da và khiến vi khuẩn khó phát triển trên da.

Khi thoa lên da, mật ong sẽ bắt đầu giải phóng hydro peroxide, một hợp chất kháng khuẩn có tác dụng trị mụn trứng cá.

Vì những lý do này nên mật ong là một thành phần lý tưởng trong chế độ chăm sóc da trị mụn.

Da khô

Mật ong chủ yếu chứa các loại đường tan trong nước. Các loại đường này có vai trò như chất hút ẩm giúp độ ẩm cho da.

Nếu bạn có da khô, sử dụng các sản phẩm chứa mật ong hoặc các loại đường này có thể giúp cải thiện nhanh chóng tình trạng da khô hoặc viêm.

Mật ong có thể hỗ trợ điều trị các bệnh về da gây khô da như bệnh chàm, ngứa ngáy và bong tróc da.

Tổn thương da do ánh nắng mặt trời

Các chất gây glycat hóa trên da có thể tạo ra các sản phẩm glycat hóa bền vững (advanced glycation endproduct – AGE) do đường tương tác với protein và chất béo trong da, điều này khiến da trở nên nhạy cảm với ánh nắng mặt trời.

Mật ong là một trong những chất gây glycat hóa trên da và làm tăng độ nhạy cảm của da với ánh nắng. Như vậy, mật ong có thể làm tăng nguy cơ tổn thương da do ánh nắng chứ không có tác dụng bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng.

Tuy nhiên, khi sử dụng trên vùng da đã bị tổn thương do ánh nắng, mật ong có thể giúp phục hồi da nhờ chứa nhiều chất chống oxy trung hòa gốc tự do. Các gốc tự do có thể gây tổn hại đến DNA của tế bào da, vì vậy việc vô hiệu quả và loại bỏ gốc tự do là điều rất quan trọng đối với sức khỏe làn da.

Nếp nhăn và lão hóa da

Do có thành phần chủ yếu là đường nên sử dụng mật ong trên da có thể dẫn đến glycat hóa collagen và elastin trong da. Điều này có thể góp phần gây lão hóa da.

Collagen và elastin là những thành phần rất quan trọng của da, mang lại cho làn da sự đàn hồi, săn chắc và căng mịn.

Khi đường tiếp xúc với protein trong da, quá trình glycat hóa sẽ diễn ra và khiến cho các sợi collagen cùng với elastin trở nên dễ gãy.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại chỉ ra rằng arginine và axit glutamic trong mật ong kích thích sự tổng hợp collagen.

Ngoài ra, mật ong còn chứa nhiều chống oxy hóa, một điều rất có lợi cho việc chống lão hóa da.

Nếu không có hàm lượng đường cao thì mật ong sẽ là một thành phần lý tưởng cho chế độ chăm sóc da chống lão hóa.

Nếu bạn thoa mật ong lên da thì nên sử dụng một hoạt chất chống lão hóa ngay sau khi rửa sạch mật ong để ngăn chặn sự glycat hóa.

Một số hoạt chất chống lão hóa da mà bạn có thể lựa chọn gồm có:

• Peptide
• Resveratrol
• Retinoid
• Coenzyme Q10/CoQ10 (ubiquinone)
• Vitamin C

Mặt nạ mật ong

Đắp mặt nạ mật ong có thể giúp ích cho việc trị mụn trứng cá.

Do có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn mạnh nên mặt nạ mật ong có thể làm giảm tình trạng sưng đỏ do mụn trứng cá đồng thời loại bỏ vi khuẩn gây mụn trên da.

Mật ong có độ pH thấp nên sẽ hỗ trợ quá trình bong tế bào da chết tự nhiên, nhờ đó ngăn ngừa bít tắc lỗ chân lông.

Vì lý do này nên nhiều sản phẩm trị mụn có chứa các hoạt chất có độ pH thấp như axit glycolic hoặc axit salicylic.

Bạn nên rửa sạch mặt nạ mật ong trước khi đi ngủ, trước khi ra ngoài trời và trước khi thoa các sản phẩm chăm sóc da khác.

Vì mật ong tan trong nước nên rất dễ rửa sạch khỏi da.

Mật ong có an toàn cho da không?

Mật ong an toàn với da, trừ khi bạn bị dị ứng.

Nếu bạn bị dị ứng với một loại hoa thì nên tránh sử dụng mật ong làm từ loại hoa đó vì một số phenol trong hoa có thể được đưa vào trong mật ong.

Mật ong là một thành phần mỹ phẩm sạch, không độc hại.

Mật ong không gây bít tắc lỗ chân lông.

Tác hại của mật ong đối với da

Do có lượng đường lớn nên mật ong có thể gây ra phản ứng glycat hóa trên da.

Phản ứng glycat hóa trên da cũng tương tự như hiện tượng đường chuyển màu sẫm và bốc khói khi được đun lên. Hiện tượng này còn được gọi là phản ứng Maillard hay phản ứng màu nâu.

Khi các phân tử đường tiếp xúc với protein trong da, một phản ứng dây chuyền bắt đầu diễn ra, làm tổn hại đến cấu trúc của các protein và có thể dẫn đến lão hóa da.

Glycat hóa sẽ ảnh hưởng đến collagen và elastin, cả hai đều là những thành phần quan trọng giúp duy trì làn da căng mịn và săn chắc.

Khi elastin và collagen bị glycat hóa, da sẽ bị mỏng đi, lỏng lẻo, xuất hiện nếp nhăn và nhạy cảm hơn với ánh nắng.

Vì những lý do này nên nếu bạn có làn da dễ lão hóa thì không nên dùng mật ong và các sản phẩm chứa mật ong để chăm sóc da.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại cho thấy đặc tính chống oxy hóa và một số axit béo nhất định có trong mật ong có thể mang lại lợi ích chống lão hóa da. Nói chung, cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để làm rõ tác động của mật ong đến sự lão hóa da.